Cumhuriyet Öncesi Türkiye’de Hapishane Sorunu

19. yüzyıldan itibaren Osmanlı hapishanelerinde insan sağlığına uygun olmayan koşulların düzeltilmesi için önemli adımlar atılmıştır. Bedene yönelik cezadan, zindandan hapishaneye geçiş bu dönemde gündeme gelmiş olup, dönemin siyasal olayları, toplumum reformlara bakışı gibi sorunlar hapishaneler konusundaki iyileştirme çabalarının istenilen düzeyde gerçekleşmesini engellemiştir. Hapishaneler konusunda en önemli sorunlardan biri de dönemin belgelerinden anladığımıza göre mevcut binalardır. Bu binaların onarılması veya yeni modern binaların yapılması gereklidir. Binaların onarımı için gerekli tahsisat miktarı hayli yüksektir. Yayınlanan nizamnamelerde her vilayet, kaza ve livada mahalli hapishanelerin açılması, bunlara ek olarak da belirlenecek yerlerde umumi hapishanelerin açılarak, mahkumların cezalarına göre ayrılması kararlaştırılmış, fakat tam olarak hayata geçirilememiştir.Yine bu bağlamda örnek hapishane planları çizdirilmiş ve bu planlar doğrultusunda yeni hapishanelerin yapılması kararlaştırılmıştır.Osmanlı hapishanelerinde bu tarihlerde yaklaşık olarak 28000 mahkum ve mevkufun bulunduğu tespit edilmiştir. Yetersiz binalarda kalabalık bir halde yaşama zorunluluğu, izdiham, sağlık koşullarındaki yetersizlik, güvenlik gibi sorunları da beraberinde getirmiştir. Devlet bu sorunları çözmeye çalışsa da son dönemdeki siyasal, sosyal ve ekonomik sıkıntılar buna engel olmuştur. Çalışmamızda da görüleceği gibi bu sorun Türkiye Cumhuriyetine kalmıştır. Genç Cumhuriyet Osmanlıdan devraldığı bu sorunu hukuk devrimi bağlamında çözmeye çalışmıştır

PRİSON PROBLEM FROM OTTOMAN TO REPUBLİC

There were very important steps to improve unsuitable conditions for people health during 19th century in Ottoman prisons. In this period to come in to question from to body punishment to dungeon and transition the prison, however the problems of the political events of this period and the community viewpoints of reforms embarrass to efforts of desired level improve unsuitable conditions. One of the most important problems about the prisons we understand in the documents that the present buildings. To repair these buildings or construct modern buildings was necessary. It was too much appropriation for repairing these buildings. In the published statute book, they assignment to open each province, township and region local prisons in addition to open public prisons in certain area and separate to each convict for their penalty but it couldn’t able to perform exactly. Again in this context sample prisons plans drawn and assignment that to build new prisons to this dimensions. It was determined that in this date approximately 28.000 convict and imprisoned lived in these prisons. Obligations of the live crowded and poorly constructions bring about to problems like crowd, inadequate health conditions and safety. The last period of politic, social and economic distress put a stay on to tried to solve these problems for the government. You can see that in our study, this problem remain to the Turkey Republic. Young republic tried to solve this problem with legal revolutionary when they take over it to Ottoman

___

  • ERİF, Ahmet, Anadolu’da Tanin, İstanbul, 1910. GÜRSOY, Emine, Naskali Hilal, Oytun Altun, Zindanlar ve Mahkumlar, İstanbul, 2006.
  • LEVY, Noemi, Alexandre Toumarkıne, Osmanlı’da Asayiş Suç ve Ceza 18.-20. Yüzyıllar, Tarih Vakfı Yurt Yayınları İstanbul 2007, sf. 186.
  • TEKİN, Saadet, “20. Yüzyılın Başlarında Aydın Vilayeti ve Mülhakatındaki Hapishanelerin Genel Durumu”, CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2006/2 Güz sayısı, C.4, S.2, Manisa, 2006.
  • YILDIZ, Gültekin, Osmanlı Devleti’nde Hapishane Islahatı (1839–1908), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2002.
  • “Ulusal Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyetin İlk Yıllarından Hapishaneler”, (Erişim tarihi: 01–10–2007)