SURİYELİ MÜLTECİLERE YÖNELİK OLUMSUZ TUTUMUN BELİRLEYİCİLERİ DİNDARLIK, YURTSEVERLİK, AYRIMCILIK VE HOŞGÖRÜ OLABİLİR Mİ?

Öz Bu araştırmada üniversite öğrencilerinde Suriyeli mültecilere yönelik olumsuz tutumun dindarlık, yurtseverlik, hoşgörü ve ayrımcılık değişkenleri ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla Sivas Cumhuriyet Üniversitesinde farklı bölümlerde okuyan öğrencilerden, 18-32 yaş arasındaki 400 lisans öğrencisi (187 erkek, 213 kadın) seçkisiz olarak araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmada Suriyeli Mültecilere Yönelik Tutum Ölçeği, Dini Yönelim Ölçeği, Yurtseverlik Tutum Ölçeği, Hoşgörü Eğilim Ölçeği ve Algılanan Ayrımcılık Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada ele alınan değişkenlerin (Suriyeli mültecilere yönelik tutum, dini yönelim, yurtseverlik, ayrımcılık ve hoşgörü) cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için tek yönlü MANOVA uygulanmıştır. Sonuçta erkeklerin dışsal kişisel dini yönelimlerinin kadınlardan yüksek olduğu; buna karşı kadınların yapıcı yurtseverliği erkeklerden yüksek olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin Suriyeli mültecilere yönelik tutumunu yordayan öncelikli değişkenleri belirlemek amacıyla aşamalı regresyon analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda dışsal kişisel dini yönelimin Suriyeli mültecilere yönelik olumsuz tutumu ilk sırada ve pozitif yönde yordadığı görülmüştür. Diğer değişkenlerden sırasıyla bireysel ayrımcılık algısı, içsel dini yönelim ve hoşgörü eğiliminin kabul alt boyutunun Suriyeli mültecilere yönelik olumsuz tutumu negatif yönde yordadığı, yurtseverliğin kör yurtseverlik alt boyutunun Suriyeli mültecilere yönelik olumsuz tutumu pozitif yönde yordadığı görülmüştür. Elde edilen sonuçlar dışsal kişisel dini yönelimin ve kör yurtseverliğin Suriyeli mültecilere yönelik olumsuz tutumun artmasında; buna karşı içsel dini yönelim, kabulün ve yüksek ayrımcılık algısının olumsuz tutumun azalmasında önemli belirleyiciler olduğu görülmüştür. Tüm bu sonuçlar ilgili literatür bağlamında tartışılmıştır. 

___

Abakan, M. (2018, 21 Haziran). Suriyeli hırsızlık şüphelisi yakalandı. Hürriyet. Manavgat haberleri. Erişim: http://www.hurriyet.com.tr/suriyeli-hirsizlik-suphelisi-yakalandi-40873574 [Erişim Tarihi: 15 Mart 2019].

Acar, N.V., Yıldırım, İ. ve Ergene, T. (1996). Bireylerin dindarlık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(12), 45-56.

Akıncı, B., Gedik, E. ve Nergiz, A. (2015). Uyum Süreci Üzerine Bir Değerlendirme: Göç ve Toplumsal Kabul, Göç Araştırmaları Dergisi, 1(2), s. 58-83.

Aktaş, V., Kındap Tepe, Y. ve Persson, R.S. (2018). Investigating Turkısh university students’ attitutes towards refugees ın a time of Civil War in neigboring Syria. Güncel Psikoloji, 1-10.

Aktepe, V. ve Yalçınkaya, E. (2016). Okul ortamında değerler eğitiminin öğrenci görüşlerine göre çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(2), 113-131.

Allport, G. W., ve Ross, J. M. (1967). Personal religious orientation and prejudice. Journal of Personality and Social Psychology, 5(4), 432-433.

Ariely, G. (2012). Globalisation and the decline of national identity? An exploration across sixty-three countries, Journal of the Assocıatıon for the Study of Ethnıcıty and Natıonalısm, 18(3), 461-482.

Aslan, Ö. (2001). Hoşgörü ve tolerans kavramlarına etimolojik açıdan analitik bir yaklaşım. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(2), 357-380.

Aydın, A. ve Akgün, S. (2014). Ergenlikte reaktif-proaktif saldırganlık, öfke ve narsisizm ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 29(73), 44-56

Aydogan, S. ve Aysuna, C. (2015). The relationship between religious orientationand country reputation. Dubai UAE, 13(2), 1598-1607.

Bas, M. (2016). The valuatıon Of The Unıversıty Students Patrıotısm Levels Accordıng To Gender, Age, Famıly Structure And Sports Actıvıtıes. European Journal of Education Studies. Doi: 10.5281/zenodo.59800.

Bora, A. (2012). Toplumsal Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık, K. Çayır ve M. A. Ceylan (drl.) İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.

Boyraz, Z. (2015). Türkiye’de göçmen sorununa örnek Suriyeli mülteciler. ZeitschriftfürdieWelt der Türken Journal of Worlds Of Turks, 7(2), 35-58.

Cassidy, C., Howe, C., Warden, D., O’Conner, R. C. (2004). Perceived discrimination and psychological distress: The role of personal and ethnic selfesteem. Journal of Counselling Psychology, 51(3), 329-339.

Cirhinlioğlu, F. G. (2006). Üniversite öğrencilerinde utanç eğilimi, dini yönelimler, benlik kurguları ve psikolojik iyi hali arasındaki ilişkiler(Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Cirhinlioğlu, F. G. (2010). Dini dönelimler ve önyargı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 1366-1384.

Coşkun, H. (2018). Hoşgörü eğitimi bağlamında bir ders planının taslağının geliştirilmesi ve uygulanması, Çankırı Karatekin Üniversitesi Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, 6(2), s.1-26.

Çağlar, İ. ve Özkır, Y. (2015). Suriyeli mültecilerin Türkiye basınında temsili. Ortadoğu Yıllığı. İstanbul: Açılım Kitap.

Çetin, R. (2018, 10 Ağustos). Çocuğu dövdükleri iddiasıyla Suriyelilere saldırdılar. Hürriyet. Yerel haberler. Erişim: https://www.haberturk.com/denizli-haberleri/62692888-cocugu-dovdukleri-iddiasiyla-suriyelilere-saldirdilar# [Erişim Tarihi: 2 Nisan 2019].

Çimen, L. K. (2017). Investigation of the relationship between the patriotism attitudes of university students and their relational-individualist-collectivist identities. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(3), 1950-1975.

Dağlıoğlu, E.C. (2015, 22 Mayıs). Suriyeli mültecilere saldırılar artıyor. Agos Güncel.Erişim:http://www.agos.com.tr/tr/yazi/116 53/suriyeli-multecilere-saldirilar-artiyor [Erişim Tarihi: 17 Mayıs 2018].

Demirbaş, H. ve Bekaroğlu, E. (2013). Evden uzakta olmak: sığınmacıların\mültecilerin psikolojik sorunları ve alınacak önlemler. Kriz Dergisi, 21(1-2-3), 11-24

Dodge, A, K. ve Newman, J. (1981). Biased decision-making processes in aggressive boys. Journal of Abnormal Psychology, 90(4), 375-379.

Ersoy, A. ve Öztürk, F. (2015). Bir vatandaşlık değeri olarak yurtseverlik: sosyal bilgiler öğretmenlerin algısı. Elementary Education Online, 14(3), s.974-992.

Göker, G. ve Keskin, S. (2015). Haber medyası ve mülteciler: Suriyeli mülteciler Türk yazılı basınındaki temsili. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. s. 41, 229-256.

Gömleksiz, M. ve Ciro, E. (2011). Sosyal bilgiler dersi öğretim programlarında yer alan değerlere ilişkin öğrenci tutumlarının değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1).

Güney, Ü. ve Konak, N. (2016). Bolu’da Suriyeli ve Iraklı sığınmacılar: milliyetçilik, erillik ve vatandaşlık temelinde öteki algısı. Alternatif Politika Dergisi, 8(3), 505-535.

Himmelfarb, H. S. (1975). Measuring Religious Involvement. Social Forces, 53(4), 606-618.

Hornsey, M. ve Spry, C. (2007). The ınfluence of blind and constructive patriotism on attitudes toward multiculturalism and immigration. Australian Journal of Psychology, 59(3), 151-158.

Kartal, H. ve Bilgin, A. (2009). Anne-babaların kız ve erkek çocuklarına uyguladıkları psikolojik saldırganlık davranışları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8), 230-241.

Kuzgun, S. (2004). Kadınların çalışmasına karşı tutum ve dini yönelim arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1), s. 14-2.

Lavine, H., Schatz, R.T. ve Staub, E. (1999). Ulusal bağlanma çeşitlerinde Köre karşı yapıcı vatanseverlik. Politik Psikoloji, 20(1), 151-174.

Loroğlu, C. (2017). Suriyeli mültecilerin “misafir” olma haline misafirperverlik hukuku ve etiği açısından bakış. İnsan ve İnsan, 4(11), s.54-80.

Mousavi, R. & Roshana, R. (2010). Investigating different aspects of identity among the students of Tehran Universities: the role of sex differences. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 1884-1889.

Önen, C., Güneş, G., Türeme, A. ve Ağaç, P. (2014). Bir mülteci kampında yaşayan Suriyelilerde depresyon ve anksiyete durumu. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 223-230.

Özdemir, F. ve Öner-Özkan, B. (2016). Türkiye’de sosyal medya kullanıcılarının Suriyeli mültecilere ilişkin sosyal temsilleri. Nesne Psikoloji Dergisi, 4(8), 227-244.

Özdoğan, Ö. (2005). Ruhsal yaklaşım ve insan Türkiye’de bir uygulama örneği. Tasavvuf: İlmi ve Akademik Araştırma Dergisi, 6(15), 137-152.

Öztürk, Ç. (2017, 6 Ekim). Bir kişinin öldürüldüğü Suriyeli kavgası güvenlik kamerasında. Hürriyet. Yerel haberler. Erişim: http://www.hurriyet.com.tr/1-kisinin-oldugu-suriyeli-kavgasi-guvenlik-kame-40601591 [Erişim Tarihi: 15 Mart 2019].

Schatz, R.T. & Staub, E. (1997). Manifestations of blind and constructive patriotism: Personality correlates and individual-group relations. In D. Bar-Tal & E. Staub (Eds.), Patriotism: In the lives of individuals and nations (pp. 229-245). Chicago, IL: Nelson-Hall.

Schatz, R., Staub, E. & Lavine, H. (1999). On the varieties of national attachment: blind versus constructive patriotism. Political Psychology, 20, 154-174.

Spry, C. & Hornsey, M. (2007). The influence of blind and constructive patriotism on attitudes toward multiculturalism and immigration. Australian Journal of Psychology, 59(3), 15-158.

Şahin, B. (2013). Faklılık, hoşgörü ve Ak Parti iktidarı: Gezi Parkı sürecinin düşündürdükleri. Liberal Düşünce, 18(71), 161-169.

Şeker, B. ve Sirkeci, İ. (2014). Birleşik Krallık’ taki Türkiye kökenli kadınlarda yaşam doyumu: kimlik, kültürleşme ve ayrımcılık. Türk Psikoloji Yazıları, 17(34), 69-81.

Şen, E. (2014). Etnik gruplarda sosyal kimlik ve algılanan ayrımcılık : Türk ve Kürt etnik grupları üzerine bir çalışma( Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Ankara üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji (Sosyal Psikoloji) Anabilim Dalı, Ankara.

Voltan- Acar, N., Yıldırım, İ. ve Ergene, T., (1996), Bireylerin dindarlık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, s.45-56.

Yazıcı, F. (2009). Yurtseverlik eğitimi: Sosyal bilgiler ve Tarih öğretmenlerinin tutum ve algılarına yönelik bir çalışma (Tokat ili örneği). (Yüksek lisans tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.

Yazıcı, S. ve Yazıcı, F. (2010). Yurtseverlik eğitimi: Tarih ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin algı, tutum ve eğitimsel uygulamalarına yönelik bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(10). 649-660.

Yazıcı, S. ve Yazıcı, F. (2010). Yurtseverlik tutum ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlilik çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2). 901-918.

Yazıcı, F., Pamuk, A. ve Yıldırım, T. (2016). Tarih öğretmen adaylarının çok kültürlülük ve yurtseverlik tutumları arasındaki ilişki. Electronic Turkish Studies, 11(9).

Yıldız, Ö. (2013). Türkiye kamplarında Suriyeli sığınmacılar: sorunlar, beklentiler, Türkiye ve gelecek algısı. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 16(1).140-169.

http://www.multeci.org.tr/wp-content/uploads/2016/12/1951-Cenevre-Sozlesmesi-1.pdf

http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-koruma_363_378_4713

Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi-Cover
  • ISSN: 1305-5143
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Yayıncı: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU BELİRTİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Esra KISACIK, Canan KALAYCIOĞLU

XIX. YÜZYILA AİT BİR CÖNK ÖRNEĞİ

Abdurrahim YILDIZ

HAİTİ'NİN KANLI TARİHİNE İKİ BAKIŞ: HEINRICH VON KLEIST'IN "DIE VERLOBUNG IN SAN DOMINGO" VE ANNA SEGHERS'İN "DIE HOCHZEIT VON HAITI" BAŞLIKLI NOVELLALARI

Bekir ZENGİN

YAŞAM KALİTESİNİN YALNIZLIK ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: ANTALYA 60+ TAZELENME ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Faruk AY, Deniz AKKAYA, Gülüşan ÖZGÜN BAŞIBÜYÜK

MODERNLEŞME SÜRECİNDE YAŞLILIK DÜŞÜNCESİNİ DEĞİŞTİREN OLGULAR - TOPLUMSAL YAŞAMIN KIYISINDA KALAN YAŞLILAR -

Vehbi ÜNAL

SÜRDÜRÜLEBİLİR KIRSAL KALKINMA VE EKOTURİZM ETKİLEŞİMİ BAĞLAMINDA KADINLARIN ROLÜ: ŞEYHLİ MAHALLESİ ÖRNEĞİ

İbrahim SEZER

YASMINA KHADRA'NIN GÜNÜN GECEYE BORCU ADLI YAPITINDA SÖMÜRGECİLİK SONRASINDA KÜLTÜR VE KİMLİK BAĞLAMINDA GÖÇ İZLEKLERİ

Esra ULUŞAHİN

HAİTİ'NİN KANLI TARİHİNE İKİ BAKIŞ: HEINRICH VON KLEIST'IN "DIE VERLOBUNG IN SAN DOMINGO" VE ANNA SEGHERS'İN "DIE HOCHZEIT VON HAITI" BAŞLIKLI NOVELLALARI

Bekir ZENGİN

SİVAS TARİHİNE DER-KENAR; YENİ TÜRKİYE’NİN İLK YÜKSEK MAHKEMESİ SİVAS MUVAKKAT TEMYİZ HEYETİ

Osman KÖKSAL

SURİYELİ MÜLTECİLERE YÖNELİK OLUMSUZ TUTUMUN BELİRLEYİCİLERİ DİNDARLIK, YURTSEVERLİK, AYRIMCILIK VE HOŞGÖRÜ OLABİLİR Mİ?

Yeliz KINDAP TEPE, Vezir AKTAŞ, Mihriban CANER, Rojbin DEMİREL, Cansu KANAT, Kezban GÜRE, Emin YEŞİLDAĞ