Millî Mücadele Yıllarında Kastamonu’da Müdafaa-i Hukuk Hareketinin Doğuşu ve Bölgenin Kuvayi Milliye’ye Katılışı

Millî Mücadeleyi cephe gerisinden destekleyen, malzeme ve moral bakımından takviye eden en önemli yörelerden biri de, Kastamonu yöresidir. Bölgede Kuvayı Milliye ruhunu canlandırmak ve cephe desteğini artırmak amacıyla yöre halkı bilinçlendirilmiş ve örgütlenmiştir. Kastamonu’da, Millî Mücadelenin sözcülüğünü yapmak, ülkenin istiklal ve bağımsızlık mücadelesini halka duyurmak amacı ile Açıksöz adlı bir gazete yayımlanmıştır. Millî Mücadele döneminin hemen başında teşkilatlanarak kuruluşunu tamamlayan Kastamonu Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti, Mustafa Kemal Paşa’ya tam destek vermiştir
Anahtar Kelimeler:

Teşkilat, savaş, silah, işgal, basın

Kastamonu was one of the most considerable regions that fortified Independence War from the rear-line and provided support on account of necessaries and morale. People lived there were organized with consciousness-raising to characterize the spirit of Kuvayimilliye and to augment the front-line support. A newspaper called “Açıkgöz” was published in order to speak for Indepence War and announce the struggle of independence and soverignty to the public. The Community of Defense in Kastamonu, which was organized and established in the beginning of Independence War, fully supported Mustafa Kemal Pahsa

___

  • AÇIKSÖZ, Hüsnü, İstiklal Harbinde Kastamonu, Kastamonu Vilayet Matbaası, Kastamonu, 1933.
  • Atatürk’ün Bütün Eserleri, (1919), C.4, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2000.
  • Atatürk’ün Bütün Eserleri, (1920-1921), C.10, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2003.
  • Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, (Bugünkü Dille), Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2006.
  • AYDEMİR, Şevket Süreyya, Tek Adam Mustafa Kemal, (1919-1922), C.II, İstanbul, 1986.
  • CEBESOY, Ali Fuad, Millî Mücadele Hatıraları, İstanbul, 1953.
  • DEMİRCİOĞLU, Aziz, 100 Yıllık Kastamonu Basını, 1872–1972, Doğrusöz Matbaası, Kastamonu, 1973.
  • ESKİ, Mustafa, Mustafa Necati Bey’in Kastamonu’daki Çalışmaları, Ankara, 1990.
  • ________, Kastamonu Basınında Millî Mücadelenin Yankıları, TTKY, Ankara, 1995.
  • ________, “İlk Kadın Mitingi”, Kastamonu’da İlk Kadın Mitingi’nin 75. Yıldönümü Uluslararası Sempozyumu, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 1996.
  • Kurtuluş Savaşı’nın İdeolojisi, Hâkimiyeti Milliye Yazıları, “Anadolu’nun Sesleri, 3 Mart 1920”, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2004.
  • Nutuk, C.I, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara, 1986.
  • ÖZAKMAN, Turgut, Şu Çılgın Türkler, Ankara, 2005.
  • ÖZALP, Kazım, Millî Mücadele I 1919–1922, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, XVI. Dizi, S.13a, Ankara, 1985.
  • ÖZKAYA, Yücel, Millî Mücadele’de Atatürk ve Basın (1919–1921), Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, Ankara, 1989.
  • ÖZLÜ, Hüsnü, “Millî Mücadele Yıllarında İnebolu’da Faaliyette Bulunan Cemiyet ve Teşkilatlar”, Askerî Tarih Araştırmaları Dergisi, Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, S.12, Ankara, 2008.
  • PEKER, Nurettin, 1918–1923 İstiklal Savaşının Vesika ve Resimleri, İnönü, Sakarya, Dumlupınar Zaferlerini Sağlayan İnebolu ve Kastamonu Havalisi, Gün Basımevi, İstanbul, 1955.
  • SAKALLI, Bayram, Millî Mücadele’nin Sosyal Tarihi-Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri, İstanbul, 1997.
  • SARIHAN, Zeki, Kurtuluş Savaşı Günlüğü I, (Açıklamalı Kronoloji), Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, XVI. Dizi, S.71, Ankara, 1993.
  • ________, Kurtuluş Savaşı Kadınları, İstanbul, 2007.
  • ŞAHİNGÖZ, Mehmet, “Millî Mücadelede Kastamonu”, Türk Tarihinde ve Kültüründe Kastamonu, Tebliğler, 19-21 Ekim 1988, Kastamonu, 1989.
  • ŞEHİDOĞLU, Süreyya, “Kurtuluş Savaşı’nda Bir Vatandaşımızın Uçak Bağışı”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Temmuz 1992, Cilt 8, Sayı 24.
  • Türk İstiklal Harbi, 2nci Cilt, Batı Cephesi 2nci Kısım, Genelkurmay Başkanlığı Yayını, Ankara, 1999.