TÜRKİYE CUMHURİYETİ ULUS DEVLETİ VE MİLLİYETÇİLİK ANLAYIŞININ UYGUNLUĞU SORUNU

Türkiye Cumhuriyeti, bir ulus-devlet (milli devlet) olarak kurulmuştur. Ulus devlet modelleri ve milliyetçilik anlayışları, ülke şartlarına göre farklılaştırılabilen normatif alanlardır. Türkiye Cumhuriyeti’nin, kuruluşunun 60.yılından itibaren etnik temelli ayrılıkçı silahlı hareketlerle karşılaşması ve çeyrek yüzyıl içerisinde bu ayrılıkçı hareketlerin ortadan kaldırılamaması, oluşturulan ulus devlet modelinin Türkiye gerçeklerine uygunluğu yönüyle tartışılmasına yol açmaktadır. Bu çalışmada Türkiye ulus devletinin uyguladığı kültür politikaları ele alınmakta, devlet-vatandaş özdeşliğini sağlamada ortaya çıkan sorunların muhtemel kaynakları belirlenmeye çalışılmaktadır. Devletin resmi kültür politikaları ile resmi milliyetçilik anlayışının yanında, sivil milliyetçilik anlayışları da incelenmektedir. Çok partili dönemde oluşan özgürleşme ortamında milliyetçilik fikirlerinin gelişimi izlenmekte, Türkiye koşullarına uygun milliyetçilik ve milli devlet modelinin ne olabileceği üzerinde durulmaktadır. Geniş destek bulan iki milliyetçilik anlayışı ve ulus devlet konsepti olarak; vatandaşlık temelli yaklaşım ile kültür esaslı milli devlet anlayışlarının tek başına çözüm sağlayamayacakları değerlendirilmektedir. Buna karşılık, Gökalp’ın kültürel değerlerle inancı birleştiren milliyetçilik formülü ile yurttaşlık temelinde eşit haklar sağlayan vatandaşlık esaslı yaklaşımın, yeni bir yaklaşım olarak birlikte uygulanmalarının daha yararlı olabileceği öne sürülmüştür.

ELIGIBILITY PROBLEM OF TURKISH NATIONALISM AND NATION STATE OF TURKISH REPUBLIC

Republic of Turkey was established as a nation-state. Models and conceptions of the nation-states and nationalisms can vary according to country conditions as normative fields. Turkey has encountered ethnic based armed separatist movements from the 60th year and the separatist movements are not disposed of within a quarter-century. This problematic situation raises the question of eligibility of the nation-state model to the reality of Turkey.We are discussed the nation-state properties of Turkey and tried to determine the official cultural and religious policies of the state. It is studied the developments of Turkish nationalist movements in the multi-party free democratic period and is also implied relevant terms of nationalism and nation-state model for Turkey. The most widely supported approaches as citizenship based nation-state concept and culture-based national government do not seem to have much chance of providing a solution alone. Instead, Gökalp's nationalism formula, which combines cultural values and the belief and the bond of citizenship that provides equal rights to the citizens, may be more useful as a new combined approach.

___

  • AKÇURA, Yusuf, (1978), Türkçülük, Türk Kültür Yayını, İstanbul.
  • AKÇURA, Yusuf, (1998), Üç Tarz-ı Siyaset, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara.
  • ANDERSON, Benedict (1995), Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayılması, (Çev. İskender Savaşır), Metis Yayınları, İstanbul.
  • ARVASİ, S.Ahmet, (1982), Türk - İslâm Ülküsü, Ocak Yayınları, Ankara, 3 Cilt.
  • BURKE, Matthew, (2011), Liberal Nationalism’s Role in the Development of the German Nation-State; http://castle.eiu.edu/historia/archives/2005/Burke.pdf; 18.07.2011.
  • ÇALIK, Mustafa, (1995), MHP Hareketi -kaynakları ve gelişimi- 1965-1980, Cedit Neşriyat, Ankara.
  • DANİŞMEND, İsmail Hami, (1966), Türklük Meseleleri, İstanbul Kitabevi Yayınları No: 30, İstanbul.
  • DARENDELİOĞLU, İlhan, E., (1968), Türkiye'de Milliyetçilik Hareketleri, Toker Yayınları, İstanbul.
  • DIECKHOFF, Alain, (2000), Nation and Nationalism in France: Between Idealism and Reality; http://oxpo.politics.ox.ac.uk/materials/national_identity/Dieckhoff_Paper.pdf; 27.07.2011.
  • GAZİ MUSTAFA KEMAL, (1980), Nutuk, (Haz. Birol Emil, Melin Has-Er, Mehmet Ali Aydın) Kültür Bakanlığı Yayınları No: 378, Ankara.
  • GÖKALP, Ziya, (1976), Türkleşmek İslâmlaşmak, Çağdaşlaşmak ve Doğru Yol, İnkılâp ve Aka yayınları, İstanbul.
  • GÖKALP, Ziya, (1977), Türkçülüğün Esasları, Kadro Yayınları, İstanbul.
  • GÜNGÖR, Erol, (1987), Dünden Bugünden Tarih-Kültür-Milliyetçilik, Ötüken Yayınları, İstanbul.
  • İNAN, Afet, (1988), Medenî Bilgiler ve M. Kemâl Atatürk’ün El Yazıları, T.T.K. Yayını, Ankara.
  • KİRİŞÇİOĞLU, Fatih, (1999), "Türk Milliyetçiliğinin Politik Gelişimine Dair", Türk Yurdu; XXI.Yüzyıla Doğru Türk Milliyetçiliği, Özel Sayı, Cilt:19, Sayı: 139-141, Ankara, ss.134-137.
  • KÖSOĞLU, Nevzat, (1999), "Milliyetçilik ve Türk Milliyetçiliği Fikrinin Doğuşu", Türk Yurdu; XXI.Yüzyıla Doğru Türk Milliyetçiliği, Özel Sayı, Cilt:19, Sayı: 139-141, Ankara, ss.309-327.
  • NİYAZİ, Mehmet, (2000), Millet ve Türk Milliyetçiliği, Ötüken Neşriyat, İstanbul.
  • OKAY, Orhan, (1999), "Milliyetçi Düşüncenin Odak Noktalarından Milliyetçiler Derneği", Türk Yurdu; XXI.Yüzyıla Doğru Türk Milliyetçiliği, Özel Sayı, Cilt:19, Sayı: 139-141, Ankara, ss.334-338.
  • ÖĞÜN, Süleyman Seyfi, (1998), "Türk Milliyetçiliğinde Hâkim Millet Kodunun Dönüşümü", Türkiye Günlüğü; Milliyetçilik, Sayı: 50, Ankara, ss.17-37.
  • ÖĞÜN, Süleyman Seyfi, (2000), Mukayeseli Sosyal Teori ve Tarih Bağlamında Milliyetçilik, Alfa Yayınları,
  • ÖKTEM, Emre, (1998), "Anayasa Mahkemesi Kararlarına Göre Cumhuriyetin Niteliklerinden Milliyetçilik", Türkiye Günlüğü; Milliyetçilik, Sayı: 50, Ankara, ss.220-242.
  • SARINAY, Yusuf, (1990), Atatürk'ün Millet ve Milliyetçilik Anlayışı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yay., Ankara.
  • SEFERCİOĞLU, Necmeddin, (1999), "1950-1960 Arasında Milliyetçi Kuruluşlar", Türk Yurdu; XXI.Yüzyıla Doğru Türk Milliyetçiliği, Özel Sayı, Cilt:19, Sayı: 139-141, Ankara, ss.295-298.
  • TANYU, Hikmet, (1981), Atatürk ve Türk Milliyetçiliği, 2.b., Töre-Devlet Yayınevi, Ankara.
  • TILLY, Charles, (2001), Zor, Sermaye ve Avrupa Devletlerinin Oluşumu, İmge Yayınevi, Ankara.
  • TÜRKDOĞAN, Orhan, (1995), Niçin Milletleşme; Milli Kimliğin Yükselişi, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul.
  • ÜNAL, Mehmet Ali, (1999), "MHP Hareketi ve Devlet, Türk Yurdu; XXI.Yüzyıla Doğru Türk Milliyetçiliği, Özel Sayı, Cilt:19, Sayı: 139-141, Ankara, ss.219-224.