Tarihî Süreçte Eyüp Sultan Camisi

Cami Eyüp ilçe merkezindeki büyük mezarlıklar ve külliyenin içinde bulunmaktadır. Ebâ Eyyub-ı Ensari’nin, Muaviye’nin hilafeti döneminde Müslüman ordularının İstanbul kuşatmasında şehit düştüğüne ve surlara yakın bir yerde toprağa verildiğine inanılmaktadır. Yine inanışa göre 1453’te İstanbul’un fethi sırasında yetmiş yedi veli bu kabri aramaya başlamış ve kabri Şeyh Akşemseddin bulmuştur. Kabrin bulunduğu yere Fatih önce bir türbe ve daha sonra cami ile birlikte bir külliye inşa ettirmiştir. Zamanla önemli kişilerin de buraya gömülmesi ile etrafı mezarlıklarla dolan külliye, İstanbul için önemli bir inanç merkezi olmuştur. Külliyenin merkezinde yer alan cami ilk olarak 1456 yılında inşa edilmiş, zaman içinde bazı onarımlar geçirmiş, 1213/1798 senesinde onarılmaz durumda olduğu için yeniden inşa edilmeye başlanmıştır. İnşaat 6 Cemaziyülâhır 1215/ 26 Ekim 1800 tarihinde tamamlanmış ve yeni cami açılmıştır. Bu ikinci inşadan sonra da pek çok kez onarılarak günümüze ulaşabilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Eyüp Sultan, Cami, Mimari, İnşaat, Onarım

Eyup Sultan Mosque In Historical Process

The mosque is located inside of big cemeteries and Islamic-ottoman social complex in county town of Eyup. It is believed that Abu Ayyub al-Ansari martyrized during Istanbul siege of Muslim armies in caliphate period of Muawiyah and buried in a place close to the fortifications. According to belief, seventy-seven saints started to search for this grave during conquest of Istanbul in 1453 and Sheik Akshamsaddin found it. Where the grave is located, Fatih had a mausoleum built at first and then he had a social complex with a mosque built. Over time, around of this social complex was filled with cemeteries because significant people buried there, it has become a significant belief center for Istanbul. Mosque located in the center of social complex was built in 1456 firstly and had some repairs over time, it began to be rebuilt in 1213/1798 because it was out of repair. Construction was completed in the six-lunar month in the date of 1215/October 26, in 1800, and new mosque was opened. After this second construction, it was repaired many times and reach today.

Keywords:

Eyup Sultan, Mosque, Architecture, Construction, Repair,

PDF

___

Ayvansarayi, H. (2001). Hadikatü’l Cevami-İstanbul Camileri ve Diğer Dini-Sivil Mimari Yapılar. (A. N. Galitekin, Haz.) İstanbul: İşaret Yayınları.
Ayverdi, E. H. (1953). Fâtih Devri Mimarisi. İstanbul: İstanbul Matbaası.
Ayverdi, E. H. (1973). Osmanlı Mimarisinde Fâtih Devri (Cilt 3). İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları.
Can, S. (2002). Osmanlı Mimarlık Teşkilatının XIX. Yüzyıldaki Değişim Süreci ve Eserleri ile Mimar Seyyid Abdülhalim Efendi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi) İstanbul: İstanbul Üniversitesi-Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Cantay, G. (2000). Eyüp Sultan Külliyesi. Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla Eyüp Sultan Sempozyumu IV (s. 157-163). Eyüp Belediyesi Kültür Yayınları.
Cantay, G. (2002). Osmanlı Külliyelerinin Kuruluşu. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
Cezar, M. (1963). Osmanlı Devrinde İstanbul Yapılarında Tahribat Yapan Yangınlar ve Tabi Afetler (Cilt 1). İstanbul : Türk Sanatı Tarihi Araştırmaları ve İncelemeleri Yayınları.
Eyice, S. (1995). Eyüp Sultan Külliyesi. TDV İslam Ansiklopedisi, 12, 9-12.
Kahraman, S. A., & Dağlı, Y. (Dü). (2004). Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi: İstanbul. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Kuban, D. (1954). Türk Barok Mimarisi Hakkında Bir Deneme. İstanbul: Pulhan Matbaası.
Kuran, A. (1994). Eyüp Külliyesi. Haz. T. Artan , (s. 129-135), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
Mazlum, D. (2011). 1766 İstanbul Depremi- Belgeler Işığında Yapı Onarımları. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yayınları.
Özkılıç Küçükalioğlu, S. (2015). 1894 Depremi ve İstanbul. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Sönmez, N. (1997). Osmanlı Dönemi Yapı ve Malzeme Terimleri sözlüğü, İstanbul: YEM Yayın.
Şenyurt, O. (2011). Osmanlı Mimarlık Örgütlenmesinde Değişim ve Dönüşüm. İstanbul: Doğu Kitabevi.
BOA., EV. d. 19426
BOA., BEO. 1404-105232
BOA., İ. EV. 26-51
BOA., AE. SSLM. III, 419–24024