Alman Belge ve Fotoğraflarında 1899 Aydın-Denizli Depremi

Depremler, insanoğlunu tehdit eden en önemli doğal afetlerden biridir. Tarihsel süreçte meydana gelen depremler üzerine yapılan çalışmalar, hem devletlerin hem de depremin meydana geldiği kentin sosyo-ekonomik tarihi açısından önem arz etmektedir. Yakın tarihte meydana gelen önemli depremlerden biri de, 20 Eylül 1899 tarihli AydınDenizli depremidir. Bu çalışmada, depremin yol açtığı kayıplar ile devletin ve halkın deprem karşısındaki tutumları ele alınmaktadır

Anahtar Kelimeler:

Deprem, Osmanlı Devleti, Alman, Aydın, Denizli

The 1899 Earthquake Of Aydin- Denizli In German Documents and Photos

Earthquakes are one of the most important natural disasters that threaten mankind. The studies on the earthquakes that took place throughout the historical course are important both in terms of the socio-economic history of the states and the cities where these earthquakes took place. One of the important earthquakes that took place in the recent history is the AydınDenizli earthquake that occurred on 20 September, 1899. This study discusses the losses caused by the earthquake and the reaction of the state and the people against this disaster

Keywords:

Earthquake, Ottoman State, German, Aydın, Denizli,

PDF

___

I. Arşiv
Politisches Archiv des Auswärtigen Amt (PA AA).
PA AA. R. 13176.
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA).
BOA. BEO. 1389/104113 (16.C.1317/22 Ekim 1899).
BOA. İ.DH. 1368/1317.C.5 (5.C.1317/11 Ekim 1899).
BOA. İ.DH. 1369/1317-B-04 (12.B.1317/16 Kasım 1899).
BOA. İ.HUS. 77/1317-C-31. (19.C.1317/25 Ekim 1899).
BOA. İ.HUS. 77/1317-C-19. (12.C.1317/18 Ekim 1899).
BOA. İ.OM. 6/1317-B-1 ( 9.B.1317/13 Kasım1899).
BOA. DH.MKT. 2253/58. (28.Ca.1317/4 Ekim 1899).
BOA. DH.MKT. 2253/119 (29.Ca.1317/5 Ekim 1899);
BOA. DH.MKT. 2254/16 (30.Ca.1317/6 Ekim 1899)
BOA. DH.MKT. 2257/5 (9.C.1317/7 Ekim 1899);
BOA. DH.MKT. 2255/45 (3.C.1317/9 Ekim 1899).
BOA. DH.MKT. 2255/33 (3.C.1317/9 Ekim 1899).
BOA. DH.MKT. 2253/85 (28.Ca.1317/10 Ekim 1899).
BOA. DH.MKT. 2255/145 (5.C.1317/11 Ekim 1899).
BOA. DH.MKT. 2255/146 (5.C.1317/11 Ekim 1899).
BOA. DH.MKT. 2257/70 (10.C.1317/16 Ekim 1899).
BOA. DH.MKT. 2258/81 (13.C.1317/19 Ekim 1899).
BOA. DH.MKT. 2262/57 (21.C.1317/27 Ekim 1899).
BOA. DH.MKT. 2263/121 (25.C.1317/31 Ekim 1899)
BOA. DH.MKT. 2264/99 (27.C.1317/2 Kasım 1899).
BOA. DH.MKT. 2269/59 (9.B.1317/13Kasım 1899).
BOA. DH.MKT. 2279/89 (29.B.1317/3 Aralık 1899)
BOA. DH.MKT. 2285/14 (13.Ş.1317/16 Aralık 1899).
BOA. DH.MKT. 2286/13 (15.Ş.1317/18 Aralık 1899).
BOA. DH.MKT. 2293/5 (01.N.1317/2 Ocak 1900).
BOA. DH.MKT. 2324/37 (25.Za.1317/26 Mart 1900).
BOA. DH.MKT. 2330/22 (07.Z.1317/7 Nisan 1900).
BOA. DH. TMIK.S. 27/29 Lef 1-3. (28.Ca.1317/04 Ekim 1899).
BOA. Y.EE. 149/42 (19.C.1317/25 Ekim 1899).
BOA. Y.PRK.UM. 48/31 (7.C.1317/13 Ekim1899).
II. Gazeteler
Ahenk
İkdam
Tercüman-ı Hakikat
The Atlanta Constitution.
The Irish Times
The New York Times.
The Manchester Guardian
The Washington Post.
The Sun.
San Franscisco Chronicle
III. Kitap ve Makaleler
ADIYEKE, A. Nükhet -Nuri ADIYEKE, “1856 Girit Depremi”, Tarih Araştırmaları Dergisi, C.31, S.51, ss.1-38.
AMBRASEYS, Nicolas N. - Caroline FİNKEL, “1500–1800 Döneminde Balkanlar’ın Depremselliği Üzerine Yayımlanmamış Osmanlı Arşiv Bilgileri”, Osmanlı İmparatorluğu’nda Doğal Afetler, Editör Elizabeth Zachariadou, Çev. Gül Ç.Güven, Saadet Öztürk, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2001.
AMBRASEYS Nicolas N. - Caroline FİNKEL, Türkiye’de ve Komşu Ülkelerde Sismik Etkinlikler: Bir Tarihsel İnceleme (1500-1800), Çeviren M.Umur Koçak, TUBİTAK Yay. Ankara 2003.
AVCI, Yasemin, “Osmanlı Devleti’nde Afet Yönetimi ve 1899 Denizli Depremi”, Uluslararası Denizli ve Çevresi Tarih ve Kültür Sempozyumu (6-8 Eylül Denizli), Denizli 2007, ss.360-367.
DOĞAN, Yadigar, “Bursa Yöresinin Jeolojik-Jeomorfolojik Yapısının Depremselliği Üzerine Bir Araştırma”, Bursa Yöresinin Depremselliği ve Deprem Tarihi, Editör. Dr. Nurcan ABACI, Uludağ Üniversitesi Basımevi, Bursa 2001.
ERAVCI Bengi -Müjdat YAMAN vd., “Batı Anadolu Çöküntü Bölgesi’nin Paleosismoloji Projesi-Sonuç Raporu”, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi, Ankara 2007.
GÜNEŞ, Günver –Sevilay ÖZKEŞ, “1899 Aydın Depremi”, Birinci Uluslararası Aşağı Menderes Havzası Tarih, Arkeoloji ve Sanat Tarihi Sempozyumu (Söke- 15-16 Kasım 2001), İzmir 2001, ss-78-90.
KUZUCU, Kemalettin, “Osmanlı Döneminde İstanbul Depremleri”, Osmanlı, C. V, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 1999, ss.678-686.
MUŞMAL, Hüseyin, “Konya Eyaleti Ilgın Kazası’nda Yaşanan 1866 Depremi Üzerine Bir İnceleme”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 20, Konya 2008, ss.517-527.
NALPAS, Joseph L., Annuaire des Commerçants de Smyrne Et de L’Anotolie, Smyrne 1894.
SATILMIŞ, Selahattin “Osmanlı’da Bir Afet Yönetim Örneği: 1883 Çeşme ve Urla Depremi”, History Studies, Vol. 4/1, 2012, ss.503-527.
SATILMIŞ, Selahattin, Aydın Vilayetinde Doğal Afetler, Manisa 2013 (Basılmamış Doktora Tezi).
SEZER, Hamiyet, “1894 İstanbul Depremi Hakkında Bir Rapor Üzerine İnceleme”, Tarih Araştırmaları Dergisi, Cilt 18, Sayı 29, Ankara 1996, ss.169-197.
TAŞKIN, Ünal, Osmanlı Devleti’nde Kullanılan Ölçü ve Tartı Birimleri, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ 2005, s. 141-144.
YAZICI, Muhammet, “1856 Meğri Depremi”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Bahar 2012-Sayı 28, ss. 114-129.
IV. İnternet Kaynakları
http://www.koeri.boun.edu.tr/sismo/Depremler/thistoric.htm (erişim: 26.06.2013-saat 21.45).