Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Farkındalıkları İle Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Yönelik Tutumlarının İncelenmesi

Bu çalışmada fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik farkındalıkları ile yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, 2015-2016 eğitim öğretim yılında Türkiye’nin batı bölgesinde yer alan bir üniversitenin Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği Anabilim Dalında öğrenim görmekte olan 371 fen bilgisi öğretmen adayının katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak; “Çevre Sorunlarına Yönelik Farkındalık Ölçeği” ve “Yenilenebilir Enerji Kaynakları Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler kullanılmıştır. Betimsel istatistiklere ek olarak, fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik farkındalıkları ile yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik tutumları arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla pearson momentler çarpımı korelasyon analizinden yararlanılmıştır. Çalışmanın sonucunda fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik farkındalıklarının olumlu düzeyde; yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik tutumlarının ise olumlu düzeye yakın olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik farkındalık düzeyleri ile yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik tutumları arasında genel olarak orta düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Çevre Sorunları, Farkındalık, Öğretmen Adayları, Yenilenebilir Enerji

An Analysis of Pre-Service Science Teachers’ Attitude towards Renewable Energy Sources and Their Awareness towards Environmental Problems

This study aims at analysis to determine relation between awareness towards environmental problems of science teacher candidates and their attitude towards renewable energy sources. It was carried out during the school year of 2015-2016 with 371 pre-service science teachers attending a faculty of education in university where is located in the western part of Turkey. The data of the study were collected using two tools: “Environmental Problems Awareness Scale” and “The Scale of Renewable Energy Sources”. The data collected were analysed using descriptive statistics. In addition to descriptive statistics, benefited from pearson moment correlation analysis to determine relation between awareness towards environmental problems of science teacher candidates and their attitude towards renewable energy sources. The findings showed that the participants had a awareness towards environmental problems was positive also their attitude towards renewable energy sources was close to positive level. It was also found that, there is a meaning, positive and moderate relationship between the participants awareness towards environmental problems and their attitude towards renewable energy sources.

Keywords:

Environmental Problems, Awareness, Renewable Energy Sources, Teacher Candidates,

PDF

___

Alpak Tunç, G. 2016. Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevreye yönelik etik yaklaşımları ile sürdürülebilir çevreye yönelik tutumlarının incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Aydın.
Aminrad, Z., Sayed Zakaria, S.Z.B. and Hadi, A.S. 2011. Influence of age and level of education on environmental awareness and attitude: Case study on Iranian students in Malaysian Universities. Social Sciences, 6, 15-19.
Bilen, K., Özel, M. ve Sürücü, A. 2013. Fen bilgisi öğretmen adaylarının yenilenebilir enerjiye yönelik tutumları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36, 101-111.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş, ve Demirel F. 2013. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem A Akademi, Ankara.
Çelikler, D. ve Kara, F. 2011. İlköğretim matematik ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yenilenebilir enerji konusundaki farkındalıkları. In 2nd International Conference on New Trends In Education and Their Implications (ICONTE) kongresinde sunulan bildiri, Antalya, Turkey (2729).
Çolak, K., Kaymakcı, S. ve Akpınar, M. 2012. Sosyal bilgiler öğretim programında, ders kitaplarında ve öğretmen adaylarının görüşlerinde yenilenebilir enerji kaynaklarının yeri. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu, 2022 Nisan 2012, İstanbul.
Demirbaş, M. ve Pektaş, H. M. 2009. İlköğretim öğrencilerinin çevre sorunu ile ilişkili temel kavramları gerçekleştirme düzeyleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2), 195-211.
DeWaters, J. E. and Powers, S. E. 2011. Energy literacy of secondary students in New York State (USA): A measure of knowledge, affect, and behavior. Energy Policy,39(3), 1699–1710.
Fırat, A., Sepetçioğlu, H. ve Kiraz, A. 2012. Öğretmen adaylarının yenilenebilir enerjiye ilişkin tutumlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 216-224
Güneş, T., Alat. K., ve Can Gözüm, A. İ. 2013. Fen Öğretmeni Adaylarına Yönelik Yenilenebilir Enerji Kaynakları Tutum Ölçeği: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, 3(2), 269-289.
Güven, E., ve Aydoğdu, M. 2012. Development of an awareness scale and determination of teacher candidates‟ awareness levels regarding environmental programs. [In Turkish] Journal of Teacher Education and Educators, 1(2), 185-202.
Kaldellis, J. K., Kapsali, M., and Katsanou, E. 2012. Renewable energy applications in Greece—What is the public attitude?. Energy Policy, 42, 37-48.
Kandpal, T. C., and Garg, H. P. 1999. Energy education. Applied energy, 64(1), 7178.
Karaca, C. 2008. Çevre, insan ve etik çerçevesinde çevre sorunlarına ve çözümlerine yönelik yaklaşımlar. Çukurova Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1: 19-33.
Karatepe, Y., Neşe, S. V., Keçebaş, A., ve Yumurtacı, M. 2012. The levels of awareness about the renewable energy sources of university students in Turkey. Renewable Energy, 44, 174-179.
Kayalı, H. 2010. Sosyal bilgiler, Türkçe ve sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları. Marmara Coğrafya Dergisi, 21, 258268.
Mutlu, O. 2016. Fen Dersleri (Fizik, Kimya Ve Biyoloji) Öğretmen adaylarinin yenilenebilir enerji farkindalik düzeylerinin incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
Oğuz, D., Çakıcı, I. ve Kavas, S. 2011, Yükseköğretimde öğrencilerin çevre bilinci, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12, 34-39.
Özcan, S. 2010. Fen Bilgisi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına ilişkin görüşlerinin farklı teknikler kullanılarak tespit edilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Bolu.
Özdemir, O., Yıldız, A., Ocaktan, E., ve Sarışen, Ö. 2004. Tıp fakültesi öğrencilerinin çevre sorunları konusundaki farkındalık ve duyarlılıkları. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 57(3), 117-127.
Sadık, F., Çakan, H. ve Artut, D. 2009.Çocuk resimlerine yansıyan çevre sorunlarının sosyo-ekonomik farklılıklara göre analizi. XVIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Ege Üniversitesi, İzmir.
Said, A. M., Yahaya, N. and Ahmadun, F. R. 2002. Environmental comprehension and participation of Malaysian secondary school students. Environmental Education Research, 13(1), 17-31.
Tiftikçi, H. İ. 2014. Farklı bölümlerde öğrenim görmekte olan son sınıf üniversite öğrencilerinin yenilenebilir enerji kaynakları hakkındaki farkındalıkları. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
Yapıcı, E. 2009. Öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik farkındalık ve ilgi düzeylerinin karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
Yakut İpekoğlu, H.; Üçgül, İ. ve Yakut, G. 2014. Yenilenebilir enerji algısı anketi: güvenirlik ve geçerliği. Süleyman Demirel Üniversitesi YEKARUM eDERGİ, 3, 20-26.
Yıldız, Ş. 2011. Öğretmenlerin, öğretmen adaylarının ve öğrencilerin sürdürülebilir çevre ile ilgili kavramsal anlamaları ve tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.