Ortaokul Öğrencilerinde Okula Yabancılaşma ve Okul Tükenmişliği İlişkisinin İncelenmesi

Bu araştırmada ortaokul öğrencilerinin okula yabancılaşma ve okul tükenmişliği ilişkisi ve bu iki değişkenin cinsiyet, sınıf düzeyi, anne-baba birlikteliği, ailenin gelir düzeyi ve annenin çalışma durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini Ankara ili merkez ilçelerinde 2015-2016 öğretim yılında öğrenim gören 223.945 ortaokul öğrencisi evreni içinden rastgele seçilen 884 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda; erkek öğrencilerin yabancılaşma düzeylerinin kız öğrencilere göre daha yüksek olduğu ve anneleri çalışmayan öğrencilerin yabancılaşma düzeylerinin anneleri çalışanlardan daha yüksek olduğu görülmüştür. Öte yandan erkek öğrencilerin kız öğrencilere göre ve anne-babası ayrı olan öğrencilerin, anne-babası birlikte olan öğrencilere göre okul tükenmişliği düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Sınıf düzeyi arttıkça okula yabancılaşma ve okul tükenmişliğinin arttığı gözlenmiştir. Okula yabancılaşma ve okul tükenmişliği düzeylerinin ailelerin gelir düzeylerine göre farklılık göstermediği görülmüştür. Öğrencilerin okula yabancılaşma düzeyleri ile okul tükenmişliği arasında anlamlı ilişki bulunmuş ve okul tükenmişliğinin okula yabancılaşmanın anlamlı bir yordayıcısı olduğu görülmüştür.  

Examination of the Relationship between School Alienation and School Burnout among Secondary School Students

In this study, the relationship between school alienation and school burnout among secondary students and variations of these two variables according to gender, grade level, family togetherness, family income level and mother's working status was examined. The sample of the research is composed of 884 randomly selected students from 223.945 middle school students who are educated in the central districts of Ankara in 2015-2016 academic year. It was found that male students' alienation levels were higher than female students’ and alienation levels of the students whose mothers did not work were higher than those whose mothers worked. On the other hand, it was found that male students’ school burnout levels were found to be higher than female students and burnout levels of the students from broken homes were higher than those whose parents were together. It was observed that school alienation and school burnout increased as the class level increased. It was seen that the levels of school alienation and school burnout did not differ according to the income levels of the families. There was a significant relationship between student alienation and school burnout levels of the students, and school burnout was found to be a significant predictor of school alienation. 

___

  • Anderman, E. M., and Maehr, M. L. (1994). Motivation and schooling in the middle grades. Review of Educational Research, 64, 287–309.
  • Atik, S. (2016). Akademik başarının yordayıcıları olarak öğretmene güven, okula karşı tutum, okula yabancılaşma ve okul tükenmişliği. Yayımlanmamış doktora lisans tezi. İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya
  • Aypay, A. (2011). İlköğretim II. Kademe Öğrencileri İçin Okul Tükenmişliği Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 511-527.
  • Aypay, A. ve Sever, M. (2015). Bir iş yeri gibi okul: Lise öğrencileri arasında tükenmişliğin keşfi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(2), 460-472.
  • Balamurugan, M. and Kumaran, D. (2008). Development and validation of students’ stress rating scale (SRSS). erişim ERIC. (ED501881).
  • Balkıs, M., Duru, E., Buluş, M. ve Duru, S. (2011). Tükenmişliğin öğretmen adayları arasındaki yaygınlığı, demografik değişkenler ve akademik başarı ile ilişkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29), 151165.
  • Barnett, R. (1994). The limits of competence-knowledge, higher education and society. The Society for Research into Higher Education and Open University Press.
  • Berrueta-Clement, J. R., Schweinhart, L. J., Barnett, W. S., Epstein, A. S., and Weikart, D. P. (1984). Changed lives: The effects of the Perry preschool program on youths through age 19. Ypsilanti, MI: Monographs of the High/Scope Educational Research Foundation.
  • Brown, M.R. Higgins, K. ve Paulsen, K. (2003). Adolescent alienation: what is it and what can educators do about it? Intervention in School and Clinic, 39, 3–7
  • Coşkun, Y., Altay, C. A. (2009). Lise Öğrencilerinde Yabancılaşma ve Benlik Algısı İlişkisi. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29, 41-56.
  • Crosnoe, R.; Johnson, M. K.; and Elder, G. H., Jr. (2004). Intergenerational Bonding in School: The Behavioral and Contextual Correlates of Student-Teacher Relationships. Sociology of Education, 77(1), 60-81.
  • Çağlar, Ç. (2013). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Yabancılaşma Düzeyleri İle Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1497-1513.
  • Çapulcuoğlu, U. ve Gündüz, B. (2013). Lise Öğrencilerinde Tükenmişliğin Cinsiyet, Sınıf Düzeyi, Okul Türü ve Algılanan Akademik Başarı Değişkenlerine Göre İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 1224.
  • Çelik, F. (2005). Orta öğretim öğrencilerinin okula yabancılaşma düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana, Türkiye
  • Demir, Ö. ve Acar, M (2005), Sosyal Bilimler Sözlüğü, Adres Yayınları, Ankara.
  • Eccles, J. S., Wigfield, A., Midgley, C., Reuman, D., MacIver, D., and Feldlaufer, H. (1993). Negative effects of traditional middle schools on students’ motivation. The Elementary School Journal, 93, 553–574.
  • Eder, F. (1995). Das Befinden von Kindern und Jugendlichen in der Schule [Childrens’ and adolescents’ well-being in school]. Innsbruck: Studienverlag
  • Fend, H. (1997). Der Umgang mit der Schule in der Adoleszenz. Aufbau und Verlust von Lernmotivation, Selbstachtung und Empathie [Coping with school during adolescence]. Bern: Hans Huber.
  • Filiz-Pala, M.(2016). Ortaöğretim öğrencilerinin okula yabancılaşma sorunu: İstanbul İli Silivri ilçesi örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul, Türkiye
  • Finn, J. D. (1989). Withdrawing from school. Review of Educational Research, 59, 117–142.
  • Gablinske, P.B. (2014). A case study of student and teacher relatıonshıps and the effect on student learnıng. Open Access Dissertations.Paper 266.
  • Haskaya, S. (2016). Ortaokul öğrencilerinde akran zorbalığı ile okula yabancılaşma arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
  • Hendrix, V. L., Sederberg, C. H., and Miller, V. L. (1990). Correlates of commitment/alienation among high school seniors. Journal of Research and Development in Education, 23, 129–135.
  • Jacobs, J. E., Lanza, S., Osgood, D. W., Eccles, J. S., and Wigfield, E. (2002). Changes in children’s self-competence and values: Gender and domain differences across grades one through twelve. Child Development, 73, 509– 527.
  • Kara, S. (2014). Lise öğrencilerinde okul tükenmişliği ile psikolojik iyi olma arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya üniversitesi, Sakarya.
  • Karasar, N. ( 1994). Araştırmada Rapor Hazırlama, Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Ltd Katıtaş, S. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde okula yabancılaşma ve okulu bırakma eğilimi Şanlıurfa ili örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Harran Üniversitesi.
  • Köklü, N., Büyüköztürk, Ş. ve Çokluk-Bökeoğlu, Ö. (2007). Sosyal bilimler İçin İstatistik (2. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Kutsal, D. (2009). Lise öğrencilerinin tükenmişliklerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Kutsal, D. ve Bilge, F. (2012). Lise öğrencilerinin tükenmişlik ve sosyal destek düzeyleri. Eğitim ve Bilim, 37(164), 83-297.
  • Legault, L., Green-Demers, I., and Pelletier, L. (2006). Why do high school students lack motivation in the classroom? Toward an understanding of academic amotivation and the role of social support. Journal of Educational Psychology, 98(3), 567–582.
  • Lin, S. H. ve Huang, Y. C. (2012). Investigating the relationships between loneliness and learning burnout. Active Learning in Higher Education, 13(3), 231-243.
  • Martin, J. (2008). Pedagogy of the alienated: Can Freirian teaching reach workingclass students? Equity and Excellence in Education, 41(1), 31-44.
  • Maslach, C., Schaufeli, W., and Leiter, M. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology, 52, 397–422.
  • Murdock, T. B. (1999). The social context of risk: Status and motivational predictors of alienation in middle school. Journal of Educational Psychology, 91(1), 62-75. http://dx.doi.org/10.1037/0022-0663.91.1.62
  • Nedim-Bal, P ve Kaya, C. (2017). 6. sınıf öğrencilerinin okul tükenmişliği ile baş etmede çözüm odaklı grupla psikolojik danışmanın etkisi. Uluslararası Sosyal Bilimler dergisi 10(51), 770-777
  • Newmann, F.M. (1981). Reducing student alienation in high school: Implications of theory. Harvard Educational Review, 51, 117-129
  • Özçınar, M. (2011). Örgütlerde yabancılaşma ile tükenmişlik sendromu arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya.
  • Özdemir, Y. (2015). Ortaokul Öğrencilerinde Okul Tükenmişliği: Ödev, Okula Bağlılık ve Akademik Motivasyonun Rolü. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 27-35
  • Özler, N ve Dirican, M. (2015). Örgütlerde yabancılaşma ile tükenmişlik sendromu arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 39, 291-310.
  • Russell, C. (1994). School Practices that Prevent and Contribute to Alienating Students from School. Doctoral Dissertation, The University of Texas, Austin.
  • Salmela-Aro, K. Kiuru, N. Leskinen, İ.E. and Nurmi, E. (2009). School-burnout inventory: reliability and validity. European Journal of Psychological Assessment, 251, 48–57.
  • Sanberk, İ. (2003). Öğrenci Yabancılaşma Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Seçer, İ. Halmatov, S. Veyis, F. ve Ateş, B. (2013). Okul tükenmişlik ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması: güvenirlik ve geçerlik çalışması. Turkish Journal of Education, 3(2), 16-24.
  • Seeman, M. (1959). On the meaning of alienation. American Sociological Review, 24(6), 783–791. Sidorkin, A. M. (2004). In the event of learning: Alienation and participative thinking in education. Educational Theory, 54(3), 251-262.
  • Slater, M. D. (2003). Alienation, Aggression, and Sensation Seeking as Predictors of Adolescent Use of Violent Film, Computer, and Website Content. Journal of Communication, 53, 105-121.
  • Şahin, M. (2014). Üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığı ve saldırganlık. Düşünen Adam, 27(1), 43-52.
  • Şimşek, M. Ş., Çelik. A., Akgemci, T. ve Fettahlıoğlu, T. (2006). Örgütlerde yabancılaşmanın yönetimi araştırması. Atatürk Üniversitesi, İİBF 14.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Erzurum.
  • Taylor, J.S. (2000). Through a critical lens: native American alienation from higher education. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association, Seattle, WA, USA, ERIC Document Reproduction Service No. ED452753.
  • Trent, F.(2001). Aliens in the classroom? Biennial Meeting of The Society for Research in Child Devolopment, 10–15, Washington, ED245153.
  • Uzun, Ö. (2006). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okula yabancılaşma düzeylerine etki eden sosyo-demografik değişkenlerin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana, Türkiye.
  • Walburg, V. (2014). Burnout among high school students: A literature review. Children and Youth Services Review, 42, 28-33.
  • Weckwerth, A. C. ve Flynn, D. M. (2006). Effect of sex on perceived support and burnout in university students. College Student Journal, 40(2), 237-249
  • Yılmaz, E. Yıldırım, A. ve Yılmaz, Y. (2016). Ortaokul öğrencilerinde okul tükenmişliği ile okula bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Internatıonal Academıc Research Congress, 791-803
  • Yiğit, S. (2010). İlköğretim 5., 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin okula yabancılaşma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • Başlangıç: 1986
  • Yayıncı: Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

Parabol Kavramının Öğretiminde Dinamik Matematik Yazılımının Bağlamsal Öğrenme Ortamının Oluşmasında Rolü

Serdal BALTACI, Adnan BAKİ

Kırsal Kimlikli Medeniyetler Beşiğinden Değer Temelli Kentleşme Açılımlarına: Bursa-İznik Kentsel Tasarım Stüdyosu Dersi

Ersan KOÇ

Düzeltme Metni: İlköğretim Öğrencilerinin İnternet Öz-Yeterlikleri: Bilgisayar Kullanımı, Eposta Kullanımı ve Bireysel Özelliklerin Etkileri

Semiral ÖNCÜ, Erhan ŞENGEL, Şehnaz BALTACI GÖKTALAY

Bulut Bilişim Temelli ve Geleneksel İşbirlikli Grup Çalışmalarının Akademik Başarı ve Öğrenen Memnuniyeti Açısından Karşılaştırılması

Serkan YILDIRIM, Mehmet Cem BÖLEN

Fen Bilimleri Öğretiminde Araştırma ve Sorgulamaya Dayalı Öğrenme Yaklaşımının Öğrencilerin Akademik Başarısına Etkisi

Uğur BİLİR, Muhlis ÖZKAN

Öğretmen Adaylarının Matematiği Günlük Yaşam ile İlişkilendirme Hakkındaki Düşüncelerinin Geliştirdikleri Öğrenme Etkinliklerine Yansıması

Melike YİĞİT KOYUNKAYA, İşıkhan UĞUREL, Berna TATAROĞLU TAŞDAN

Geleceğin Kimya Öğretmenlerinin Hibritleşme Konusundaki Bilgilerinin İncelenmesi

Sevgül ÇALIŞ

2017 Tarihli Türk Dili ve Edebiyatı Dersi Öğretim Programına Eleştirel Yaklaşım

Mustafa CEMİLOĞLU

The Road to Wigan Pier and the Jungle: İşçi Sınıfının Koşulları, Sorunları ve Yazarların Sosyalizm Önerisi

Figun DİNÇER

Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Sosyobilimsel Bir Konuda Karar Verme Stratejilerinin Alan Bilgileriyle İlişkisi

Ümit DEMİRAL, Hande TÜRKMENOĞLU