II. MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE MİLLİYETÇİ BİR ÇOCUK DERGİSİ: TALEBE DEFTERİ (1913-1919)

Meşrutiyetin 1908’de yeniden ilan edilmesiyle ülke yönetiminde etkin bir pozisyon elde eden İttihat ve Terakki Fırkası, Osmanlı gençliğini kendine bağlamak için yeni politikalar uygulamak istemekteydi. İttihatçılar, memleketi içinde bulunduğu durumdan kurtaracak, geleceği inşa edecek genç nesli biçimlendirmek için, ekonomide milli iktisadı, eğitimde de daha milli bir müfredatı takip etmeye başlamışlardı. Gençler üzerinde daha etkin olabilmek ve onları yönlendirmek için dergiler çıkarmışlardı. Talebe Defteri Dergisi de bu amaçla 1913 yılında yayın hayatına başlamıştı. Talebe Defteri Dergisi, eski harflerle yayın yapan ve en uzun süre hayatta kalan dergilerden biridir. Bu çalışmamızda Talebe Defteri Dergisi’nin ele aldığı konuları ve buradan da hareketle dönemde yaşanan sıkıntıların dergiye nasıl yansıdığına temas etmek istiyoruz

Anahtar Kelimeler:

Eski Harfli Çocuk Dergileri, Talebe Defteri Dergisi, Milli İktisat, Keşşaf, Ahmet Halit Yaşaroğlu, Balkan Savaşları, Boykot

A Nationalist Child Journal in The Second Constitutional Period:Talebe Defteri Magazine (1913-1919)

With the declaration of the Constitutional Monarchy in 1908 and re-position the country achieve an efficient management of the Union and Progress Party, Ottoman youth himself was anxious to implement new policies to connect. Unionists to recover from the situation in the country, will build the future for the younger generation to format the economy, the national economy, education also began a national curriculum to be followed. On young people to be more effective and to direct them to remove the magazines were. Book on Talebe Defteri Magazine Launched in 1913, it was for this purpose Talebe Defteri Magazine, which broadcasts old letters and journals is one of the longest survivors. This study addressed the issues of the Talebe Defteri Magazine and here the movement of the problems experienced in the period that the magazine reflected on how we want to contact

Keywords:

Old Letters Children’s Magazines, Talebe Defteri Magazine, National Economics, Keşşaf, Ahmed Halit Yaşaroğlu, the Balkan Wars, Boycott,

PDF

___

DOĞAN, Nuri, Ders Kitapları ve Sosyalleşme 1876-1909, İstanbul Bağlam Yayınları 1994.
GÜRSOY, Ülkü, İkinci Meşrutiyet Dönemi Dergileri Üzerine Bir Araştırma, Ankara 1999.
IŞIK, İhsan, Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi, C.9, Ankara Elvan Yayınları 2010
İSKİT, Server, Türkiyede Matbuat İdareleri ve Politikaları, Ankara Başvekâlet Matbaası 1943.
KÖROĞLU Erol, Türk Edebiyatı ve Birinci Dünya Savaşı 1914-1918 Propagandadan Milli Kimlik İnşaasına, İstanbul İletişim Yayınları 2010.
OKAY, Cüneyd, Eski Harfli Çocuk Dergileri, İstanbul Kitabevi Yayınları 2002,
OKAY, Cüneyd, Çocuk Hayatında Yenileşmeler 1850-1900, İstanbul Kırkambar Yayınları 1998
PURA, Fuat, Bizde ve Dünyada İzcilik, 1939
TÜCCARZADE İbrahim Hilmi, Felaketlerimizin Esbabı, Dersaadet Kitabhane-i İslam ve Askeri, İstanbul 1328 II. Makaleler
BİRİNCİ, Ali, Meşrutiyet Matbuatı I Kebikeç, S.2, 1995.
ELMACI, Mehmet Emin, 1908 Avusturya Boykotunda Liman İşçileri, Kebikeç S.5, 1997.
ERDOĞAN, Fatih, Toplumsal Tarihimizde Çocuk Edebiyatımızın Yeri, Toplumsal Tarihte Çocuk, İstanbul Tarih Vakfı Yayınları 2006.
KARAKIŞLA, Yavuz Selim, Meşrutiyette Bir Çocuk Dergisi, Tarih ve Toplum, S.52, 1988.
KOMİSYON, Galata, İstanbul Kültür ve Sanat Ansiklopedisi, C.3, İstanbul Tercüman Gazetesi Kültür Yayınları 1983.
KÜR, İsmet,1869-1928 Yılları Çocuk Dergilerinde Eğitimci Yazarların Benimsediği Çocuk Tipleri Birinci Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi 6-8 Kasım 1996, Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi 1997.
OKAY, Cüneyd, Türkiyede Çocuk Tarihi: Tespitler, Öneriler, Kebikeç, S.19/2005.
OKAY, Cüneyd, Meşrutiyet Dönemi Çocuk Dergilerinde Milliyetçilik/ Millilik(1908-1918), Türk Yurdu, S.136, Aralık 1998.
OKAY, Cüneyd, Müslüman Boykotajı ve İstiklal-i İktisad-ı Milli Cemiyeti, Toplumsal Tarih S.31, Temmuz 1996.
ONUR, Bekir, Çocukluğun Dünü ve Bugünü, Kebikeç, S.19, 2005, s.99-100.
SATİ,Mekteblerde Teavün ve Tasarruf Sandıkları, Tedrisat-ı İbtidaiyye Mecmuası, S.10, Kasım 1910.
SÜMER, Tülin, Türkiyede İlk Kurulan Kadınları Çalıştırma Derneği, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, S.10, Temmuz 1968.
TANSEL, Fevziye Abdullah, Memleketimizde Gençler İçin Kurulan İlk Dernekler, Gazete ve Dergiler(1913-1920), Belleten, C.51, S.199.
TOPRAK, Zafer, II. Meşrutiyette Fikir Dergileri, Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, C.1, İstanbul İletişim Yayınları 1985.
TOPRAK, Zafer, II. Meşrutiyet Döneminde Paramiliter Gençlik Örgütleri Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, C.2, İstanbul İletişim Yayınları 1985.
TOPRAK, Zafer,İslam ve İktisat 1913-1914 Müslüman Boykotajı, Toplum ve Bilim, S.29-30, Bahar 1985.
TOPRAK, Zafer, II. Meşrutiyet Döneminde İç Borçlanma Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, C.4, İstanbul İletişim Yayınları 1985.
TOPRAK, Zafer, İttihat ve Terakkinin Paramiliter Gençlik Örgütleri, Boğaziçi Üniversitesi Dergisi, S.7, 1979. UÇAN, Lale, Osmanlı Çocuk Dergilerinin Çocuk Kimliği Üzerine Etkileri Osmanlı Dünyasında Çocuk Olmak, İstanbul Dem Yayınları 2012.
ÜNDER, Hasan, Goltz, Milleti Müsellaha ve Kemalizmdeki Spartan Öğeler Tarih ve Toplum, S.206, Şubat 2001.
VARLIK, Bülent, Tanzimat ve Meşrutiyet Dergileri, Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, C.1, İstanbul İletişim Yayınları 1985. YAVUZ, Erdal, 1908 Boykotu, ODTÜ Gelişme Dergisi 1978 Özel Sayısı.
III. Tezler
ESEN Atakan, Türk İzcilik Hareketinin Tarihsel Temelleri Genelkurmay Başkanlığı Harp Akademileri Komutanlığı Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2009
KÜÇÜK, Hüseyin, Talebe Defteri Çocuk Dergisi(İndeks, Seçme Metinler, Değerlendirme ve Sözlük) Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2008.
ŞENDİL, Kamile, Talebe Defteri(1913-1919) 1-67. Sayılar, İnceleme, Tahlil, Fihrist, Seçilmiş Yazılar, Fatih Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2008.
IV. Talebe Defteri Dergisindeki Makaleler
A.K., Musahabe, S.1, 23 Mayıs 1329.
A.K., Musahabe-Hıfz-ı Sıhhat Nedir?, S.2, 2 Haziran 1329.
Abdülfeyyaz Tevfik, Çocuk ve Tabiat, S.1, 23 Mayıs 1329.
Abdülfeyyaz Tevfik, Bahardan İstifade, S.37, 29 Mart 1333.
Ahmet Cevad, Yad-ı Mazi-Tabii Askerlik, S.10, 26 Eylül 1329.
Ahmet Cevad, Oğlumla Musahabelerimden, Sabanımızı Niçin Değiştirmiyoruz?, S.33, 19 Kanunusani 1332.
Ahmet Cevad, Mekteblerde Artırma Sandıkları, S.26, 8 Mayıs 1330.
A.Seyfi, İyi Vücutlu Milletler İyi Yaşar, S.17, 2 Kânunusani 1329.
A.Seyfi, Jimnastik Umumîdir-Terbiye-i Bedeniye, S.19, 30 Kânunusani 1329.
Defter, Artırma Sandığı ve Osmanlı Gençleri Teavün Şirketi, S.17, 2 Kânunusani 1329.
Defter, Barbaros Artırma ve Yardım Sandığı, S.48, 8 Teşrinisani 1333.
Defter, Barbaros Artırma ve Yardım Sandığı-Geçen Sayıda Yazılan Nizamnamenin Mabadı, S.49, 22 Teşrinisani 1333.
Defter, Beyrut Darülulûm Keşşafları, S.29, 19 Haziran 1330,
Defter, Genç Dernekleri ve Gürbüzler, S.32, 5 Kânunusani 1332.
Defter, Gençlerle, Mektebliler ve İstikraz-ı Dâhili, S.51-52, 2 Mayıs 1334.
Defter, Gençlik Bu Makaleyi Dikkatle Okuyunuz, Artırma Sandığı, S.16, 19 Kânunuevvel 1329.
Defter, Hıfz-ı Sıhhat- Sağlam Adamın Odası Nasıl Olur, S.3 20 Haziran 1329
Defter, İsim Beğenme Müsabakası, S.48, 8 Teşrinisani 1333.
Defter, İstanbul Maarif Müdür-i Muhteremi Saffet Beyefendiye Teşekkür, S.32, 5 Kânunusani 1332.
Defter, Kadıköy Osmanlı Hanımlarına Müjde, S.21, 27 Şubat 1329.
Defter, Kari ve Karielerimizden Bir Sual, S.55, 13 Haziran 1334.
Defter, Keşşafın Muhtırası, S.18, 12 Kânunusani 1329.
Defter, Keşşafın Muhtırası-Keşşafın Vazaif-i Ahlakıyyesi, S.19, 30 Kânunusani 1329.
Defter, Keşşafın Muhtırası, S.20, 13 Şubat 1329.
Defter, Keşşafın Muhtırası 4- Mukavemet-i Beden, S.21, 27 Şubat 1329.
Defter, Macide ile İkinci Mülakat, S.40, 10 Mayıs 1333.
Defter, Mekteb-i Sanayiden Mehmet Emin Efendi, S.14, 21 Teşrinisani 1329.
Defter, Mektebliler İdman Bayramı, S.41, 24 Mayıs 1333.
Defter, Osmanlı Genç Dernekleri Mecmuası, S.45, 13 Eylül 1333.
Defter, Talebe Defterinin İlavesi, S.2, 6 Haziran 1329.
Defter, Talebe Defterinin İlavesi, S.3, 20 Haziran 1329.
Defter, Talebe Defterinin Kari ve Karielerine Hediyesi, S.13, 7 Teşrinisani 1329.
Defter, Yazı Müsabakası, Sual, S.1, 23 Mayıs 1329.
Defter, Yazı Müsabakası Cevabı, S.2, 6 Haziran 1329.
Defter, 20 Lirası olan Bir Genç Ne Yapmalıdır?, S.51-52, 2 Mayıs 1334.
Ebulmuhsin Kemal, İngilterede Bedeni Mümareseler, S.16, 19 Kânunuevvel 1329.
Fon Hoff, Genç Dernekleri, S.43, 19 Temmuz 1333.
Fon Hoff, Genç Dernekleri 4, S.44, 12 Ağustos 1333.
Hüseyin Latif, Okumak mı Oynamak mı Sualinin Cevabları, S.2, 6 Haziran 1329.
M.B. Keşşafın Muhtırası-Araziden İstifade , S.27, 22 Mayıs 1330.
M.Nejad, Üçüncü Mektub Memurluk, S.27, 22 Mayıs 1330.
Mirliva Fon Hoff, Genç Dernekleri Mukaddime, S.40, 10 Mayıs 1333.
Mirliva Fon Hoff, Genç Dernekleri S.40, 10 Mayıs 1333.
Muallim İrfan Emin,Küçük Roman-Sanat Yolunda, S.57, 11 Temmuz 1334, s.920-921.
Muallim İrfan Emin,Küçük Roman-Nasıl Yaşıyorduk?, S.58, 25 Temmuz 1334.
Muallim İrfan Emin,Küçük Roman-Daha Müreffehtik- Para Artırabiliyorduk, S.58, 25 Temmuz 1334.
Muallim İrfan Emin,Küçük Roman- Annem Artık İhtiyarladı, S.61, 12 Eylül 1334.
Muallim İrfan Emin,Küçük Roman-Biz Zengin, S.61, 12 Eylül 1334.
Muallim İrfan Emin,Küçük Roman-İslam Kadınları Dikiş Yurdu, S.59, 10 Ağustos 1334.
Muallim İrfan Emin,Küçük Roman-Yeni Yeni Teşebbüsler, Yeni Yeni Muvaffakıyetler, S.60, 29 Ağustos 1334.
Muallim İrfan Emin, Küçük Roman- Biz Zengin, Milli Fabrikalar, S.62, 10 Teşrinievvel 1334.
Muallim İsmail Hakkı, Sanayii Mektebi Talebesine, S.6, 1 Ağustos 1329.
Muallim Kenan Kemali, Müstakbel Valide, S.14, 21 Teşrinisani 1329.
Muallim Mukaddem, Meslek İntihabı 4, Ticaretin Fevaidi, S.28. 5 Haziran 1330.
Munis Nejad, Kuvvetli Ol !, S.28, 5 Haziran 1330.
Said Fahir, Bir Mekteb Artırma Sandığı, Barbaros Numune Mektebi Yavrularına, S.47, 25 Teşrinievvel 1333.