LEGG-CALVE-PERTHES HASTALIĞI: PALEOPATOLOJİK BİR BAKIŞ

Öz Legg-Calve-Perthes (LCP) hastalığı, çocukluk döneminde ortaya çıkan, etiyolojisi bilinmeyen, femur başını besleyen kan akımının tıkanması ile oluşan bir dolaşım bozukluğu hastalığıdır. Erkeklerde kızlardan daha sık oluşur ve genellikle tek tarafı tutar. Hastalık süresince büyüme geriliği görülür ama ataklar bittikten sonra büyüme devam eder. Paleopatoloji literatüründe bu hastalığa ait sadece 15 vaka mevcuttur ve bunların 4’ü Türkiye’de bulunmuştur. Afrika ve Okyanusya’da herhangi bir kayda rastlanmamıştır. Paleopatoloji örnekleri, cinsiyet, coğrafya ve hastalığın tek tarafı etkilemesi açısından güncel LCP hastalığı örüntüsü ile tamamen örtüşür.
Anahtar Kelimeler:

Paleopatoloji, Ortopedi

___

AÇIKKOL, Ayşen, YILMAZ, Hakan, BAYKARA, İsmail, ŞAHİN, Serkan; “Kütahya Ağızören İskeletlerinin Paleoantropolojik Analizi ve Tunç çağı Anadolu Halkları Arasındaki Yeri”, Antropoloji, S. 17, 2003 Ankara, s. 1-26.

AKBACAK, Hanife, GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU, Pınar; “Amasya Roma Dönemi İnsanları”, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl 11, S. 2, 2018, s. 1631-1649.

AKSOY, M. Cemalettin, Yazıcı, Muharrem, Alpaslan, M; “Legg-Calve-Perthes Hastalığı”, TOTBİD (Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği) Dergisi, C. 4, S. 3-4, 2005, s. 138-148.

AUFDERHEIDE, Arthur C., RODRIGUEZ-MARTIN, Conrado; The Cambridge Encyclopedia of Human Paleopathology, Cambridge University Press, Cambridge, 1998.

BERGER, Elizabeth, CHEN, Liang, SUN, Zhouyong, SUN, Zhanwei; “A Probable Case of Legg-Calvé-Perthes Disease in Warring States-era China”, International Journal of Paleopathology, S. 16, 2017, s. 27-30.

CURTO, Ana Quita, FERNENDES, Teresa; “A Possible Case of Legg-Calve-Perthes’ Disease in an Adult Male from Medieval/Modern Tomar, Portugal”, Actas del XI Congreso Nacional de Paleopatología (Ed: Assumpció Malgosa, Albert Isidro, Pere Ibáñez-Gimeno, Gemma Prats-Muñoz), Universitat Autònoma de Barcelona, Barcelona, 2013.

DURIC, Marija, RAKOCEVIC, Zoran, BUMBASIREVIC, Marko, LESIC, Aleksandar, KELECEVIC, Julia; “Two Cases of Joint Disease in Post-Medieval Church Cemetery of St. Ilija“, Colleqium Antropologicum, S. 28, Supplement 2, 2004, s. 273-282.

HERRERIN, Jesus, GARRALDA, Maria Dolores; “Legg–Calve´–Perthes Disease and Unifocal Eosinophilic Granuloma in a Visigoth from the Durato´n Necropolis (Segovia, Spain)”, International Journal of Osteoarchaeology, S. 22, 2012, s. 86-97.

MANZON, V.S., FERRANTE, Z., GIGANTI, M., GUALDI-RUSSO, E.; “On the Antiquity of Legg–Calvé–Perthes Disease: Skeletal Evidence in Iron Age Italy”, HOMO - Journal of Comparative Human Biology, S. 68, 2017, s. 10-17.

ORTNER, Donald J.; Identification of Pathological Conditions in Human Skeletal Remains, Academic Press, 2nd Edition, 2003.

PONCE, Paula, NOVELLINO, Paula; “A Palaeopathological Example of Legg-Calvé-Perthes Disease from Argentina”, International Journal of Paleopathology, S. 6, 2014, s. 30-33.

SEVİM, Ayla, PEHLEVAN, Cesur, AÇIKKOL, Ayşen, YILMAZ, Hakan, GÜLEÇ, Erksin; “Karagündüz Erken Demir Çağı İskeletleri”, 17. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, TC Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2003, s. 37-48.

SMRCKA, Vaclav, MARIK, Ivo, SVENSSONOVA, Marketa, LIKOVSKY, Jakub; “Legg-Calve´-Perthes Disease in Czech Archaeological Material”, Clinical Orthopaedics and Related Researh, S. 467, 2009, s. 293-297.

ŞAHİN, Serkan; “ Dilkaya (Orta Çağ) İnsanlarının Sağlık Yapısı”, Antropoloji, S. 37, 2019 Ankara, s. 50-71.

WASTERLAIN, Sofia N., UMBELINO, Claudia; “Legg-Calvé-Perthes Disease and Slipped Femoral Capital Epiphysis in the Skeletal Remains of the Mediaeval Necropolis of Santa Maria (Sintra, Portugal)”, Cadernos do GEEvH, C.2, S.2, 2013, s. 27-39.