TÜRK ROMANINDA NÜFUS MÜBADELESİ VE BİR MÜBADELE ROMANI OLARAK MOR KAFTANLI SELANİK

Nüfus mübadelesi toplumun büyük bir kesimini birçok yönden etkilemesinin yanı sıra sanata ve edebiyata da tesir etmiş olmakla birlikte Türk romancıları tarafından son yıllara kadar yeterince ele alınmamıştır. Bu mesele ancak 1990’lı yıllardan itibaren büyük bir artış göstererek Türk romanı içerisinde kendisine yer bulmuştur. Bu bağlamda geniş kitleleri etkileyen nüfus mübadelesinin Türk romanında nasıl ele alındığı konusu da büyük bir önem arz etmektedir. Daha önce romanlarında yakın dönemde cereyan etmiş olan Varlık Vergisi, 6-7 Eylül Olayları ve Atatürk’e yapılan İzmir suikastı gibi çeşitli toplumsal meselelere temas eden Yılmaz Karakoyunlu’nun Mor Kaftanlı Selanik romanının incelenmesi bu açıdan önemlidir. Nüfus mübadelesini konu alan bir romanın incelenmesiyle bu toplumsal olayın Türk romanına gerek olumlu gerekse olumsuz yönleriyle nasıl yansıdığını görmek mümkün olacaktır. Bu sebeple makalede, göç ve nüfus mübadelesi meselesine ve bu durumun romana yansımasına konunun daha iyi anlaşılabilmesi için değinilmiştir. Bu makalenin kaleme alınmasında XXI. yüzyılın ilk çeyreğinde Türk romanında mübadele konusuna giderek artan ilgi ve göç olgusunun Türk toplumunu hâlâ ciddi bir biçimde etkilemesi rol oynamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Göç, Mübadele, Mübadil, Andalayı, Türkler, Yunanlılar, Rumlar, Küçük Asya Felaketi, Lozan

Despite the fact that the Population Exchange affected the most of the society in many ways and influenced the art and literature, it has not been tackled much by Turkish novelists until recently. Only after 1990s, this theme has found a place itself in Turkish novels with a great increase. In this regard, contextualization of the exchange which influenced great masses in Turkish novels is of great importance. Therefore, the analysis of the novel Mor Kaftanlı Selanik by Yılmaz Karakoyunlu, who used recent Varlık Magazine, 6-7 September

PDF

___

AKALIN vd. 2005: Şükrü Haluk AKALIN vd., Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2005.

ARI 2014: Kemal ARI. Büyük Mübadele Türkiye’ye Zorunlu Göç (1923-1925), İstan- bul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2014.

ARSLAN 2013: İsmail ARSLAN. Elveda Rumeli Merhaba Rumeli, Kitap Yayınevi, İstanbul, 2013.

BELLİ 2006: Mihri BELLİ. Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi, Ekonomik Açıdan Bir Bakış, Belge Yayınları, İstanbul, 2006.

BOZDAĞLIOĞLU 2014: Yücel BOZDAĞLIOĞLU. Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi ve Sonuçları, TSA/YIL: 18 Özel Sayı: 3, 2014: 9-32.

BOZDOĞAN 2008: Ahmet BOZDOĞAN. Romanda Türkiye Dışındaki Türk Dün- yası, Akçağ Yayınevi, Ankara, 2008.

BUDAK 2010: Ömer BUDAK. “Mübadele Meselesi ve Lozan’da Çözümü”, Ka- radeniz Araştırmaları, Sayı 26, Yaz 2010: 129-142.

ÇELİK 2007: Fatih ÇELİK. “Türkiye’de İç Göçler: 1980-2000”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 22 Yıl: 2007/1: 87-109.

ERDAL 2006: İbrahim ERDAL. Mübadele (Uluslaşma Sürecinde Türkiye ve Yuna- nistan 1923-1925), IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 2006.

GOULARAS 2012: Gökçe Bayındır GOULARAS. “1923 Türk-Yunan Nüfus Mü- badelesi ve Günümüzde Mübadil Kimlik ve Kültürlerinin Yaşatılması”, Alternatif Politika, 4, Sayı. 2, Temmuz 2012: 129-146.

GÖKAÇTI 2010: Mehmet Ali GÖKAÇTI. Nüfus Mübadelesi Kayıp Bir Kuşağın Hikâyesi, İletişim Yayınları, İstanbul, 2010.

HİRSCHON 2007: Renée HIRSCHON. “Önsöz”, Ege’yi Geçerken 1923 Türk- Yunana Zorunlu Nüfus Mübadelesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İs- tanbul, 2007: XVII-XXI.

KARAKOYUNLU 2012: Yılmaz KARAKOYUNLU. Mor Kaftanlı Selanik, Doğan Kitap, İstanbul, 2012.

KARAOSMANOĞLU 2013: Yakup Kadri KARAOSMANOĞLU. Panorama,