Recep KÖK, Nevzat ŞİMŞEK, Oğuz KARA, Üzeyir AYDIN

Radikal ve adımsal teknolojiler içerikli endüstrilerde bilgi ekonomisi: Turkiye endüstri içi ticaret örneği

Dünya ekonomilerinin yeniden şekillendirilmesi ve ülkelerin birbiriyle bütünleşmesinde, bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişmesinin yanı sıra ulusal ekonomiler açısından bilgi etkileşiminin yarattığı sinerji olgusu oldukça önemlidir. Bu çalışmada bilgi etkileşimini, bilgi ekonomileri çerçevesinde analiz edebilmek için özgün bir yaklaşım sergilenmiştir. Bu bağlamda, Türkiye'ye yönelik üç temel hipotez oluşturulmuştur. Bu hipotezlerden ilkine göre, Türkiye'nin adımsal teknolojiler içeren endüstrileri ile radikal teknolojiler içeren endüstrileri birbirlerine yakınsıyor ise endüstriyel üretim süreci, adımsal teknolojiler yönlüdür. İkincisine göre, Türkiye'nin adımsal teknolojiler içeren endüstrileri ile radikal teknolojiler içeren endüstrileri birbirlerine ıraksıyor ise endüstriyel üretim süreci, radikal teknolojiler yönlüdür. Üçüncü hipotez ise, belirtilen her iki hipotezin reddini içermektedir. Buna göre, adımsal ve radikal teknolojiler arasında bir ıraksama veya yakınsama mevcut değil ise bilgi ekonomileri durağan bir süreç izlemektedir. Türkiye'nin 1993–2000 dönemini açıklayan endüstriyel gelişme sürecinden yararlanılarak bu hipotezler sınanmıştır. Modele esas değişkenlerden biri endüstrilere yönelik teknolojik değişme; ikincisi ise Türkiye'nin OECD ülkeleri ile olan Endüstriİçi Ticaret (EİT) endeksidir. Analitik bulgular değerlendirildiğinde Türkiye açısından üçüncü hipotez doğrulanmıştır. Dolayısıyla Türkiye'de bilgi ekonomilerinin durağan bir süreç izlediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

bilgi ekonomisi, Türkiye, endüstri

Information economy in the industries consisting radical and gradual technologies: An example of Turkey's intra-industry trade

In this study, to be able to make an analysis of information interaction under the framework of information economies an original approach has been applied. In this context, three hypotheses have been composed for Turkey. According to first hypothesis, if the industries consisting radical technologies and gradual technologies in Turkey converged, industrial production of Turkey is oriented gradual technologies. According to second hypothesis, if the industries consisting radical technologies and gradual technologies in Turkey diverged, industrial production of Turkey is oriented radical technologies. The third hypothesis rejects both of the two hypotheses. According to third one if there is no convergence and divergence between gradual and radical technologies the information economies follow a stable process. These hypothesis which clarify period of Turkey 1993-2000 have been tested. One of the used variables is technological change and the second is Intra-Industry Trade measures between Turkey and OECD countries in the global level. The third hypothesis has been verified for Turkey. Therefore it has been resulted that the information economies in Turkey follow a stable duration.

Keywords:

information economy, Turkey, industry,

PDF

___

•• ACAR Y. (2002), İktisadi Büyüme ve Büyüme Modelleri, Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No:191, Bursa
•• AMABLE, B. (2000), “Institutional Complementarity and Diversity of Social Systems of Innovation and Production”, Review of International Political Economy, 7(4)
•• ATEŞ, S. (1996), “Ekonomik Büyümeye Yaklaşımlar ve Yakınsama Sorunu”, Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:6, Sayı:1
•• Birleşmiş Milletler Sınai Gelişme Örgütü (UNIDO), http://www.unido
org/doc/758, Erişim Tarihi:14. 10.2006 •• COOPER, W. W., L. M. SEIFORD ve K. TONE (1999), Data Envelopment Analysis: A Comprehensive Text with Models, Applications, References and DEA-Solver Software, Kluwer Academic Publishers, Hingham, MA, USA
•• EFFENDY, J. (2002), Economics of New Economy, California States University Publication, Harvard
•• ERKAN, H. (1998), Bilgi Toplumu ve Ekonomik Gelişme, T.İş Bankası Kültür Yay., No:326, İstanbul
•• ERKAN, H., Y. UYSAL, M. ÇETİNKAYA, S. ŞANLISOY, N. E. BAŞER, K. E. AFŞAR ve Ü. AYDIN (2007), Türkiye İçin Bilgi Bazlı Sürdürülebilir Yenilikçi Sanayileşme Stratejisi, EGİAD, İzmir
•• GRUBEL, H. G. ve P. J. LLOYD (1971), “The Empirical Measurement of Intra-Industry Trade”, The Economic Record, 47
•• GRUBEL, H. G. ve P. J. LLOYD (1975), Intra-Industry Trade: The Theory and Measurement of International Trade in Differentiated Products, John Willey, New York
•• HALL, P.A. ve SOSKICE, D. (2001), “An Introduction to Varieties of Capitalism: içinde; HALL, P.A. ve SOSKICE, D., Varieties of Capitalism: The Institutional Foundations of Comparative Advantage”, Oxford Universty Pres
•• IMD World Competitiveness Yearbook 2006, http://www.greaterzuricharea
ch/content/05/downloads/2006_wcs_imd.pdf Erişim Tarihi: 10.11.2007 •• JONES, C. I. (2001) İktisadi Büyümeye Giriş, Çev. S. ATEŞ ve İ. TUNCER, Literatür Yayınları, İstanbul
•• KÖK R. ve M. E. YEŞİLYURT (2006), “İlk Beş Yüz İmalat Sanayi Kuruluşunun Etkinlik Analizi ve Sigma Yakınsaması-Türkiye Örneği: 1993-2000”, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 249
•• KÖK, R. ve E. DELİKTAŞ (2003), Endüstri İktisadında Verimlilik Ölçme ve Strateji Geliştirme Teknikleri, İzmir
•• KÖK, R. ve O. ÇOBAN (2005), “Türkiye Tekstil Endüstrisi ve Rekabet Gücü: AB Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Bir Analiz Örneği (1989 - 2001)”, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 228
•• KRÜGER, J. J. (2003), “The Global Trends of Total Factor Productivity: Evidence from the Nonparametric Malmquist Index Approach”, Oxford Economic Papers, 55
•• OECD (2003), Structural Statistics for Industry and Services, CD-ROM Database
•• PORTER, M. E. (1990), “The Competitive Advantage of Nations”, Harvard Business Review, March –April
•• SAYGILI Ş. (2003), Bilgi Ekonomisine Geçiş Sürecinde Türkiye Ekonomisinin Dünyadaki Konumu, DPT Yayın No.: 2675, Ankara
•• SEYMEN, D. ve N. ŞİMŞEK (2006), “Türkiye ve Çin’in OECD Pazarında Rekabet Gücü Karşılaştırması”, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 244
•• ŞİMŞEK, N. (2005), “Endüstri-İçi Dış Ticaret, Türkiye’nin Endüstri-İçi Dış Ticaretinin Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir
•• ŞİMŞEK, N., D. SEYMEN ve U. UTKULU (2007), “Turkey’s Competitiveness in the EU Market: A Comparison of Different Trade Measures”, ETSG 2007, Dokuzuncu Yıllık Uluslararası Konferans, Athens University of Economics and Business, Atina, 13-15 Eylül 2007
•• TÖRENLİ, N. (2004), “Enformasyon Toplumu ve Küreselleşme Sürecinde Türkiye” Çev.: Kaya Şahin, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara
•• WORLD ECONOMİC FORUM, www.weforum.org/documents/ger/turkey
pdf, Erişim Tarihi: 28.08.2006