TAKIM VE BİREYSEL SPORLARLA UĞRAŞAN KADIN VE ERKEK SPORCULARIN VE SPORCU OLMAYANLARIN TOPLUMSAL CİNSİYET ROL EĞİLİMİ

Bu çalışmanın amacı, takım ve bireysel sporlarla uğraşan kadın ve erkek sporcular ile sporcu olmayan kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyet rollerini karşılaştırmaktır. Çalışmaya, bireysel ve takım sporlarından 311 sporcu ve 161 sporcu olmayan kadın ve erkek katılmıştır. Katılımcıların toplumsal cinsiyet rollerini belirlemek için Bem Cinsiyet Rolü Envanteri (BSRI) kullanılmıştır. Yapılan 2 x 3 x 3 (Cinsiyet, Kadın/Erkek x Grup, Bireysel Sporcular/ Takım Sporcuları/Sporcu Olmayan x BSRI puanları) çok yönlü varyans analizi (MANOVA) sonuçları, grup (spora katılım durumu) (Hotellings T2 = 0.15; F(6,926)= 11.82; p<.01) ve cinsiyetin (Hotellings T2 = 0.14; F (3,464)= 21.90; p<.01) toplumsal cinsiyet rolü üzerinde etkili olduğunu, fakat cinsiyet ve spora katılım etkileşiminin (Hotellings T2 = 0.03; F (6,926)= 1.93; p>.01) toplumsal cinsiyet rol puanları için anlamlı olmadığını ortaya koymuştur. Tek yönlü varyans analizi sonucunda ise, bireysel ve takım sporlarında yer alan sporcular ile sporcu olmayanların erkeksilik (F(2,466) = 29.83; p<.01) ve sosyal kabuledilebilirlik (F(2,466) = 7.58; p<.01) puanları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Bireysel sporlarda yer alan sporcuların erkeksilik puanları diğer iki gruptan daha yüksek bulunurken, takım sporlarında yer alan sporcuların sosyal kabuledilebilirlik puanları daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca, tek yönlü varyans analizi sonuçlarına göre kadınlar ve erkekler arasında erkeksilik (F(1,466) = 25.51; p<.01) ve kadınsılık (F(1,466) = 11.75; p<.01) puanları arasında anlamlı bir fark saptanmıştır. Erkeklerin erkeksilik puanları kadınlardan yüksek bulunurken, kadınların kadınsılık puanları erkeklerden daha yüksek bulunmuştur. Bu çalışmanın sonuçları, takım ve bireysel sporlarla uğraşan kadın ve erkek sporcular ile sporcu olmayan kadın ve erkekler arasında toplumsal cinsiyet rolleri bakımından anlamlı bir fark olduğunu ortaya koymaktadır.

GENDER ROLE ORIENTATION IN FEMALE AND MALE ATHLETES FROM INDIVIDIUAL AND TEAM SPORT AND FEMALE AND MALE NON-ATHLETES

The purpose of the study was to compare gender role orientation of female and male athletes from individual and team sports with female and male non-athletes. 311 Athletes from individual and team sports and 161 non-athletes were voluntarily participated in this study. Bem Sex Role Inventory (BSRI) was administered to assess the gender role orientation of participants. According to 2 x 3 x 3 (Gender, Females/Males x Group, Individual Sport Athletes/Team Sport Athletes/Non-Athletes x BSRI's Score) multivariate analysis of variance (MANOVA) there was overall significant main effect for group (Hotellings T2 = 0.15; F(6,926)= 11.82; p< .01) and for gender (Hotellings T2 = 0.14; F(3,464)= 21.90; p<.01), however no significant main effect for group by gender interaction (Hotellings T2 = 0.03; F(6,926)= 1.93; p>.01). Followed up univariate analysis showed that there were significant differences in masculinity (F(2,466) = 29.83; p< .01) and social desirability (F(2,466) = 7.58; p<.01) scores among individual sport athletes, team sport athletes and non-athletes. Individual sport athletes had higher scores on masculinity than other two groups, where as team sport athletes had higher score on social desirability than individual sport athletes and non-athletes. Followed up univariate analysis also indicated that there were significant differences in masculinity (F(1,466) = 25.51; p< .01) and femininity (F(1,466) = 11.75; p< .01) between females and males with males scoring higher than females on masculinity, but females scoring higher than males on femininity. The findings of the present study indicated that there were significant differences in gender role orientation among individual sport athletes, team sport athletes and non-athletes.

___

  • 1. Bem, S. L. (1974). The Measurement of Psychological Androgyny. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 42, 155-162.
  • 2. Challip, L., Villiger, J., & Duignan, P. (1980). Sex Role Identity in a Select Sample of Women Field Hockey players. International Journal of Sport Psychology, 11, 240-248.
  • 3. Burke, K. L. (1986). Comparison of Psychological Androgyny Within a Sample of Female Collegiate Athletes Who Participate in Sports Traditionally Appropriate and Traditionally Inappropriate for Competition by Females. Perceptual and Motor Skills, 63, 779-782.
  • 4. Choi, P. Y. L. (2000). Femininity and the Physically Active Woman. Taylor & Francis Group: Routledge. London and Philadelphia.
  • 5. Clifton, R. T., & Gill, D. L. (1994). Gender Differences in Self-Confidence on a Feminine Typed Task. Journal of Sport and Exercise Psychology, 16, 150-162.