TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE {+CASINA} BİÇİM BİRİMİNİN İŞLENİŞİ VE YAPISI ÜZERİNE

Öz ÖZET{+CAsInA} biçim birimi dil bilgisi kitaplarımızda genellikle fiilimsiler, eylemsiler, isim-fiiller başlıkları altında verilen zarf-fiil ekleri veya zarflar başlığı içinde gösterilmektedir. Zarf-fiiller, eylem üzerine gelen ve eylemi zarfa değiştiren eklerdir. Hâlbuki {+CAsInA} biçim birimi bu biçimiyle eylem üzerine gelmez, ya ad üzerine ya da ad-fiil veya sıfat-fiil ekleriyle gramerce adlaşmış sözcüklere eklenir ve eklendiği sözcüğü zarfa değiştirir.{+CAsInA} < {+CA}+{+sI}+{+nA} şeklinde üç biçim birimin bir araya gelerek oluşturduğu birleşik yapılı kalıplaşmış bir ektir. +CA eşitlik durumu ekinin 3. kişi iyelik eki +sI’dan sonra gelen +nA (< ET GınA) pekiştirme ekiyle genişlemiş bir biçim birimdir.{+CAsInA} biçim birimi sıfat fiil üzerine geliyor denilen yerlerde aslında bir cümle üzerine gelerek zarf yapmaktadır.Anahtar Sözcükler: {+CAsInA} biçim birimi, ad-fiil, sıfat-fiil, zarf-fiil fiilimsiler, eylemsiler, isim-fiillerON THE THE HANDLE AND STRUCTURE OF {+CASINA} MORPHOLOGICAL UNIT IN TURKEY TURKISHABSTRACTThe {+CAsInA} morphologic unit is often shown in our grammatical books in the form of gerundials, verbals, verbal-nouns under the headings of verbal adverbs or adverbs. Verbal adverbs are suffixes that come upon the verb and turn it into an adverb. However, the morphological unit of {-CAsInA } does not refer to action in this form; it is added either to the word or to the nominalized verb that is turned into noun with the addition of gerundial or participle suffixes and it turns the word that it is attached into an adverb.The union that is formed by the combination of three morphological units in the form of {+CAsInA} < {+CA}+{+sI}+{+nA} is a coaslescent suffix. It is a morphological unit that is extended by intensive suffix +nA (< ET GınA) which comes after third person possessive suffix of +CA case suffix.{+CAsInA} morphological unit, which is thought to come on participle, actually comes up with a sentence and creates an adverb. Key Words: {+CAsInA} Morphological Unit, Gerund, Participle, Verbal-Adverb, Gerundials

Anahtar Kelimeler:

{+CAsInA} biçim birimi, ad-fiil, sıfat-fiil, zarf-fiil fiilimsiler, eylemsiler

PDF

___

Bilâl Yücel, “Türkiye Türkçesinde Zarf-Fiil Eklerinin Yapı Bakımından Sınıflandırılması Üzerine”, Türklük Bilimi Araştırmaları, 9. Sayı, 2000, s. 75,114. Enfel Doğan, “Türkiye Türkçesinde Addan Zarf Türeten Birleşik Ekler Üzerine”, İÜEF Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Cilt/Sayı L, 2014, s. 11-28. Gürer Gülsevin, “Türkiye Türkçesinde Birleşik Zarf-Fiiller”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 5, 2000, s. 122-143. Gürer Gülsevin, “Türkçede ‘Sıra Dışı Ekler’ ve Eklerin Tasnif-Tanımlama Sorunu Üzerine”, V. Uluslarası Türk Dili Kurultayı Bildirileri I, TDK Yayınları, Ankara, 2004, s. 1267-1283. H. İbrahim Delice, “Türk Dilinde İşlevsel Ek Tasnifi Denemesi”, Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 24, Aralık 2000, s. 221-235. Haydar Ediskun, Yeni Türk Dilbilgisi, Dil, Ses Bilgisi-Şekil Bilgisi-Cümle Bilgisi, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1963. Jean Deny, Türk Dil Bilgisi, (Çevirmen: Ali Ulvi Elöve; Uyarlayan: Ahmet Benzer), Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2012. Kemal Eraslan, Eski Türkçe’de İsim-Fiiller, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınevi, İstanbul, 1980. Kerime Üstünova, Eylem İşletimi, Sentez Yayıncılık, İstanbul 2016. Muharrem Ergin, Türk Dil Bilgisi, 16. Baskı, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 1972. Mustafa Argunşah, “Türkçede Zarf-Fiil Eklerinin Durum Ekleriyle Kalıplaşması”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 6/1 Winter 2011, s. 55-68. Mustafa Öner, “-matı/-meti Gerundiyumu Hakkında”, 3. Uluslararası Türk Dili Kurultayı 1996, TDK Yayını, Ankara, 1999, s. 833-840. Tahir Nejat Gencan, Dilbilgisi, TDK Yayınları, İstanbul, 1971. Tahsin Banguoğlu, Türkçenin Grameri, TTK Basım Evi, Ankara, 1990. Türkçe Sözlük, TDK Yayını, Ankara, 2011. Zeynep Korkmaz, Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), TDK Yayınları, Ankara, 2003. Zikri Turan, “Türkçenin Yapım ve Çekim Düzeninde Yer Alan Eklerinin Sınıflandırılması Nasıl Olmalıdır?”, IV. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri 24-29 Eylül 2000, TDK Yayınları, Ankara 2007, s. 1835-1844.