Funda ALDOĞAN ŞENOL, Oğuz DİKER, Lütfi ATAY

ÇANAKKALE İLİNDE FAALİYET GÖSTEREN 4 VE 5 YILDIZLI OTEL ÇALIŞANLARININ YÖNETİM TARZI ALGILARININ TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİ ÜZERİNE ETKİSİ

Tükenmişlik, çalışma hayatında hem bireysel performansı hem de örgüt performansını olumsuz yönde etkileyen bir sendromdur. Tükenmişlik sendromu yaşayan çalışanlar, kendilerine atfedilen sorumluluklarında ve müşterilere karşı tutumlarında olumsuz davranışlar sergilemektedir. Bu durum ise işletmenin verimliliğini olumsuz yönde etkilemektedir. Literatürde yapılan farklı çalışmalar ile tükenmişliğin bireysel ve örgütsel nedenleri araştırılmıştır. Fakat otel işletmelerinde tükenmişlik sendromu ile örgütsel etkenlerden yönetim tarzlarının ilişkisini bütünleşik olarak inceleyen yeterli çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmanın amacı otel çalışanlarının algıladıkları yönetim tarzları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda Çanakkale İlindeki 4 ve 5 yıldızlı otellerde çalışan 411 katılımcıya anket uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre algılanan demokratik ve paternalist yönetim tarzlarının otel çalışanlarının tükenmişlik düzeyini negatif, otoriter ve tam serbesti yönetim tarzlarının ise otel çalışanlarının tükenmişlik düzeyini pozitif etkilediği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Yönetim Tarzları, Tükenmişlik, Otel Çalışanları, Çanakkale

THE INFLUENCE OF MANAGEMENT STYLE PERCEPTIONS ON BURNOUT LEVELS OF EMPLOYEES AT 4 AND 5 STARS HOTELS IN ÇANAKKALE

Burnout is a syndrome that affects both individual performance and organizational performance negatively in working life. Employees who experience burnout syndrome show negative behaviors in their responsibilities attributed to them and their attitudes towards customers. This situation affects the efficiency of the business in a negative way. The individual and organizational causes of burnout were investigated through different studies in the literature. However, there are not enough studies that integrally examine the relationship between burnout syndrome and management styles at hotels. The aim of the study is to determine the relationship between perceived management style and burnout level of Hotel employees. In this context, the survey was conducted to 411 hotel employees who work 4 and 5 star hotel in Çanakkale. As a result of the study, perceived democratic and paternalist management styles affect the burnout level of hotel employees negatively, authoritarian and laissez-faire management styles affect the hotel employees’ burnout level positively.

Keywords:

Management Styles, Burnout, Hotel Employees, Çanakkale,

PDF

___

Adizes Ichak Kalderon, (2004). Management/Mismanagement Styles, Santa Barbara: Adizes Institute Publications.
Adler, Paul S. (1995). “Interdepartmental Interdependence and Coordination: The Case of the Design/Manufacturing Interface”, Organization Science, 6 (2), 147-167.
Ahola, Kirsi ve Hakanen Jari J. (2007). “Job strain, Burnout, and Depressive Symptoms: A prospective Study Among Dentists”, Journal of Affective Disorders, 103-110.
Akoğlan Kozak, Meryem (2001). “Türkiye’de Konaklama Sektöründe Çalışan Kadınların Tükenmişlik Durumları Üzerine Bir Araştırma”, Gazi Üniversitesi Turizm Akademik Dergisi, 2, 11-19.
Aktaş, Ahmet (1989). Turizm İşletmeciliği ve Yönetimi, Ankara: Detay Yayıncılık.
Aktaş, Hakkı ve Kılınç Tanıl (2007). TUROB üyesi Beş Yıldızlı Otel Yöneticilerinin Çatışma Yönetimi Yaklaşımı ile Bireyler Arası Çatışma Yönetim Tarzları İlişkisi, İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 18, 58, 76-87.
Altunışık, Remzi; Coşkun, Rezai; Bayraktaroğlu, Serkan ve Yıldırım, Engin (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı, 5. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Angermeier, Ingo; Dunford Benjamin. B.,Boss Alan D. ve Boss R.Wayne (2009). “The Impact of Participative Management Perceptions on Costumer Service, Medical Errors, Burnout, and Turnover Intentions”, Journal of Healthcare Management, 54:2, 127-141.
Aslan, Zeynep ve Etyemez, Senem (2015). “İşgörenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Hatay’daki Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 7,3, 482-507.
Ayan, Altan; Ünsar, Agah Sinan ve Oğuzhan, Adil (2016). “Liderlik Tarzlarının Örgütsel Sessizlik ve Tükenmişlik Düzeyi Üzerine Etkisi: Bir Alan Araştırması”, CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 14, 2, 507-538.
Barutçu, Esin ve Serinkan Celalettin (2008). “Günümüz Önemli Sorunlarından Tükenmişlik Sendromu ve Denizli’de Yapılan Bir Araştırma”, Ege Akademik Bakış, 8,2,541-561.
Bektaş Meral (2014). Yönetim Tarzlarının Örgütlerdeki İnformal İletişim Kanallarına Etkisi: Burdur İli Kamu Kurumları Örneği, Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
Bilal, Atıf ve Ahmed, Mushtaq Ahmed (2017). “Organizational Structure as a Determinant of Job Burnout An Exploratory Study on Pakistani Pediatric Nurses”, Workplace Health & Safety, 65, 3, 118-128.
Bilici, Mustafa; Mete Fatma; Soylu Cengiz; Bekaroğlu Mehmet; Kavakçı Önder (1998). “Bir Grup Akademisyende Depresyon ve Tükenme Düzeyleri”. Türk Psikiyatri Dergisi, 9,3,181-189.
Birdir, Kemal; Tepeci, Mustafa. (2003). Otel Çalışanlarında Tükenmişlik Sendromu, 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF, 22-24 Mayıs, Afyon: 959-972.
Brown, Lori. A. ve Roloff, Michael E. (2015). “Organizational Citizenship Behavior, Organizational Communication, and Burnout: The Buffering Role of Perceived Organizational Support and Psychological Contract”, Communication Quarterly, 63, 4, 384-404.
Buick, Ian ve Thomas, Mahesh (2001). “Why Do Middle Managers in Hotels Burnout?”, International Journal Of Contemporary Hospitality Management, 13(6): 304-309.
Bühler, K. E. ve Land, Tatjana (2003). “Burnout and Personality in Intensive Care: An Empirical Study”, Hospital Topics, 81, 4, 5-12.
Cemaloğlu, Necat. ve Kayabaşı, Yücel (2014). “Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyi ile Sınıf Yönetiminde Kullandıkları Disiplin Modelleri Arasındaki İlişki”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27,2, 123-155.
Cerit, Yusuf (2008). “İlköğretim Okulu Müdürlerinin Hizmet Yönelimli Liderlik Davranışlarının Öğretmenlerin Tükenmişliklerine Etkisi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 547-570.
Cordes, Cynthia L. ve Dougherty Thomas W. (1993). “A Review and An Integration of Research on Job Burnout”, Journal of Organizational Behaviour, 18, 4, 621-656.
Çağlıyan, Yasemin (2007). Tükenmişlik Sendromu ve İş Doyumuna Etkisi (Devlet ve Vakıf Üniversitelerindeki Akademisyenlere Yönelik Alan Araştırması). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Çalışkan, Sezer Cihan (2009). “Turizm İşletmelerinde Liderlik Tarzları Ve Lider- Üye Etkileşimi Kalitesi (LÜE) Üzerine Bir Çalışma”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 2, 219-241.
Çan, Özge; Çimen Mesut ve Özsarı Haluk (2017). “Hasta Hizmetleri Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeylerine Yönelik Bir Araştırma”, Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8, 1, 34-39.
Dalkılıç Sürgevil, Olca (2014). Çalışma Hayatında Tükenmişlik Sendromu-Tükenmişlikle Mücadele Teknikleri, Ankara: Nobel Yayın.
Danapour, Mehrnoosh (2016). “The Relationship between Leadership Styles and Burnout of Aquatics Coaches in Tehran, Iran”, International Academic Journal of Organizational Behavior and Human Resource Management, Vol:3, No:7, 25-35.
Deery, Margeret ve Jago Leo K. (2001). “Hotel Management Style: A Study of Employee Perceptions and Preferences”, Hospitality Management, 20, 325-338.Eren, Erol (2011). Yönetim ve Organizasyon, İstanbul: Beta Yayınları.
Ergin, Canan (1992). Doktor ve Hemşirelerde Tükenmişlik ve Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Uyarlaması. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 22- 25 Eylül, 1992, Hacettepe Üniversitesi, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Düzenleme Kurulu ve Türk Psikologlar Derneği Yayını, Ankara.
Ergin, Canan (1995). “Akademisyenlerde Tükenmişlik ve Çeşitli Stres Kaynaklarının İncelenmesi”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt:12, Sayı:1-2, 37-50.
Erol, Günay ve Köroğlu, Ahmet (2013). “Liderlik Tarzları ve Örgütsel Sessizlik İlişkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10, 3, 45-64.
Ghorpade, Jai; Lackritz, Jim ve Singh, Gangaram. (2007). “Burnout and Personality: Evidence From Academia”, Journal of Career Assessment, 15, 2, 240-256.
Ginossar, Tamar; Oetzel, John; Hill, Ricky; Avila, Magdalena; Archiopoli, Ashley ve Wilcox, Bryan. (2014). “HIV Health-Care Providers’ Burnout: Can Organizational Culture Make a Difference?”, Aids Care, 26, 12, 1605-1608.
Göktepe Kaya, Ayşe (2016). Tükenmişlik Sendromu, İstanbul: Nesil Yayınları.
Güven, Ömer Zafer ve Sezici, Emre (2016). “Otel İşletmelerinde İşgörenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin Maslach Tükenmişlik Modeline Göre İncelenmesi”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4,2,111-132.
Halbesleben, Jonathon R.B. ve Bowler, W. Matthew (2007). “Emotional Exhaustion And Job Performance: The Mediating Role Of Motivation”, Journal of Applied Psychology, 92, 1,93-106.
Harvey, Geraint ve Turnbul,l Peter (2006). “Employment Relations, Management Style and Flight Crew Attitudes at Low Cost Airline Subsidiaries: The Cases of British Airways/Go and bmi/bmibaby”, European Management Journal, 24(5): 330–337.
Helvacı, Ilter; Mithat Turhan (2013). “Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi: Silifke’de Görev Yapan Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 1,4,58-68.
Hoang, Henry (2008). Culture and Management: A Study of Vietnamese Cultural Influences on Management Style. Capella University: Minneapolis.
Hock, Roger R. (1988). “Professional Burnout Among Public School Teachers”, Public Personnel Managemet, 17, 2, 167-189.
Hsu, Liwei (2013). “Work motivation, job burnout, and employment aspiration in hospitality and tourism students—An exploration using the self-determination theory”, Journal of Hospitality, Leisure, Sport & Tourism Education, 13,180-189.
Işıkhan, Vedat (2014). Çalışma Hayatında Stres ve Başa Çıkma Yolları, Ankara: Sandal Yayınları.
Izgar, Hüseyin (2001). Okul Yöneticilerinde Tükenmişlik, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
İbiş, Salim ve Batman, Orhan (2017). “Otel İşletmelerinde Çalışanların Memnuniyetine Etki Eden Faktörler Üzerine Bir Araştırma”, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5, 4, 264-279.
Jenkins, R. ve Elliot, P. (2004). “Stressors, Burnout and Social Support: Nurses in Acute Mental Health Settings, Journal of Advanced Nursing, 48, 6, 622-631.
Kahn, Jeffrey H.; Schneider, Kimberly T.; Jenkins-Henkelman; Theresa M. ve Moyle, Laura L. (2006). “Emotional Social Support and Job Burnout Among High-School Teachers: Is It All Due to Dispositional Affectivity?” Journal of Organizational Behavior, 27, 6, 793-807.
Kanste, Outi; Helvi Kyngas ve Juhani Nikkila. (2007). “The Relationship Between Multidimensional Leadership and Burnout Among Nursing Staff”, Journal of Nursing Management, 15, 7, 731-739.
Kim, Hyun Jelong; Shin, Kang Hyun ve Umbreit, W. Terry (2007). “Hotel Job Burnout: The Role of Personality Characteristics”. International Journal of Hospitality Management, 26(2), 421-434.
Kozak, M. (2015). Bilimsel Araştırma: Tasarım Yazım ve Yayım Teknikleri, Ankara: Detay Yayıncılık.
Köksal, O. (2011). “Bir Kültürel Liderlik Paradoksu: Paternalizm”, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:8, Sayı:15, 102.
Leiter, Michael P. ve Maslach Christina (1988). “The Impact of Interpersonal Environment on Burnout and Organizational Commitment”, Journal of Organizational Behavior, 9, 297-308.
Lloyd, Chris; King, Robert ve Chenoweth, Lesley I. (2002). “Social Work, Stress and Burnout: A Review”, Journal of Mental Health, 11, 3, 255-265.
Mahdiyon, Seyyed Hamid ve Hasani, Mohammad (2015). “Relationship Between Organizational Structure and Burnout Among Employees of Malayer,Boualisina and Kordestan Univercity”, International Research Journal of Applied and Basic Sciences, 9,9, 1584-1591.
Malach-Pines, Ayala (2005). “The Burnout Measure, Short Version”, International Journal of Stress Management, 12, 1, 78-88.
Marcinkeviciute, Lina ve Zukovskis Jan. (2016). “Factors Shaping Management Style Of A Manager: A Case Study Of Kaunas District Non-Governmental Organisations”, Research For Rural Development, 2,120-127.
Maslach, Christina; Jackson, Susan E., ve Leiter, Michael P. (2010). Maslach Burnout Inventory Manual. (3rd . ed.), https://www.researchgate.net.
Maslach, Christina (2003). “Job Burnout: New Directions in Research and Intervention” Current Directions in Psychological Science, Vol.12, No:5, 189-192.
Maslach, Christina ve Leiter, Michael P. (1997). The Truth About Burnout How Organizations Cause Personal Stress and What to Do About It, San Francisco: Jossey-Bass.
Maslach, Christina.; Schaufeli Wilmar B. ve Leiter Michael P. (2001). “Job Burnout”, Annual Review of Psychology, Vol:52, 397-422.
Maslach, Christina; Zimbardo, Philip G. (1982). Burnout: The Cost of Caring, New Jersey: Prentice- Hall, Englewood Cliff.
Montgomery, Anthony; Todorova, Irina; Baban, Adriana ve Panagopoulou, Efharis (2013). “Improving Quality and Safety in the Hospital: The Link Between Organizational Culture, Burnout, and Quality of Care, British Journal of Health Psychology, 18, 656-662.
Mucuk, İsmet (2005). Modern İşletmecilik, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
Mulki, Jay Prakash; Jaramillo, Fernando ve Locander, William B. (2006). “Emotional Exhaustion And Organizational Deviance: Can The Right Job And A Leader's Style Make A Difference?”, Journal of Business Research, Vol:59, 1222-1230.
Newstorm, John ve Davis, Keith (1993). Organizational Behavior (Human Behavior At Work), USA: Mc Graw Hill Inc. Nwadukwe Uche C. ve Timinepere, Court Ogele, (2012). “Management Styles and Organizational Effectiveness: An Appraisal of Private Enterprises in Eastern Nigeria”, American International Journal of Contemporary Research, 2, 9, 198-204.
Ogunola, A.A.; Kalejaiye, P.O. ve Abrifor, C.A. (2013). “Management Style as a Correlate of Job Performance of Employees of Selected Nigerian Brewing Industries”. African Journal of Business Management, 7 (36), 1-8.
Özgür, Bünyamin (2011). “Yönetim Tarzları ve Etkileri”, Maliye Dergisi, 161, 215-230.
Özler, Derya Ergun. (2010). (Ed.). Örgütsel Davranışta Güncel Konular, Bursa: Ekin Basım Yayın.
Pelit, Elbeyi ve Türkmen, Fatih (2008). “Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri: Yerli ve Yabancı Zincir Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10, 1, 117-139.
Pienaar, Jacobus ve Sharron A. Willemse (2008). “Burnout, Engagement, Coping and General Health Of Service Employees in The Hospitality İndustry”, Tourism Management, 29, 1056-1063.
Raquepaw, Jayne M. ve Rowland, S. Miller (1989). “Psychotherapist Burnout: A Componential Analysis”, Professional Psychology: Research&Practice, 20, 1, 32-36.Ronen, Simcha (1986). Comparative and Multinational Management. USA, New York: John Wiley&Sons.
Sabuncuoğlu, Zeyyat ve Vergiliel Tüz, Melek (2005). Örgütsel Psikoloji, Bursa: Alfa Aktüel Yayınları.
Sandiford, Peter ve Seymour, Diane (2007). “The Concept of Occupational Community Revisited: Analytical and Managerial Implications in Face-to-Face Service Occupations” Work, Employment and Society, 21(2), 209–226.
Seltzer, Joseph ve Numerof Rita E. (1988). “Supervisory Leadership and Subordinate Burnout”, Academy of Management Journal, 31, 2, 439-446.
Storm, Katrine ve Rothmann, Sebastiaan (2003). “The Relationship Between Burnout, Personality Traits And Coping Strategies in a Corporate Pharmaceutical Group”, Journal of Industrial Psychology, 29, 4, 35-42.
Telli, Eda; Ünsar, A. Sinan ve Oğuzhan, Adil. (2012). “Liderlik Davranış Tarzlarının Çalışanların Örgütsel Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Eğilimlerini Üzerine Etkisi: Konuyla İlgili Bir Uygulama”, Electronic Journal of Vocational Colleges, 2, 135-150.
Tümkaya, Songül. (1999). “Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyleri ve Kullandıkları Başa Çıkma Davranışı”, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2, 11, 26-36.
Türkmen, Fatih ve Artuğer, Savaş (2011). “Otel İşletmeleri İşgörenlerinin Tükenmişlik Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma (İstanbul ve Ankara İllerinin Karşılaştırılması”, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 229-254.
Utroska, Donald R. (1992). “Management in Europe: More Than Just Etiquette”, Management Review, 81, 11, 21-24.
Wang, Chung-Jen; Tsai, Huei-Tin ve Tsai, Mİng-Tien (2014). “Linking Transformational Leadership and Employee Creativity in the Hospitality Industry: The Influences of Creative Role Identity, Creative Self-Efficacy, and Job Complexity”, Tourism Management, 40, 79-89.
Werner, Isabel (1993). Liderlik ve Yönetim, (çev. Vedat Üner), İstanbul:Rota Yayınları.
Williams, Eric; Manwell, Linda Baier; Konrad, Thomas Robert ve Linzer, Mark (2007). “The Relationship of Organizational Culture, Stress, Satisfaction, and Burnout with Physician-Reported Error and Suboptimal Patient Care: Results from the MEMO Study”, Health Care Management Review, 32, 3, 203-212.
Zopiatis, Anastasios ve Constanti, Panayiotis (2010). “Leadership Styles and Burnout: Is There an Association?”, International Journal Of Contemporary Hospitality, 22, 3, 300-320.
http://yigm.kulturturizm.gov.tr/TR,9579/turizm-tesisleri.html Erişim Tarihi: 16.03.2017.