SPORCU VE SPORCU OLMAYAN BAYANLARIN SOSYAL FİZİK KAYGI VE BEDEN İMGESİNDEN HOŞNUT OLMA DÜZEYLERİ

Bu çalışmanın amacı, sporcu olan ve olmayan bayanların sosyal fizik kaygı ve beden imgesinden hoşnut olma düzeyleri arasında fark olup olmadığını test etmek ve bu iki kavram arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Değişik spor branşlarındaki (estetik, ferdi ve takım) sporcuların sosyal fizik kaygı ve beden imgesinden hoşnut olma düzeyleri arasındaki farkı incelemek de bu çalışmanın amaçları arasındadır. Çalışmaya 117 sporcu (Xyaş=19.48±4.49) ve 132 sporcu olmayan (Xyaş=18.74±2.86) bayan gönüllü olarak katılmışltır. Katılımcılara Hart, Leary ve Rejeski’nin (1989) "Sosyal Fizik Kaygı Envanteri" (SFKE) ve Berscheid, Walster ve Bohrnstedt (1973) "Beden Bölgelerinden ve Özelliklerinden Hoşnut Olma Ölçeği" (BBHÖ) veri toplama araçlarIarı olarak uygulanmıştır. Çok yönlü varyans analiz sonuçları, sporcu olan ve olmayan bayanlar arasında bedenle ilişkili olan bu psikolojik kavramlarda fark olduğunu (Hoteling’s T2=.14; F(2,246)=16.64, p<.05) ve takiben yapılan tek yönlü varyans analizi sonuçları da sporcular ve sporcu olmayanların SFK (F(1,247)=26.2, p<.05) beden imgesinden hoşnut olma (F(1,247)=23.87, p<.05) düzeyleri arasında sporcu olanlar lehine anlamlı fark olduğunu göstermiştir. Yine, çok yönlü varyans analizi sonuçları, değişik spor branşları ile uğraşan sporcular arasında fark olduğunu göstermiştir (Hotelling’s T2=.10; F(4,224)=2.66, p<.05). Tek yönlü varyans analizi sonuçları, beden imgesinden hoşnut olma düzeylerinde (F(2,114)=4.82, p<.01) estetik ve takım sporcularının lehine anlamlı fark göstermiştir. Sosyal fizik kaygı ve beden imgesinden hoşnut olma düzeyleri arasında sporcular (r=-.53), sporcu olmayanlar (r=-.47), estetik (r=-.66), ferdi (r=-.44) ve takım (r=-.43) sporu ile uğraşanlar p<.05 düzeyinde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bu çalışma, diğer bireyler tarafından fiziki özelliklerin değerlendirilmesi durumunda, sporcu olmayanların sporculara kıyasla daha negatif duygulara sahip olduklarını göstermiştir. Bunun yanında, sporcu olanların fiziksel görünüşleri hakkında sporcu olmayanlara göre daha olumlu algılamalara sahip olduğunu ve bütün çalışma grupları için sosyal fizik kaygı ile beden imgesinden hoşnut olma düzeyleri arasında negatif bir ilişki olduğunu göstermiştir.

SOCIAL PHYSIQUE ANXIETY AND BODY IMAGE SATISFACTION LEVELS OF FEMALE ATHLETES AND NON-ATHLETES

The primary purpose of the study was to investigate differences in the social physique anxiety (SPA) and body image satisfaction (BIS) between female athletes and non-athletes, and to investigate the relationship between SPA and BIS. The secondary purpose was to find out the differences in SPA and BIS among athletes in different types of sports (aesthetic, individual & team). 117 female athletes (Mage=19.48±4.49) and 132 female non-athletes (Mage=18.74±2.86) voluntarily participated to this study. Hart, Leary & Rejeski’s (1989) "Social Physique Anxiety" (SPAS) and Berscheid, Walster, & Bohrnstedt’s (1973) "Body Image Satisfaction questionnaire" (BISQ) were administered to participants. MANOVA results revealed an overall significant differences between athletes & non-athletes (Hotelling’s T2=.14; F(2,246)=16.64, p<.05). Follow up univariate analysis indicated significant differences between athletes & non-athletes in social physique anxiety (F(1,247)=26.2, p<.01) and body image satisfaction (F(1,247)=23.87, p<.05) in favor of athletes. MANOVA also indicated overall significant differences among athletes in different types of sports (Hotelling’s T2=.10; F(4,224)=2.66, p<.05). Follow up analysis demonstrated significant differences in BIS level among the groups (F(2,114)=4.82, p<.05) in favor of aesthetic and team sports. Correlation between social physique anxiety and body image satisfaction scores for athletes (r=-.53), non-athletes (r=-.47), aesthetic (r=-.66), individual (r=-.44) and team (r=-.43) sport athletes were all significant at p=.05 and negative. This study indicated that when it comes to other people’s evaluation of ones physique, non-athletes had more negative feelings than athletes. Furthermore, athletes had more positive feelings about their bodies than non-athletes, and social physique anxiety was negatively correlated with body image satisfaction for all groups of the study.

___

  • Berscheid. E., Walster, E., & Bohrnstedt, G. (1973). The Happy American Body: A Survey Report. Psychology Today, 7, 119-131.
  • Bucaria, L. L. (1989). The Relation of Sport Status to Body Image, Self-Esteem and Fearfulness in High School Adolescents. Dissertation Abstract International, 50; 09, 3086-A.
  • Cox R.H. (1998). Sport Psychology: Concepts and Applications. Illinois, WCB McGraw-Hill.
  • Crocker, P.R.E., Synder, J. Kowalski, K.C. & Hoar, S. (2000). Don’t Let Me be Fat or Physically Incompetent! The Relationship Between Physical Self-Concept and Social Physique Anxiety in Canadian High Performance Female Adolescent Athletes. AVANTE. 6, 16-23.
  • Çok, F. (1990). Body Image Satisfaction in Turkish Adolescents. Adolescence, 25, 409-414.

___

APA Mülazımoğlu Ballı, Ö. , Kirazcı, S. & Aşçı, F. H. (2006). SPORCU VE SPORCU OLMAYAN BAYANLARIN SOSYAL FİZİK KAYGI VE BEDEN İMGESİNDEN HOŞNUT OLMA DÜZEYLERİ . Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi , 11 (1) , 9-16 .