TOPLUMSAL BİR OLGU OLARAK VERGİ AHLÂKI

Ekonomi alanında yapılan birçok yeni çalışma, kültürel değerlerin, sosyal normların ve davranışların ülkeden ülkeye farklılaşıp farklılaşmadığını ve ekonomik davranışları etkileyen bu farklılıkların ölçülüp ölçülemediğini konu edinmektedir. Bu araştırmaların genelinde, vergi sistemleri arasındaki farkı açıklayan en önemli husus olarak vergi ahlâkına işaret edilmektedir. Ekonomik, sosyal ve kültürel birçok faktörün şekillendirdiği vergi ahlâkı, günümüzde ülkelerin gelişmişlik seviyesinin de önemli bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. Ahlâki değerlerin her alanda önemli olduğu gerçeği, vergileme olayı açısından da dikkate alınmak zorundadır. Çünkü her mükellefin sürekli olarak denetlenmesi mümkün değildir. Yapılan ampirik çalışmalar vergilemeden beklenen başarıya ulaşmanın, vergi bakımından ahlâklı bireylerin sayısının arttırılmasına bağlı olduğunu göstermektedir. Bir toplumda vergi ahlâkının yükselmesi, aynı zamanda, vergilemede işlem ve bilgi maliyetlerinin azaltılmasına önemli ölçüde katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada ahlâkın önemi ile ahlâkın hukuk ve iktisatla ilişkisi incelenmiştir. Ahlâkın vergiler açısından önemi ve vergi ahlâkının boyutları çeşitli ampirik araştırmalardan elde edilen sonuçlar ile ortaya konmaya çalışılmıştır.

TAX MORALE AS A SOCIETAL PHENOMENON

Many recent researches have investigated whether cultural values, social norms, and attitudes differ across countries and whether these differences have measurable effects on economic behaviour. It is implied in these studies that one of the most important factor is tax morale explaining difference between tax systems among others. Tax morale which is shaped by economic, social and cultural factors is accepted as an important indicator of countries’ development level in today’s world. The reality of the importance of morale values have to be taken into consideration on account of taxation. Because, it is impossible to audit all of the taxpayers regularly. The empirical studies which have been done so far show that the expected accomplishment of taxation depends on increasing of taxpayers which has tax morale. Also, increasing tax morale, in a society, supplements for decreasing the costs of process and knowledge in taxation. In this paper, the importance of morale and correlation between morale and law and morale and economy are analyzed. Then, the importance of morale in terms of taxes and the dimensions of tax morale is tried to display by conclusion of some empirical studies.