Çocukları Spor Yapan Ailelerin Psikolojik Kazanımlarının Çeşitli Değişkenlere Göre Karşılaştırılması
Aile çocuğun sosyalleşmesini sağlayan ilk birimdir. Ailenin çocuğun sosyalleşmesi üzerindeki en önemli etkilerinden biri, çocuğu spora yönlendirme ve bu konuda onları desteklemedir. Belli branşlaşma ile uygun yaşta spora başlayan çocuklar ile ebeveyn-çocuk- spor etkileşimi başlamaktadır. Bu etkileşimle birlikte anne ve babanın süreç içerisinde çocuğun spora katılım gösterdiği alanda bazı beklentileri ortaya çıktığı görülebilmektedir. Bu bağlamda bu çalışmanın amacı, çocukları yarışmacı olarak spora katılan ebeveynlerin psikolojik kazanımlarını çeşitli değişkenlere göre incelemektir. Çalışmaya çocukları 10-14 yaşları arasında bulunan ve 2010-2011 sezonunda yüzme, voleybol ve tenis sporlarına yarışmacı olarak katılan 195 ebeveyn (Kadın: n=89, %45.6; Erkek: n=106, %54.4) gönüllü olarak katılmıştır. Çalışmaya katılan ebeveynlerin psikolojik kazanımlarını belirlemek için Çepikkurt (2005) tarafından geliştirilmiş Sporda Ailenin Psikolojik Kazanımları Ölçeği (SAPKÖ) kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin çözümü için yüzde, frekans, bağımsız gruplar t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Tukey HSD istatistiksel teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, ebeveynlerin cinsiyetlerine göre statü kazanma ve benlik saygısı alt boyutlarında anlamlı farklılıklar görüşmüş; çocukların yaptıkları spor türüne, ebeveynlerin eğitim düzeylerine ve gelirlerine göre tüm alt boyutlarda anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Yarışma, Aile, Psikolojik katılım
Comparison of Psychological Acquisitions of the Families Whose Children Participating Sport Activities
The family is the first institute in which the child socializes. One of the most important influences of the family on child is directing him/her to sport activities and supporting him/her. Parent-Child-Sport interaction starts with children joining sport activities by means of certain sport branches. It can be observed that along with this interaction parents have some expectation about the type of sports where their child participates in. The aim of this study is to investigate the psychological acquisitions of the families whose children participating sport activities as competitor. 195 parents (female n:89 (45,6 %), male:106 (54,4%)) whose children were 10-14 years old and participated in swimming, volleyball and tennis competitions in 2010-2011 seasons, joined voluntarily to this study. The Scale of Psychological Acquisitions of Parent in Sport developed by Cepikkurt (2005) was used to determine psychological acquisitions of the parents. Data gathered during this study was shown in percent, frequency and the independent samples t-test, the One-Way Anova (ANOVA), the Tukey HSD were used to analyze. As a result of this study, it was found that there are significant differences in the social status gaining and self-respect sub-dimensions according to the sex of parents. Additionally, there were significant differences in all sub-dimensions according to the type of sports performing by children, the parents educational levels and incomes.
Keywords:
Competition, Family, Psychological acquisitions,
___
- Adır, E. Y. (1998). Çocuklarda spor branşı seçimine toplumsal yapının etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
- Amerikan Academy of Pediatrics Committee on Sports Medicine and Fitness. (2000). Intensive training and sports specialization in youth athletes. Erişim adresi: http://aappolicy.aappublications.org/cgi/reprint/ pediatrics;106/1/154.pdf
- Cumming, S, P. & Ewing, M. E. (2002). Parental involvement in youth sports: the good, the bad and the ugly. Erişim adresi: http://championships.usyouthsoccer.org/assets/Parental _Involvement in Youth_Sports.pdf
- Çepikkurt, F. (2005). Çocuk sporlarında ailesel katılımın aşırı olmasının psikolojik kazanımları: bir ölçek çalışması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
- Dorak, F. ve Vurgun, N. (2006). Takım sporları açısından empati ve takım birlikteliği ilişkisi. SPORMETRE: Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 73-77.
- Doğan, B. ve Özçaldıran, B. (1995). Futbola ve yüzmeye yeni başlayan çocukların ailelerinin sosyo- ekonomik durumlarının karşılaştırılması. Performans, 1(1), 19-23.
- Duman, S., Lök, S., Şirin, E. F. ve Fişekçioğlu, İ.B. (2010). Spora katılan çocuklara yönelik ailelerin psikolojik kazanımları. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 12(3), 204–208.
- Esen, S. A. (2010). İlköğretim okullarında okuyan ve voleybol sporcusu olmayı seçen öğrencilerin bu seçimlerindeki nedenler okul aile toplum faktörlerinin etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Karakaya, I., Coşkun, A. ve Ağaoğlu, B. (2006). Yüzücülerin depresyon, benlik saygısı ve kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 7(3), 162-166.
- Kayıkçı, N. (2006). 7-12 yaş grubu çocukların okul dışı sportif etkinliklerinde ailelerinin destek ve baskıları ile bunun çocuk üzerindeki etkileri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Kılcıgil, E. (2003). Ailelerin çocuklarını yaz futbol okullarına gönderme nedenleri, beklentileri ve sosyo-ekonomik durumları. SPORMETRE: Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 11-16.
- Kızılkaya, A. (2009). Lise öğrencilerinin spora katılımında ailenin etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
- Küntay, E. (1991). Çocuk ve gençlerde davranış bozukluğunu düzeltici önlem olarak spor. A. Erdemli, (Ed.), Spor ahlakı ve spor felsefesine yeni yaklaşımlar içinde (155-158). İstanbul: Meya Matbaacılık.
- Pehlivan, Z. (2009). Spora katılan çocuklara yönelik ailelerin beklentileri, çocuklarda gözlenen davranış değişimleri ve spora katılımın önündeki engeller. SPORMETRE: Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 69-76.
- Stein, G. L., Raedeke, T. D. & Glenn, S. D. (1999). Children’s perceptions of parent sport involvement: It’s not how much; but to what degree that’s important. Erişim adresi: http://findarticles.com/p/articles/mi_hb6401/is_4_22/ain28747638/pg_5/?tag=content;col1
- ISSN: 1300-2805
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 1996
- Yayıncı: Gazi Üniversitesi