BULGARİSTAN’DAN GELEN TÜRK GÖÇMENLERİN MANİLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz XV. yüzyılın sonlarından itibaren Osmanlı İmparatorluğu sınırlarının Balkanlar’a kadar genişlemesiyle birlikte buralara yerleştirilen, Cumhuriyet’in ilanından sonra Türkiye’ye göç eden ve halen “Göçmen” olarak adlandırılan, mevcut kültürleri ile bir başka kültür içerisinde yaşamış ve tekrar geri dönmüş olan “Bulgar göçmenleri”, yerleşik Anadolu kültür yapısı içerisinde bazı benzerliklere rağmen kısmen de olsa birtakım farklılıklar gösterebilmektedir. Bu çalışmada, Bulgaristan’da doğmuş, daha sonra Türkiye’ye göçmüş ya da Adana’da doğup bu kültür içerisinde yetişmiş bir grup Bulgar göçmeninin söylediği maniler değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda, kültürel farklılığın ağız yapısı üzerine etkisinin yanı sıra, milli kültürün geniş Türk coğrafyasında benzer ve bu deyimlerin de Türkçede eskiden beri var olduğu tespit edilmiştir
Anahtar Kelimeler:

Bulgaristan, Türkçe, göçmen

___

AKSAN, Doğan. Türkçenin söz varlığı, Engin Yayınları,4.Baskı, Ankara, 2006. AKSOY, Ömer Asım. Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü I-II, İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 1988. ARTUN, Erman. Türk halk edebiyatına giri,. Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2004. BANARLI, Nihat Sami. Resimli Türk Edebiyatı Tarihi I-II, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul,1971. BATUR, Suat. Açıklamalı-Örnekli Türk Halk Edebiyatı, Altın Kitaplar Yayınevi,İstanbul, 1998. BUTTANRI, Müzeyyen. "Bulgaristan Türk Edebiyatı." Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Eskişehir 2005, s. 27-45. DALLI, Hüseyin. Kuzeydoğu Bulgaristan Türk ağızları üzerine araştırmalar, Türk Dil Kurumu yayınları, Ankara, 1976. ELÇİN, Şükrü. Halk Edebiyatına Giriş,Akçağ Yayınları,6.baskı, Ankara, 2000.. EMEKSİZ Abdulkadir. İstanbul Manileri, İstanbul üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi ,2003 EYÜPOĞLU, E. Kemal. On üçüncü yüzyıldan günümüze kadar şiirde ve halk dilinde atasözleri ve deyimler, Doğan Kardeş Matbaacılık, İstanbul,1973. GÖNEN, Sinan. “Balkan Türklerinin belleğinde yaşayan ortak deyimlerin günümüze yansıması”, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Konya,2011, s.193-222. HAFIZ, Nimetullah. Bulgaristan Türk halk edebiyatı metinleri, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara,1990. KAYA, Doğan. Anonim halk şiiri, Akçağ Yayınları , 3. Baskı, Ankara, 2014. KAYA, Doğan. Ansiklopedik Türk halk edebiyatı terimleri sözlüğü. Akçağ Yayınları ,Ankara, 2007. KURUMU, Türk Dil. Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara,2011. SARAÇBAŞI, M. Ertuğrul. Örnekleriyle büyük deyimler sözlüğü, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2010.

Kaynak Kişiler Ayşe ÇETİNTAŞ, 1947 Bulgaristan Doğumlu, İlkokul Mezunu, Adana Yeniyayla köyünde yaşıyor. Ayşe DÖNMEZ, 1954 Adana doğumlu (Ailesi 1951’de Bulgaristandan Türkiyeye göç etmiş), Lise Mezunu, Adananın Kurttepe mahallesinde yaşıyor. Birsel ÖZTÜRK, 1968 doğumlu(Ailesi 1951’de Bulgaristan’dan Türkiye’ye göç etmiş),İlkokul Mezunu, Adananın Sarıçam Mahallesinde yaşıyor. Hatice YEŞİLÇİMEN, 1950 Bulgaristan doğumlu, İlkokul mezunu, (Ailesi 1951’de Bulgaristan’dan Türkiye’ye göç etmiş), Adana Yeniyayla köyünde yaşıyor. Şaziye DÖNMEZ, 1962 Adana Doğumlu (Ailesi 1951’de Bulgaristan’dan Türkiye’ye göç etmiş) Lise Mezunu, Adananın Kurttepe mahallesinde yaşıyor.