Dünya Ticaret Örgütü’nün Çevre Koruma Politikaları

Öz Kalkınma stratejilerinin, doğal kaynaklar üzerinde yarattığı, olumsuz etkilerin biyosferin ekolojik dengesini bozması ve bu durumdan gelişmiş veya gelişmekte olan tüm ülkelerin etkilenmesi, ekonomik gelişme politikalarında, tüm devletlerin toplumsal, ekonomik, çevresel ve kültürel olarak ortak bir dil ortaya koyması ve önlemler oluşturulması bir zorunluluk haline gelmiştir. Uluslararası çevre koruma politikalarının tarihsel gelişimi içerisinde, uluslararası ticaretin serbestleşmesi ile küresel düzeyde artan kirlenme arasındaki ilişkinin çevre politikalarının gelişimiyle koşut bir süreç izlediği gözlenmektedir. Neoliberal politikalar ve küreselleşme sürecinin etkisiyle gelişmiş ülkelerin ticaret ve çevre konularını birlikte ele almalarında Çok Taraflı Yatırım Anlaşması (MAI)’nın düzenlemeleri temel unsur olmaktadır. Bu çalışmada, ekonomi sektörünün temel bileşeni olan ticaret politikası ve Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) Türkiye’de oluşturduğu yeni politikalar ve yapılanmalar literatür taraması yöntemiyle açıklanmaktadır. DTÖ bünyesinde yapılan sözleşmeler ana hatlarıyla incelenerek, çevrenin korunmasıyla ilgili alınan önlemler DTÖ kuruluş görevleri kapsamında açıklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Çevre, Çevre Sorunları, Ticaret, Dünya Ticaret Örgütü

PDF

___

WTO, “Understanding the WTO” http://www.wto.org/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/tif_e.htm, (13.03.2018). www.antimai.org.tr, (26.03.2018).
WTO Primer, (2018). http://www.wto.org/english/thewto_e/whatis_e/tif_e/tif_e.htm, (10.03.2018).
WTO, (2018). “MEA Database: Matrix of Trade Measures Pursuant to Selected MEAs”, http://www.wto.org/english/tratop_e/envir_e/mea_database_e.htm, (10.03.2018).
WTO Legal Texts, (2018). http://www.wto.org/english/docs_e/legal_e/legal_e.htm, (10.03.2018).
WTO Dispute Settlement, (2018). http://www.wto.org/english/tratop_e/dispu_e/dispu_e.htm, (10.03.2018).
WIR, (2017). Investment And The Dıgıtal Economy, UNCTAD, United Nations Publication, Geneva, https://www.yased.org.tr/ReportFiles/2017/Birle%C5%9Fmi%C5%9F%20Milletler%20Tic aret%20ve%20Kalk%C4%B1nma%20%C3%96rg%C3%BCt%C3%BC%20(UNCTAD)% 20D%C3%BCnya%20Yat%C4%B1r%C4%B1m%20Raporu%20-%202017.pdf, (15.03.2018).
Yılmaz, G. (2018). “28 Nisan 1998 tarihli MAİ Anlaşması”, http://docplayer.biz.tr/9213312-Maicok- tarafli-yatirim-anlasmasi.html, (20.02.2018).
Yenipazarlı, A. (2003). Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), Gelişmekte Olan Ülkelerdeki Rolü, Önemi ve Türkiye, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Nazilli.
Türkiye Çevre Sorunları Vakfı, (1988). Çevre ve Kalkınma İlişkileri, Ankara.
Türkiye Çevre Vakfı, (1995). GATT ve Çevre, Ankara.
TÜİK, (2018). İstatistiki Tablolar, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046 (13.03.2018).
Talu, N. (1995). “Çevre ve Ticaret Politikaları ve Türkiye’de Durum”, Yeni Türkiye Dergisi, Çevre Özel Sayısı, Ankara.
Sutherland, P. vd. (2004). “The Future of the WTO: Addressing Institutional Challenges in the New Millenium” Report by the Consultative Board to the Director General Supachai Panitchpakdi. Geneva: WTO. http://www.wto.org/english/thewto_e/10anniv_e/future_wto_e.pdf, (10.03.2018).
Resmi Gazete, 29.1.1995, Sayı: 2218.
Karluk, R. (1997). Dünya Ticaret Örgütü, Ankara: TOBB Yayınları.
Karluk, R. (2013). Uluslararası Ekonomi, İstanbul: Beta Yayınları.
Karluk, R. (2014). Uluslararası Kuruluşlar, İstanbul: Beta Yayınları.
Karluk, R., Tonus Ö. (2015). “Küresel Ekonomik Örgütler”, Ed. Çınar Özen, Özgür Tonus, Uluslararası Örgütler, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, s. 92-119.
Kaplan, A. (1999). “Küresel Çevre Sorunları ve Politikaları”, Yayın No: 19, Tezler Dizisi: 3, Ankara: Mülkiyeler Birliği Vakfı Yayınları
Ministry of Economy, (2018). http://www.foreigntrade.gov.tr/anl/dto/TURLAR-DTO.htm, (04.04.2017).
Meydan Yıldız, S. G. (2016). “Çevre Bilinci ve Eko-Kent Planlaması: Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesi Örneği”, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara
İriç, E. (2014). “Çerçevesinde Uluslararası Ticaret ve Çevre İlişkisi”, http://www.istemiparman.com.tr/dto-cercevesinde-uluslararasi-ticaret-ve-cevre-iliskisi/, (20.02.2018).
İktisadi Kalkınma Vakfı, (1998). “Avrupa Birliği ve Türkiye’nin Çevre Politikalarının Karşılaştırılmalı İncelemesi”, No: 153, İstanbul.
İktisadi Kalkınma Vakfı, (1998). Avrupa Birliği ve Türkiye’nin Çevre Politikalarının Karşılaştırılmalı İncelemesi, No:153, İstanbul.
IISD ve UNEP. (2000). Environment and Trade: A Handbook, Canada, http://www.mfa.gov.tr/dunya-ticaret-orgutu-__dto_.tr.mfa (10.03.2018).
Gül, E., (2015). “GATT/WTO Çerçevesinde Uluslararası Ticaret ve Çevre İlişkisi”, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/55286, (11.03.2018).
Ekonomi Bakanlığı, (2017). Uluslararası Doğrudan Yatırımlar2016 Yılı Raporu, Teşvik Uygulama Ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü, Ankara
Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu, (1991). Ortak Geleceğimiz Raporu, Türkiye Çevre Sorunları Vakfı Yayını, Üçüncü Baskı, Ankara.
Dış İşleri Bakanlığı, 2018, mfa.gov.tr, (10.03.2018).
Demirer, G.N., Demirer, T., Uğurlu, Ö. (2000). “Emperyalizmin 21. Yüzyıl Stratejisi MAI’nin Çevresel Boyutu, Küreselleşmenin Ekolojik Sonuçları”, Özgür Üniversite Kitaplığı: 28, Ankara: Türkiye ve Ortadoğu Forumu Vakfı
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, (2018). http://www.csb.gov.tr/gm/ced/index.php?Sayfa=sayfaicerikhtml&IcId=673&detId=674&us tId=673, (14.03.2018).
Arda, M. (1995). “Uluslararası Ticaret Çevre İlişkileri”, Yeni Türkiye Dergisi, Çevre Özel Sayısı, Ankara.