Etkin Bir Borç Yönetiminin Sağlanmasında Risk Yönetiminin Önemi

Devletlerin ekonomide sorumlulukları arttıkça olağan kamu gelirlerinin yetersizliği nedeniyle borçlanmaya duyulan ihtiyaç da artmaktadır. Borçlanmanın artması borç yönetimini daha önemli hale getirmektedir. Günümüzde risk yönetimini içeren borç yönetimi vazgeçilmez bir mali ve ekonomik politika aracı olarak kullanılmaktadır. Borç yönetimleri sadece borçlanmak için değil optimal bir bileşimle borçlanmak için önlemler geliştirmektedir. Dolayısıyla borç yönetimlerine daha fazla iş düşmektedir. Borç yönetimleri, büyüklükleri ve etkileri birbirinden farklı risk türü ile karşılaşmaktadır. Özellikle gelişmekte olan ekonomiler için çok daha önem arz eden bu riskler kredi riski, borç çevirme riski, likidite riski piyasa riski, uzlaşma riski ve operasyonel risk olarak belirtilmektedir. Ayrıca piyasa riskinin ölçülmesi etkinliği sağlayıcı bir faktördür. Bu konuda senaryo analizi, risk altındaki değer analizi, risk altındaki maliyet analizi, dayanıklılık testi ve süre ve vadeye kalan ortalama süre analizi şeklinde teknikler kullanılmaktadır. Çalışmamızda öncelikle borç yönetimi ve risk yönetimi kavramları ve risk türleri ele alınmıştır. Risklerin, politika kararlarını etkilediği dikkate alındığında risk türlerinin önemi daha fazla ortaya çıkmaktadır. Ardından risk ölçüm yönetimleri ve teknikleri incelenmiştir. Bu çerçevede aktif ve pasif borç yönetimi risk ölçümünde ayrıntılı bilgi veren tekniklerdir. Risk yönetimi teknik bilgiyi ve uygulama sonuçlarına ilişkin kontrolleri içeren etkin bir yönetimi ifade eder. Ancak gelişmekte olan ülkelerde bunun uygulamasında güçlükleri yaşanmaktadır. Bu güçlüklerin belirlenmesi önemlidir. Bu nedenle çalışmanın bir sonraki bölümünde risk yönetimindeki güçlükler incelenmiştir. Ardından Türkiye’de borç ve risk yönetiminin koordinasyonuna ilişkin düzenlemeler açıklanmıştır. Çalışmanın sonuç bölümünde ise borç yönetiminin önemi, bu süreçte yaşanan sorunlar ve bunlara karşı önlemler incelenmiş ve Türkiye’de borç yönetimine ilişkin sürecin genel bir değerlendirmesi yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Borç Yönetimi, Risk Yönetimi, Risk Ölçüm YöntemleriJEL Sınıflandırması: H63, H68, G32

Anahtar Kelimeler:

Borç Yönetimi, Risk Yönetimi

The Importance of Risk Management In Establishing Effective Debt Management

As the roles of states increase, the need for borrowing increase due to insufficient public revenues. Due to the importance of borrowing, debt management becomes more important. Debt management (risk management) is used as a financial and economic policy tool. Another important issue is borrowing with an optimal composition. Debt management has more duties. There are several risk types which are important for developing countries such as rollover risk, liquidity risk, market risk, settlement risk, and operational risk. Measuring market risk is also important. Techniques such as senario analysis, value at risk, cost at risk, stress test and time analysis are used.In this paper, firstly, debt management, risk management, risk types are defined. Taking the effects of risks on political decisions into account, the importance of risk types become more relevant. Secondly, risk measurement techniques are analysed. Here, active and passive debt managemet are important techniques giving detailed information in risk measurement. Risk management includes technical information and control over implementation results. However, developing countries face serious problems in implementing risk management policies due to specific circumstances. That’s why thirdly, the difficulties that the developing countries face in risk management are analysed. Forthly, the regulations in the coordination of debt management and risk management in Turkey are explained. In conclusion, the importance of debt management, the problems that occur in this process and the precautions that are taken against these problems are analysed and a general evaluation of Turkey’s debt management is made.Key Words: Debt Management, Risk Management, Risk Quantification MethodsJEL Classification:H63, H68, G32.

PDF

___

Akar Sevda.(2010) Borç Yönetim Ofisleri Ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Mevzuat Dergisi, Yıl:13, Sayı:148., https://www.mevzuatdergisi.com/2010/04a/05.htm, Erişim: 10.12.2019
Ateş, Gürkan.(2002), Borç Yönetimi Ofisi ve Türkiye Uygulaması Üzerine Bir Çalışma, Hazine Müsteşarlığı
Bal, Harun.(2001).Uluslararası Finansman Dış Borç Yönetimi ve Türkiye, Türkiye Bankalar Birliği Yayın No: 222, İstanbul.
Beşe, Evrim,(2007). Finansal Sistem Stres Testi Uygulamaları ve Türkiye Örneği, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Ankara.
Borç ve Risk Yönetiminin Koordinasyonu ve Yürütülmesine İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik
Cassard Marcel and Landau, David Folkters.(1997). Risk Management of Sovereign Assets and Liabilities, IMF Working Paper, WP No: /97/166.
Ceylan, Ali. (2004). “Finans Bilimi Nereye Gidiyor?”, Erişim: 11.04.2004, www.finansbilimplatformu.com/fyorum/fyorum1201.htm.
Dedeoğlu, Emin. (1995). “Devlet Borç Yönetimi”, İşletme ve Finans, Sayı:111, s.25.
Erçel, Gazi. (1999).“Finansal Risk Yönetimi”, 6. Yıllık Global Finance Conference, Bilgi Üniversitesi, İstanbul, Erişim:25.04.2004, www.tcmb.gov.tr/yeni/evds/konusma/tur/1999/riskyon.html
Fox, Christopher.(2017), A comparison of Active and Passive Portfolio Management, University of Tennessee, University of Tennessee Honors Program, University of Tennessee Research and Creative Exchange.
Hawkins, John and Turner, Philip.(2000) Managing Foreign Debt and Liquidity Risks in Emerging Economies: An Overview, BIS Policy Paper.
Hazine Müsteşarlığı.(2004),Şubat 2004 Kamu Borç Yönetimi Raporu.
Hazine Müsteşarlığı.(2008), Kamu Borç Yönetimi Raporu.
Hazine Müsteşarlığı.(2009),Kamu Borç Yönetimi Raporu.
Jensen, Fred.(2003). Guidelines For Public Debt Management”, Proceedings of The Thırd Inter-Regional Debt Manegement Conference, Geneva, 3-6 December 2001, United Nations, Newyork and Geneva, UNCTAD/GDS/DMFAS/3. Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun
Kappagoda, Nihal. (2004) Best Practices and Key Analytical Functions for Public Debt Management, UNITAR Best Practıces Series No:6.
Karacan, Ali İhsan.(1997), “Risk Yönetimi”, Finans Ekonomi ve Politika, içinde, Creative Yayıncılık,
Magnusson, Tomas.(1999) Legal Arrangements For A Debt Office, The Swedish National Debt Office.
Oracle White Paper.(2008) Asset Liability Management: An Overview, An, Oracle Financial Services, http://www.oracle.com/us/industries/financial-services/045581.pdf, Erişim : 11.12.2019.
Paul Mylonas, Schich, Sebastian, Thorgeirsson, Thorsteinn And Wehinger, Gert.(2000) New Issues In Public Debt Management: Government Surpluses In Several OECD Countries, The Common Currency In Europe And Rapidly Rising Debt In Japan, OECD, Economics Department Working Papers No: 239, ECO/WKP(2000)12.
Pehlivan, Nilgün.(2003). “Risk Analizine Dayalı Kamu Borç Yönetimi”, 18.Türkiye Maliye Sempozyumu, Türkiye’de Kamu Borçlanması (Ekonomik ve Sosyal Etkileri Beklentiler), 12-16 Mayıs 2003, Girne, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü ve Maliye Araştırma Uygulama Merkezi Yayın No:16.
Piga Gustova.(2001). Derivatives and Public Debt Management, Published in cooperation with the Council on Foreign Relations, International Securities Market , Association (ISMA), Zurich.
Storkey, Ian. (2001). “Sovereign Debt Management: A Risk Management Focus”, The Finance and Treasury Professıonal.
Structural Risk Management, Policy, Section 7200, Reference Manual, Spring 2005, www.dico.com, Erişim: 10.12.2019.
Türker, Hülya.(2009) Riske Maruz Değer (Value At Risk) Ve Stres Testi: Global Finansal Kriz Sonrası Etkinliklerinin Değerlendirilmesi, Araştırma Raporu, https://www.spk.gov.tr/SiteApps/Yayin/YayinGoster/1014, Erişim:10.12.2019
Uçkun, Nurullah ve Kandemir Serkan(2008), Risk Ölçümünde Riske Maruz Değer Metodolojisi ve İMKB’de Bir Uygulama, Muhasebe Finansman Dergisi, Sayı:38.
Uğurlu, Murat, Erdaş, Mehmet, Levent, Eroğlu, Abdullah,(2016), Portföy Yönetiminde Sistematik Olmayan Riski Azaltacak Bir Doğrusal Programlama Model Önerisi, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 6, Sayı 1.
Uysal, Özge.(1999). Piyasa Riskinin Tespitinde Kullanılan Riskteki Değer (Value At Risk) Yöntemi, Sermaye Piyasası Kurulu Aracılık Faaliyetleri Dairesi, Yeterlik Etüdü, Ankara.
Üzer, Hüseyin Emre.(2002), Risk Yönetiminde Kullanılan Stres Testi Yöntemi, Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yatırımcılar Dairesi, Yeterlilik Etüdü Ankara.
Velandia, Antonio.(2004). A Risk Quantification Model for Public Debt Management, Erişim:14.06.2004,http://www.worldbank.org/pdm/pdf/velandia_risk_model.pdf.
World Bank.(2001) Macroeconomic and Financial Management Institute of Eastern and Southern Africa The World Bank Public Debt Management, Public Debt Management, Cash Management and Domestic Debt Market Development Tanzania.
Yaşa, Memduh.(1981) Devlet Borçları, Üçüncü Baskı, İstanbul.
Yıldırım Hakan ve Çolaklayan Arin.(2014) Finansal Yatırım Araçlarında Riske Maruz Değer Uygulaması, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:29, Sayı:1