ÇANAKKALE KARA MUHAREBELERİNİN İNGİLİZ “THE TIMES” GAZETESİ’NE YANSIMALARI
Çanakkale Savaşı, Türk ve dünya tarihinde eşi benzeri az görülebilecek savaşların
başında gelir. Asya, Avrupa, Afrika, Avustralya kıtasından ve Anadolu’nun hemen hemen
her yerinden insanlar gelip Çanakkale’de savaşmış ve burası adeta bir milletler mezarlığına
dönüşmüştür. Öncelikle denizden Boğazları geçmeyi deneyen müttefik kuvvetleri bunda
başarılı olamayınca bu sefer de Boğazları karadan geçmeyi denemişler; fakat burada da
başarılı olamamışlardır.
Kuşkusuz ki resmi bakış açısının kamuoyunu yönlendirmek için kullandığı en önemli
araç basındır. Bu çalışmanın amacı ise cephenin kara harekâtının gündeme geldiği süreçten
itibaren yaşanan gelişmeleri, kamuoyunu haberdar ve adapte etme görevini üstlenen basın
vasıtasıyla takip etmektir. Cephenin açılışında ve savaş boyunca başrolde olan İngiltere’nin
önemi dikkate alınarak İngiliz The Times gazetesi ön planda tutulmuştur.
Bu çalışmada, Osmanlı Devleti’nin savaştığı İtilaf Devletleri arasından başrolde olan
İngiltere ve onun basını aracılığıyla tarihin en kanlı savaşlarından biri olan Çanakkale Kara
Muharebeleri’nin İngiliz gazetesine ne derece ve nasıl yansıdığı sorularına cevap aranmış ve
sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.
THE BATTLE OF ÇANAKKALE IN THE ENGLISH PRESS “THE TIMES”
The Battle of Çanakkale, one of the greatest wars in the history of Turkey and the
world. People from Asia, Europe, Africa, Australia and from every part of Anatolia came and
fought there and it became the graveyard of nations. This front, which gave a direction to the
history, caused a very bloody and legendary battle. First of all when the Allied Forces trying
to go ahead through the pass in the sea couldn’t manage, they tried to pass on land; but they
also couldn’t be successful. Without doubt the press is the most important thing of offical outlook to manipulate
public opinion. The aim of this work is to inform and adopt public opinion from the coming
up of the front land operation by the press. The Times was taken the most important place
because of taking into consideration of the importance of England leading the front and the
battle.
In this work, it was tried to find answers to queastions; England, that had a leading
role among the Allied Forces that the Ottoman Empire fought against, and how the Battle
of Çanakkale, one of the bloodiest war in the history, projected in English press and tried to
draw a conclusion.
___
- The Times
- AKSAKAL, Mustafa, Harb-i Umumi Eşiğinde Osmanlı Devleti Son Savaşına Nasıl
Girdi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay., İstanbul, 2010.
- AKŞİN, Sina, Ana Çizgileriyle Türkiye’nin Yakın Tarihi, 1789-1980, C.1, İstanbul, 1997.
- ARMAOĞLU, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarih, 1914-1995, 19. Baskı, İstanbul, 2014.
- ARTUÇ, İbrahim, 1915 Çanakkale Savaşı, Kastaş Yay., 1. Baskı, Ocak, 1992.
- ATABEY, Figen, Çanakkale Muharebelerinin Deniz Cephesi, Türk Tarih Kurumu
Yay., Ankara, 2014.
- AYAN, Ergin, “Alman Subayların Hatıralarına Göre Çanakkale’de Mustafa
Kemal”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Volume 3/11, Spring
2010, ss.92-102.
- AYDIN, Nurhan; GEÇENNER, Tuba, “Çanakkale Cephesi’nde 57. Alay”,
Cappadocia Journal Of History and Social Sciences, C.4, ss.167-180.
- AYTEPE, Oğuz, Çanakkale Savaşı Bibliyografyası, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp
Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S.25-26, Mayıs-Kasım, 2000, ss.1-72.
- Birinci Dünya Savaşı’nda Çanakkale Cephesi (Haziran 1914-25 Nisan 1915), C.V, 1.
Kitap, Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Daire Başkanlığı Yay., Ankara, 2012.
- CİHAN, Erol, “18 Mart 1915 Çanakkale Zaferinin Anlamı, Önemi ve Sonuçları”,
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 52, S.1-4, İstanbul 1986,
ss.501-508.
- ERASLAN, Cezmi, “1. Dünya Savaşı Öncesi ve Sırasında Osmanlı Devleti”,
Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti, Ed. Ali Arslan, Mustafa Selçuk,
Kitabevi Yay., 1. Baskı, İstanbul, 2005, ss.13-22.
- ERİCKSON, Edward J., I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Ordusu, Çev. Kerim
Bağrıaçık, Türkiye İş Bankası Kültür Yay., 1. Baskı, Nisan, 2009.
- GÖK, Bilal, “Çanakkale Deniz ve Kara Savaşları: Sebepleri, Gelişimi ve Sonuçları
(Çanakkale Zaferinin 99. Yıldönümü Anısına)”, Kafkas Üniversitesi
İlahiyat Fakültesi Dergisi, S.2, Kars, 2014, ss.117-145.
- GÜNESEN, Fikret, Çanakkale Savaşları, Kastaş Yay., 1. Baskı, Mart, 1986.
- KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, İkinci Meşrutiyet ve Birinci Dünya Savaşı
(1908-1918), TTK Yay., 2. Baskı, C.9, Ankara, 1999.
- KAŞIYUĞUN, Ali “Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşına Girmeden
Önceki İttifak Arayışları”, History Studies, 2009, S.1, ss.318-341.
- KİNROSS, Lord, Atatürk Bir Milletin Yeniden Doğuşu, (Çev. Necdet Sander), Altın
Kitaplar Yayınevi, 28. Basım, İstanbul, 2016.
- KÖRPE, Reyhan, “Aynı Coğrafyada İki Savaş: Troia ve Çanakkale Savaşlarının
Karşılaştırılması”, Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı, Yıl:13, Bahar, 2015, S.18.
- KURAN, Ercüment, “Birinci Dünya Savaşı”, TDV İslam Ansiklopedisi, C.6,
İstanbul, 1992, ss.196-200.
- Osmanlı Belgelerinde Çanakkale Muharebeleri I, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel
Müdürlüğü, Ankara, 2005.
- ÖZER, İlbeyi, “Çanakkale Cephesi’nde Mustafa Kemal”, Turkish Studies,
International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish
or Turkic, Volume 10/1, Winter 2015, ss.553-578.
- SEÇER, Turhan, Anılarla Çanakkale Cephesi ve Neticesi, Genelkurmay Askeri Tarih
ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yay., Ankara, 2008.
- TAŞKIRAN, Cemalettin, “Çanakkale Savaşları’ndaki Tanınmış Yabancı
Komutanlar”, Çanakkale Muharebeleri’nin İdaresi, Komutanlar ve Stratejiler,
Ed. Lokman Erdemir, Kürşat Solak, Çanakkale Valiliği Yay., Çanakkale,
2015, ss.21-34.
- TETİK, Ahmet, vd., Çanakkale Muharebelerinin Esirleri, İfadeler ve Mektuplar, C.1,
Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yay., Ankara, 2009.
- TOK, Abdullah; KARABULUT, Irmak, “18 Mart Deniz Zaferine Kadar
Çanakkale Cephesinde Yaşanan Gelişmelerin Osmanlı ve İngiliz Basınına
Yansımaları”, Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi III. Genç Akademisyenler
Sempozyumu Bildiri Kitabı, Ankara, 2016, ss.47-69.
- TUNCOKU, Mete, Çanakkale 1915 Buzdağının Altı, Türk Tarih Kurumu Yay.,
Ankara, 2002.
- TUNÇAY, Mete, “Çağdaş Türkiye, 1908-1980”, Türkiye Tarihi 4, İstanbul, 1997.
- YALÇIN, Durmuş, vd., Türkiye Cumhuriyeti Tarihi I, Ankara, 2008.
- ERDEMİR, Lokman, Sebep ve Sonuçlarıyla Çanakkale Savaşları (Sosyal Tarih
Açısından), Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2008.