Sahip Ata Fahreddin Ali'nin Baniliği ve Yapılarında Görülen benzer Özellikler

Sahip Ata Fahreddin Ali’nin yaklaşık kırk yıllık devlet göreviyle, bani olarak sürdürdüğü mimari faaliyetler arasında ilgi çekici bir yakınlık gözlenir. Ünlü vezirin uzun siyasi kariyeri sırasında getirildiği makam veya verilen unvanların, baniliğini üstlendiği binaların kitabe ve vakfiyelerinde bilinçli bir şekilde zikredildiği tespit edilir. Onun, siyasi kariyerinin her basamağıyla, aynı tarihlere denk gelen bir binasının olması dikkat çekicidir. Sahip Ata yapılarının bugünkü durumlarına bakılarak, tekil binalar oldukları düşünülebilir. Buna karşın çalışmalarımız sonunda söz konusu binaların aslî hallerinde, külliye şeklinde tertiplendiği anlaşılmaktadır. Sahip Ata’nın yapıları, Ortaçağ şehirleri içinde, çok önemli ve işlek bir konuma sahip olup, İshaklı Han ve Ilgın Kaplıcası gibi şehir dışında yer alanları ise önemli şehirlerarası yol güzergâhında bulunuyordu. Söz konusu yapı toplulukları, çevresindeki yerleşimlerin gelişmesine katkı sağlamıştır. Bunun dışında, Sahip Ata’nın şehir içindeki yapılarının, kale kapıları karşısında, ticari ve sosyal aktivitenin yoğun olduğu bölümlerde yer aldığı görülür.

The Constructionism of Sahip Ata Fahreddin and Similar Features in His Buildings

An attractive familiarity exists between Sahip Ata Fahreddin Ali’s 40 years of governmental missions and architectural activities he performed as a patronage. It is also established that his long-life political chair and titles bestowed to him, have been conscious quoted on both the inscriptions and the Vaqfiyyes (Deed of Trust of a Pious Foundation) of the buildings that he has undertaken. It is remerkable to encounter the presence of a representative building fitting with achievements in his political career. Considering the present-day conditions of Sahip Ata’s constructions, they can be assumed to be singular buildings. By contrast, it is concluded in this study that the initial architectural designs of these buildings involved have been planned in the shape of Kulliye (building of complex). The buildings of Sahip Ata were on very important and busy locations among the cities of middle age and his buildings that were outside the cities like İshaklı Caravanserai and Ilgın Hot Spring located on important intercity routes. The above-mentioned buildings made likely considerable contributions to the development of surrounding settlements. In addition, Sahip Ata’s constructions placed at central part of the city were preferably located on sits opposite to the gates of citadels where commercial and social activities have been intensively carried out.
Keywords:

-,