1791 VE 1793 FRANSIZ ANAYASALARI’NA İLİŞKİN KARŞILAŞTIRMALI BİR DEĞERLENDİRME

1789 Fransız Devrimi’nden sonra Fransa’da yapılan ilk anayasa niteliği taşıyan 1791 Anayasası ile ikinci anayasa niteliği taşıyan 1793 Fransız Anayasası, gerek anayasa hukuku gerekse de siyaset bilimi açısından orijinal ve dikkat çekici bir biçim ve içeriğe sahiptir. 1791 ve 1793 Fransız Anayasaları’nın karşılaştırmalı olarak ele alındığı bu makalede, her iki anayasa, “anayasanın kurgusu ve genel felsefesi açısından”, “yasama, yürütme ve yasama-yürütme ilişkisi açısından” ve “yargı ve anayasanın değiştirilmesinde öngörülen yöntem açısından” incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Çalışmada esas itibariyle betimleyici bir yaklaşım benimsenmiş ve söz konusu metinlerin bu konularda ne gibi düzenleme ve hükümler öngördükleri ortaya konulmuştur. Bu anayasalarda yasama, yürütme ve yargı güçlerinin nasıl düzenlendiğinin incelenmesi ve değerlendirilmesi günümüzdeki anayasa tartışmaları bakımından yol gösterici bir nitelik taşımaktadır. Ayrıca, bu anayasaların değiştirilmelerine ilişkin hükümlerin ortaya konulması ve değerlendirilmesi, söz konusu anayasaların siyasal ve ideolojik niteliklerine dair önemli ipuçları sağladığı gibi, günümüzdeki anayasa değişiklikleri usul ve esaslarına ilişkin tartışmalar bakımından da yol gösterici bir nitelik taşımaktadır.

A COMPARATIVE EVALUATION ON FRENCH CONSTITUTIONS OF 1791 AND 1793

French Constitution of 1791, which was the first constitution of France after the French Revolution (1789), and French Constitution of 1793, which was the second one, have original and remarkable contents and forms in terms of constitutional law and political science. This article, dealing with the aforementioned constitutions comparatively, analyzes and evaluates both constitutions according to their general “structure and philosophy”, according to their articles on “legislative and executive powers and the relation between these powers”, and also according to their articles on “judicial power and the constitutional amendment procedure”. These constitutions have been analyzed and evaluated descriptively through their perspective on these issues. Presenting and evaluating how legislative, executive and judicial powers are established and arranged by these constitutions is also instructive for the reader interested in current constitutional issues and debates. Furthermore, analyzing the amendment procedures of these constitutions is also beneficial for evaluating not only political and ideological character of these constitutions, but also current debates on constitutional amendment procedures and principles.