Osmanlı’da Art Nouveau Üslubu ve Mobilya Örnekleri ile Emile Gallé

19. yüzyıl sonu - 20. yüzyıl başlarında zarif dekoratif süslemelerin ön planda olduğu, kıvrımların ve bitkisel desenlerin çoğunlukla kullanıldığı bir sanat akımı ortaya çıkar. Daha çok doğaya öykünen bu yeni akım, kısa bir dönem etkin olur, ancak etkisi uzun sürer. Tüm Avrupa’yı ve Osmanlı Devleti’ni eş zamanlı etkiler. Dekorasyonda hızlı bir ivme ile yükselen akım, mobilya ve cam alanında kısa sürede kendi marka ve tasarımlarını ortaya çıkarır. Aynı yüzyıl içinde Batılılaşma ile birlikte modernleşme ve değişen dünya görüşleri ile Doğu kimliğindeki Osmanlı toplumu da Batı’ya daha da yakınlaşır, dönemin modasını takip etmeye başlar. Avrupa için de yeni bir akım olan Art Nouveau’yu yüzyılın dinamikleri içinde aynı anda kabul eder ve uygulamaya geçer. Tarz-ı cedid olarak görülen bu yeni üslup, hem mimarisi hem de kullanım eşyaları ile başkentin çağdaşlığını vurgulaması açısından dikkat çekicidir. Bu çalışmada amaçlanan Osmanlı’nın Batı ile eş zamanlı yakaladığı Art Nouveau üslubu Osmanlı sarayında kullanılan ve akımın önde gelen cam ustalarından Emile Gallé’nin mobilya örnekleri üzerinden betimlemek ve sanatçının söz konusu eserlerini literatüre kazandırmaktır.

Art Nouveau Style in The Ottoman and Furniture Examples of Emile Gallé

An art movement emerges at the end of the 19th century in the early 20th century, where elegant decorative ornaments were at the forefront and curves and plant-like patterns were mostly used. This new movement, which emulates more the nature, has been effective for a short period, but its effect lasts for a long time. It simultaneously affects all Europe and the Ottoman Empire. The movement, rising with a rapid acceleration in the field of decoration, especially in furniture and glass design, creates its own brands and designs in a short period of time. In the same century, with the modernization and changing world views along with Westernization, the Ottoman society sustaining an Eastern identity also gets closer to the West and starts to follow the fashion of the period. The Ottoman accepts Art Nouveau, also a new trend for Europe, at the same time within the dynamics of the century and switches to the application. This new style which is called Tarz-ı cedid (the new style), is noteworthy in terms of emphasizing the modernity of the capital with its reflections in architecture and daily-used household articles. The aim of this study is to describe the Art Nouveau, which was adopted simultaneously with the West by the Ottomans, through the furniture examples of Emile Gallé, one of the leading glass masters of the movement that are being used in the Ottoman palace and to redound the aforementioned works of the artist into the literature.

___

  • Ayaydın, A. (2015). Art Nouveau Akımına 21. Yüzyıl Perspektifinden Bir Bakış, Ulakbilge, 3(6), 59-73
  • Barillari, D. & Ezio, G. (1996). İstanbul 1900 Art Nouveau Architecture and Interiors. New York: Rizzoli Int. Publication.
  • Batur, A. (1993). Mimar Raimondo D’Aronco ve Milli Saraylardaki Çalışmaları, Milli Saraylar 1993, 40-61.
  • Batur, A. (2005). Avrupa’dan İstanbul’a Yeni Sanat 1890-1930, İstanbul: Mimarlar Odası.
  • Batur, A. (2014), İstanbul’da Art Nouveau Mimarlığı. Mimarlık Vakfı Konferansı, (http://www.mimarist.org/gundem/3788-istanbul-da-art-nouveau-mimarligi.html).(Erişim Tarihi: 30.11.2015).
  • Batur, A. (2015), Bankalar Caddesi Gelişirken 20. Yüzyıl Başında Bir Yeni: İstanbul’da Art Nouveau, Osmanlı Bankası Müzesinde Mimarlık Sohbetleri. (http://www.obarsiv.com/guncel_vct_mimarlik_2003_ab.html) (Erişim Tarihi: 29.11. 2015).
  • Baytar, İ. (2012), Abdülmecid, Abdülaziz ve II. Abdülhamid Dönemi Mobilyasının Üslup Açısından İncelenmesi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
  • Baytar, İ. (2015). 19. Yüzyıl Osmanlı Saraylarına Ait Dekorasyon Katalogları, İÜ Sanat Tarihi Yıllığı, 1 -25.
  • Deringil, S. (2007). Simgeden Millete II. Abdülhamid’den Mustafa Kemal’e Devlet ve Millet. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • d’Orsay Müzesi. (2018a). (http://www.musee-orsay.fr/en/collections/index-of-works/notice.html?no_cache=1&zsz=5&lnum=&nnumid=159858) (Erişim Tarihi: 29 Eylül 2018).
  • d’Orsay Müzesi. (2018b). (http://www.musee-orsay.fr/en/collections/index-of-works/notice.html?no_cache=1&zsz=5&lnum=&nnumid=159858) (Erişim Tarihi: 29 Eylül 2018).
  • Duncan, A. (1982). Art Nouveau Furniture. London: Thames and Hudson.
  • Filidis, N. (2015). Fikir, Gözlem ve Yürekten Oluşan Bir Nefes, Gallé, Daum, Lalique Camın Şairleri, 18.
  • Gallé, É. (2014). Émile Gallé. New York: Parkstone International.
  • Gallery Tiny Esveld. (2015). A Practical Guide to Galle Furniture: (www.tinyesveld.com/index.pl?id=2327). (Erişim Tarihi: 4 Kasım 2015).
  • Gallery Tiny Esveld. (2019). Galle table with poppies: http://www.tinyesveld.com/galle-table-with-poppies/ (Erişim Tarihi: 11 Ekim 2019)
  • Gallery Macklowe. (2019), Furniture: http://www.macklowegallery.com/gallery-display-item.asp/antique/Decorative+Arts/Art+Nouveau/Furniture/antiques/Tables/item/F-17887/Tables/French+Art+Nouveau+Dragonfly+Table+by+Émile+Gallé (Erişim Tarihi 11 ekim 2019)
  • Haslam M. (1989). In The Nouveau Style, Londra: Thames and Hudson.
  • İnciyan, N. (2015). Art Nouveau ve Cam Sanatı, Gallé, Daum, Lalique Camın Şairleri, 22.
  • İrez, F. (2001). Art Nouveau ve Art Deco Mobilyalar, Antik Dekor, (64), 85.
  • Karal, E. Z. (1988). Osmanlı Tarihi. Ankara: TTK Yayınları.
  • Macklowe Gallery. (2019). French Art Nouveau Dragonfly Table by Émile Gallé: http://www.macklowegallery.com/search-antiques.asp/currentPage/-1/art-nouveau-antique-estate/Galle (Erişim Tarihi 11 Ekim 2019)
  • Madsen T. S. (1975). Sources of Art Nouveau. New York: Da Capo Press.
  • Musée de l’École de Nancy. (2019). Le Mobilier: https://musee-ecole-de-nancy.nancy.fr/les-collections/le-mobilier-renouveler-le-cadre-de-vie-2896.html (Erişim Tarihi: 11 Ekim 2019)
  • NaturalisticSpoon. (2018), Emile Galle. (http://naturalisticspoon.com/Emile_Galle.html). (Erişim Tarihi: 25/09/2018)
  • Özsoy, N. (1997). Emile Gallé, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi.(C. I, 641). İstanbul: Yem Yayını.
  • Selz P. & Constantine M. (1960). Art Nouveau: Art And Design At The Turn Of The Century. MOMA.
  • Schmutzler R. (1978). Art Nouveau. Britain: Thames and Hudson.
  • Brenner, C. M. (2000). Teaching Art Nouveau 1890-1914. Washington: National Art Gallery.
  • Ware, R. (2010), Changing Interpretations of Art Nouveau Architecture in Finland in the First Years of the 20th Century, Art Nouveau & Ecology: International Symposium: Perception of Art Nouveau, http://www.artnouveau-net.eu/ (Erişim tarihi: 11.10.2019)
  • Yılmaz, F. Y. (1993). Art Nouveau ve Dolmabahçe Sarayı’nda Bulunan Bazı Örnekler, Milli Saraylar 1993, 66-73.