Dindarlık ile Bilinçli Farkındalık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

İnsan yaşamında din ne kadar önemliyse, o dinin inanç ve beklentilerine yönelik belli düzeyde bir farkındalığa sahip olmak da o kadar önemlidir. Bu sebeple, dindarlık ile bilinçli farkındalık arasındaki ilişkilerin incelenmesi önem arz etmektedir. Bu çalışmanın temel amacı da, ilk olarak dindarlık ile bilinçli farkındalık arasında anlamlı bir ilişkinin olup olamadığını belirlemek; ikinci olarak ise, katılımcıların bazı demografik özellikleri ile dindarlık ve bilinçli farkındalık arasındaki ilişkileri incelemektir. Bu amaca binaen çalışma; Kişisel Bilgi Anketi, Dini Bağlılık Ölçeği ile Bilinçli Farkındalık Ölçeği’nin 2019 yılının Ocak, Şubat ve Temmuz aylarında, Sinop ilinde ikamet eden ve tesadüfî olarak seçilen toplam 467 kişiye uygulanmasıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucuna göre, dindarlık ile bilinçli farkındalık arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki (r=0,150; p<0,01) tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların yaş ve eğitim durumları bakımından dindarlık düzeyi ortalama puanları arasında anlamlı farklılık (p<0,05) bulunmuşken; cinsiyet bakımından dindarlık düzeyi ortalama puanları arasında anlamlı farklılık (p>0,05) bulunmamıştır. Katılımcıların cinsiyet, yaş ve eğitim durumları ile bilinçli farkındalık düzeyi ortalama puanları arasında ise, anlamlı farklılık tespit edilmemiştir (p>0,05).

Anahtar Kelimeler:

Din Psikolojisi, Din, Dindarlık, Bilinçli Farkındalık, Umursamazlık

The Analysis of the Relationship Between Religiosity And Mindfulness

The more significant the religion is in human life, the more significant it is to have a certain level of mindfulness about the beliefs and expectations of that religion. Therefore, it is important to analyze the relationship between religiosity and mindfulness. The main purpose of the study is firstly, to determine whether there is a meaningful relationship between religiosity and mindfulness; secondly, to examine the relationship between some demographic characteristics of participants and religiosity and mindfulness. For this purpose, the Personal Information Questionnaire was conducted with the application of the Religious Commitment Scale and the Mindful Attention Awareness Scale to 467 individuals randomly selected,who live in Sinop in January, February and July of 2019. As a result of the study, a significant positive correlation was found between religiosity and mindfulness (r=0,150; p<0,01). In addition, a significant difference was found between the average scores of religiosity level of the participants in terms of age and educational status (p<0.05). There was no significant difference between the average scores of the religiosity level in terms of gender (p>0.05). No significant difference was found between the participants' gender, age, educational status and average scores of mindfulness level (p>0.05).

Keywords:

Religion Psychology, Religion, Religiosity, Mindfulness, Indifference,

PDF

___

Acar, Nilüfer Voltan-Yıldırım, İbrahim-Ergene, Tuncay. “Bireylerin Dindarlık Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 12, (1996): 45-56.
Akın, Ahmet-Altundağ, Yunus-Turan, M. Emin. “Dini Bağlılık Ölçeğinin Türkçe'ye Uyarlanması”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 4/2 (2015): 367-375.
Allport, Gordon W.-Ross, J. Michael. ”Personal Religious Orientation And Prejudice”. Journal of Personality and Social Psychology 5/4, (1967): 432-443.
Apaydın, Halil. “Üniversite Öğrencilerinin Dini Yasaklarla İlgili Tutumları”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11/11 (1999): 217-238.
Apaydın, Halil. Kişilik Özelliklerinin Dini Tutum ve Davranışlara Etkisi. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 2001.
Arslan, Hasan. Ekonomik Kalkınmada Dinsel Tutum ve Davranışların Çift Yönlü Rolü. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, 2008.
Aydemir, R. Efdal. Dindarlık Mutluluk İlişkisi (İlk Yetişkinlik Dönemi). Yüksek Lisans Tezi, Samsun Ondokuzmayıs Üniversitesi, 2008.
Aydın, Cüneyd. “Üniversite Öğrencilerinin Dini Tutum ile Hayattaki Anlam Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 6/4 (2017): 89-108.
Babahanoğlu, Rasim- Mavili, Aliye. “Sosyal Hizmet Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Bilinçli Farkındalıkları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi (Konya Örneği)”. Toplum ve Sosyal Hizmet 29/1 (2018): 99-121.
Beach, S. Rudell. “Is Mindfulness a Religion?”. Erişim: 30 Ağustos 2019. https://leftbrainbuddha.com/is-mindfulness-a-religion/.
Beris, Rebecca.“Science Says Silence is Much More Important to Our Brains than We Think”. Erişim: 30 Ağustos 2019. https://www.lifehack.org/377243/science-says-silence-much-more-important-our-brains-than-thought.
Bilgin, Abdülcelil. “Din, Dindar, Dindarlık: Özeleştirel Bir Değerlendirme”. Muş Alparslan Üni̇versi̇tesi̇ Sosyal Bi̇li̇mler Dergisi 2/2 (2014): 75-84.
Bilgin, Vejdi. “Popüler Kültür ve Din: Dindarlığın Değişen Yüzü”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12/1 (2003): 193-214.
Bottaro, Gregory. “The Present Moment: A Christian Approach to Mindfulness”. Erişim: 30 Ağustos 2019. http://mindspirit.com/the-present-moment-a-christian-approach-to-mindfulness/.
Boyar, Gülşah. Aileye ve Parçalanmış Aileye Sahip Ergenlerin Dini Tutum ve Davranışları Üzerine Bir Araştırma (Kahramanmaraş Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, 2012.
Boyce, Maree- Sawang, Sukanlaya. “Unpacking The Role of Mindfulness on Conscientiousness and Spirituality”. The Interdisciplinary Journal of Research on Religion 10/6 (2014): 1-21.
Brown, K. W.- Ryan, R. M. “The Benefits of Being Present: Mindfulness and its Role in Psychological Well-Being”. Journal of Personality and Social Psychology 84 (2003): 822-848.
Campos, Daniel-Cebolla, Ausiàs- Quero, Soledad- López, Juana Bretón-Botella, Cristina-Soler, Joaquim-Campayo, Javier García- Demarzo, Marcelo-Baños, Rosa María. “Meditation and Happiness: Mindfulness and Self-compassion May Mediate the Meditation–happiness Relationship”. Personality and Individual Differences (2015): 1-6.
Can, Abdullah. SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. Ankara: Pegem Yayınları, 2017.
Canatan, Kadir. “Gelenek ve Modernleşme Sürecinde Kadınların Değişen Dindarlık Biçimleri”. ESKİYENİ 10 (2008): 55-61.
Cengiz, Recep-Serdar, Emrah-Donuk, Bilge. “Üniversite Öğrencilerinin Bilinçli Farkındalık ve Girişimcilik Düzeylerinin İncelenmesi”. International Journal of Social Sciences and Education Research 2/4 (2016): 1632-1643.
Cirhinlioğlu, Fatma Gül. Din Psikolojisi. Ankara: Nobel Yayınları, 2010.
Compson, Jane F. “Is Mindfulness Secular or Religious, and does it Matter?”. Practitioner’s Guide to Ethics and Mindfulness-Based Interventions. Ed. L. Monteiro- J. Compson- F. Musten. 23–44. Cham: Springer, 2017.
Çelik, Celaleddin. “Değişkenler ve Boyutlar Bağlamında Türk Toplumunda Dini Hayatın İncelenmesi”. Bilimname I (2003): 153-174.
Çınar, Fatih. “Din ve Değer İlişkisi: İsrafa Karşı Farkındalık Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma”. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17/33 (2018): 39-62.
Demir, Ş. Çevik. Ergenlerde Benlik Saygısı ve Dini Başa Çıkma. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, 2013.
Demir, Volkan. “Bilinçli Farkındalık Temelli Kognitif Terapi Programının Bireylerin Depresif Belirti Düzeyleri Üzerine Etkisi”. Psikoloji Çalışmaları Dergisi 35/1 (2015): 15-26.
Engin, Ramazan. Tarsus’ta Dini Hayat. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2004.
Ergas, Oren. ”Mindfulness in Education at The İntersection of Science, Religion, and Healing”. Critical Studies in Education 55/1 (2014): 58–72.
George, Darren- Mallery, Paul. SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference. Boston: Pearson, 2010.
Glock, C. Y. “On the Study of Religious Commitment”, Religion’s Influence in Contemporary Society Readins in the Sociology of Religion. Ed. J. E. Fualkner. 38-56. Ohio: Charles E. Merril Publishing, 1972. Gürsu, Orhan. “Nöropsikoloji, Din ve Psikolojik İyi Oluş”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 10/53 (2017): 502-512. Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2013.
Hökelekli, Hayati. Din Psikolojisine Giriş. 4. Baskı. İstanbul: Dem Yayınları, 2015.
Kabat-Zinn, J. “Indra’s Net at Work: The Mainstreaming of Dharma Practice in Society”. The Psychology of Awakening: Buddhism, Science, and Our Day-to-Day Lives. Ed. G. Watson-S. Batchelor. 225-249. North Beach, ME: Weiser, 2000.
Kabat-Zinn, J. Wherever You Go There You Are. New York: Hyperion, 1994.
Karacaoğlan, Burak- Şahin, N. Hisli. “Bilgece Farkındalık ve Duygu Düzenleme Becerisinin İş Tatminine Etkisi”. İşletme Araştırmaları Dergisi 8/4 (2016): 421-444.
Karaçay, Gülfer. İşsiz Bireylerde Yaşam Doyumu: Eğitim, Dini Duygulanım ve Sistemi Meşrulaştırma Bakımından Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, 2011.
Kavas, Erkan. “Demografik Değişkenlere Göre Dini Tutum”. Akademik Bakış Dergisi 38 (2013): 1-20.
Kaya, Mevlüt-Aydın, Cüneyd. “Üniversite Öğrencilerinin Dini İnanç ile Ahlaki Olgunluk Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 30 (2011): 15-42.
Kaya, F. Şule- Uysal, Veysel. “Günümüzde Dindarlık ve Toplumsal Cinsiyet Rolü Algıları Üstüne Bir Araştırma”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 8/36 (2015): 646-662.
Kımter, Nurten. Benlik Saygısı ve Dindarlık İlişkisi. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, 2008.
Kınay, Fatoş. Beş Boyutlu Bilinçli Farkındalık Ölçeği’ni Türkçe’ye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilim Üniversitesi, 2013.
Kocaarslan, Bilge. Profesyonel Müzik Eğitiminde Bilinçli Farkındalık, Öğrenme Stratejileri ve Öğrenme Stilleri. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, 2016.
Kontbay, Semra. Psiko-sosyal Değişkenlere Göre Ortaöğretim Öğrencilerinin Dini Tutumları. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 2005. Köse, Ali-Ayten, Ali. Din Psikolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları, 2012.
Kurt, Abdurrahman. “Dindarlığı Etkileyen Faktörler”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/2 (2009): 1-26.
Lazaridou, Asimina-Pentaris, Panagiotis. “Mindfulness and Spirituality: Therapeutic Perspectives”. Person-Centered & Experiential Psychotherapies 15/3 (2016): 235-244.
Myers, M. Joseph. Examining the Relationship Between Mindfulness, Religious Coping Strategies, and Emotion Regulation. Doctoral Thesis, Liberty University, 2012.
Okumuş, Ejder. “Gösterişçi Dindarlık”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi VI/2 (2006): 17-35.
Olsen, Tina. “Mindfulness is Religion in Schools”. Erişim: 30 Ağustos 2019. https://educationcurrent.wordpress.com/2014/07/21/mindfulness-is-religion-in-schools/. Oluğ, Fatma. Erinlik Dönemindeki Öğrencilerde Dini Tutum ve Davranışlar (Sakarya Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, 2011.
Özyeşil, Zümra-Arslan, Coşkun-Kesici, Şahin-Deniz, M. Engin. “Bilinçli Farkındalık Ölçeği’ni Türkçeye Uyarlama Çalışması”. Eğitim ve Bilim 36/160 (2011): 224-235.
Özyeşil, Zümra. Üniversite Öğrencilerinin Öz Anlayış Düzeylerinin Bilinçli Farkındalık Kişilik Özellikleri ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, 2011.
Pargament, K. I. “Acı ve Tatlı: Dindarlığın Bedelleri ve Faydaları Üzerine Bir Değerlendirme”. Trc. A. U. Mehmedoğlu. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 5/1 (2005): 279-313. Patanella, Michael R. “Mindfulness & Faith”. Erişim: 30 Ağustos 2019. https://faithhacking.ca/mindfulness-faith-13d99313cc33.
Richards, Kelly C.-Campenni, C. Estelle-Muse-Burke, Janet L. “Self-care and Wellbeing in Mental Health Professionals: The Mediating Effects of Selfmindfulness and Mindfulness. Journal of Mental Health Counseling 32/3 (2010): 247-264.
Sarıçam, Hakan-Güven, Metin. “Özgüven ve Dini Tutum”. The Journal of Academic Social Science Studies 5/7 (2012): 573-586.
Siegel, D. J. “Mindfulness Training and Neural İntegration: Differentiation of Distinct Streams of Mindfulness and the Cultivation of Well-Being”. Social Cognitive and Affective Neuroscience 2/4, 2007: 259-263.
Siegel, R. D.-Germer, C. K.-Olendzki, A. Mindfulness: What is It? Where does It Come from? Clinical Handbook of Mindfulness. New York: Springer. 2008.
Subaşı, Necdet. Türkiye’de Dini Hayat Araştırması. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2014.
Şahin, Adem. İlahiyat Tıp ve Mühendislik Fakültelerinde Okuyan Öğrencilerde Dini Hayatın Boyutları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, 1999.
Şehidoğlu, Zehra. 15-17 Yaş Grubu Ergenlerde Bilinçli Farkındalık Düzeyi İle Problemli İnternet Kullanımı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi, 2014.
Tuncer, Nur. Bir Grup Üniversite Öğrencisinin Belirlenen Sosyal Anksiyete Düzeylerine Göre Bilinçli Farkındalık ve Yaşam Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Işık Üniversitesi, 2017.
Walsh, Roger-Shapiro, Shauna L. “The Meeting of Meditative Disciplines and Western Psychology”. American Psychologist 61/3 (2006): 227-239.
Worthington, Everett L. Jr.-Wade, Nathaniel G.-Hight, Terry L.-Ripley, Jennifer S.-McCullough, Michael E.-Berry, Jack W.-Schmitt, Michelle M.-Berry, James T.-Bursley, Kevin H.-O’Connor, Lynn. “The Religious Commitment Inventory-10: Development, Refinement, and Validation of a Brief Scale for Research and Counseling”. Journal of Counseling Psychology 50/1 (2003): 84-96.
Yalçın, S. Barbaros. “Spiritual Expressions' Prediction of Mindfulness: The Case of Prospective Teachers”. Universal Journal of Educational Research 6/6 (2018): 1216-1221.
Yapıcı, Asım. Ruh Sağlığı ve Din. Adana: Karahan Kitabevi, 2007.
Yeung, Samson W. “Mindfulness, Negative Cognition and Mental Health”. Discovery–SS Student E-Journal 2 (2013): 49-67.
Yıldız, Murat. Ölüm Kaygısı ve Dindarlık. İzmir: İzmir İlahiyat Vakfı Yayınları, 2006.
Ying, Yu-Wen. “Religiosity, Spirituality, Mindfulness, and Mental Health in Social Work Students”. Critical Social Work 10/1 (2009): 97-114.