Afgan Kralı Emanullah Han’ın Türkiye Gezisi

Mustafa Kemal Atatürk çağdaş bir Türkiye kurmuştu. Bu cumhuriyet, laik bir demokrasiyi arzuluyordu. Atatürk’ün en büyük hedeflerinden birisi de, genç cumhuriyeti doğu toplumlarına tanıtmaktı. Afganistan’ın Türkiye’nin kurtuluş mücadelesinde çok önemli bir yeri vardı. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni ilk tanıyan ülkelerden birisiydi. Karşılıklı anlaşmalar yapılmış ve teknik ekipler gidip gelmişti. Afganistan’ın başında Mustafa Kemal’den ve onun yaptığı büyük işlerden çok etkilenen genç bir Kral olan Emanullah Han vardı. Bu sıcak ilişkiler Cumhuriyetin ilanından sonra da devam etti. Emanullah Han, Türkiye’ye ilk gelen yabancı devlet adamlarından biri oldu. Eşi ile birlikte 20 Mayıs 1928’de Türkiye’ye geldi. Atatürk konuğunu büyük bir misafirperverlikle karşıladı. O’na hem Türkiye Cumhuriyeti’nin kazanımlarını tanıtma imkânı buldu; hem de Türk-Afgan ilişkilerinde yeni bir sürece girildi

Mustafa Kemal Ataturk established a modern Turkey. This republic longed for a secular democracy. One of Ataturk’s greatest objectives was to introduce the young republic to eastern societies. Afghanistan had an important place in the Turkey’s independence struggle. It was one of the first countries which recognized Turkish Great National Congress. Treaties had been signed and technical teams had been exchanged. The ruler of Afghanistan was the young king Emanullah who was impressed with Mustafa Kemal and his accomplishments. The warm relations continued after the declaration of the republic. Emanullah Khan became one of the first foreign officials that came to Turkey. He came to Turkey with her wife on May 20th 1928. Ataturk welcomed his guest with utmost hospitality. He had the opportunity to introduce the benefits of the Turkish Republic to the king and a new process started in Turkish-Afghan relationships

___

  • ALTAY, Fahrettin, 10 Yıl Savaş Ve Sonrası(1912–1922), İnsel yay., İstanbul, 1970. Ana Britannica Genel Kültür Ansiklopedisi.
  • ARMAOĞLU Fahir,20 Yüzyıl Siyasi Tarihi, C:1,Türkiye İşbankası Kültür Yayınları.
  • Atatürk Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi doğu Dilleri ve Edebiyatları Bölümü, Fars Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı/veyis0065@hotmail.com
  • BARUT Mustafa, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi, Aklim Yayınevi, Ankara. Geçmişten Günümüze Türk-Afgan İlişkileri, Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları, Ankara, 2009.
  • İnönü Ansiklopedisi, C.I, Maarif mat., Ankara, 1943.
  • İslam Ansiklopedisi, C:IV, Milli Eğitim Basımevi, 1964.
  • KARAL, Ziya Enver, Atatürk’ten Düşünceler, Doğuş LTD. ŞTİ. mat., Ankara.
  • MANZAR A.M., Afganistan Üzerinde Kızıl Bulutlar ,Çev: İsmail Bosnalı, ,Öncü yay.
  • SARAY, Mehmet, Afganistan ve Türkler, İ.Ü Edebiyat Fakültesi yay., İstanbul, 1987.
  • _____________, Türk-Afgan Münasebetleri, Veli yay., İstanbul 1984.
  • _____________, Atatürk ve Türk Dünyası, Türk Tarih Kurumu yay., Ankara, 1995.
  • SARIHAN Zeki,Kurtuluş Savaşımızda Türk-Afgsn İlişkileri,Kaynak Yay., s.118.
  • ŞİMŞİR, Bilal N, Ankara… Bir Başkentin Doğuşu, Bilgi yay., Ankara, 1998.
  • _____________, Atatürk ve Yabancı Devlet Başkanları, C.I, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1993.
  • _____________, Atatürk ve Afganistan, Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi yay., Ankara, 2002.
  • SARIHAN Zeki,Kurtuluş Savaşımızda Türk-Afgan Münasebetleri,Kaynak Yay., 2002.
  • Türkiye Ansiklopedisi (1923-1973), C.I, Kaynak Kitaplar, İstanbul.
  • UYSAL Hasan, Adı Afganistan, Boyut Yayınları, İstanbul,1988.
  • UZBEK, A. Jelil, Afganistan’da Sosyal ve Kültürel Hayat, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta, 2002.
  • HAN, Ahmet K., “Kavşaktaki Ülke”, National Geographic Türkiye, Aralık, 2001.
  • -İsimsiz Makale-,“Afganistan ve Hükümdarları” Servet-i Fünun Dergisi, C:64, Ankara, 1928.
  • Serveti Fünun Dergisi, “Afganistan ve Hükümdarları” , C: 64, Ahmet İhsan mat., Ankara, 1928.
  • ŞİMŞEK, Halil, “Türk-Afgan İlişkileri ve Türkiye’nin Afgan Politikası”, www.hsimsek.com.
  • ÜNAL, Ertan, “Cumhuriyet’in ilk Resmi Konuğu”, Popüler Tarih Dergisi, S.78, Şubat 2007.