Türkiye'de Transfer Harcamalarının Fayda Yansıması

Kamu harcamalarının önemli kalemlerinden bir tanesi transfer harcamalarıdır. Türkiye toplam bütçe harcamalarının yaklaşık % 55’ini transfer harcamaları oluşturmaktadır. Bu harcama kaleminden hangi gelir grubunun ne kadar faydalandığı ve bunun gelir dağılımına etkisi, üzerinde durulması gereken bir konudur. Bu çalışmamızda, bu konuları (ortalama) fayda yansıma analizleri ile anlamaya çalıştık. Kısmi denge analizine dayanan tüm dünyada uygulanan metodoloji ile fayda yansıma analizi hesaplanmıştır. Bu nedenle çalışmamızda belirli varsayımlar bulunmaktadır. Fayda yansıması hesaplanırken 2017 TÜİK Hanehalkı Bütçe anketi verileri temel alınmıştır. Çalışmanın sonucu, transfer harcamalarının genel itibari ile fakir yanlısı olduğu, ancak tarımsal desteklerin daha çok zengin yanlısı olduğunu göstermektedir. Buna ek olarak, burs kapsamında kamu kurumları tarafından verilen destekler de en düşük, orta alt ve orta gelir gruplarına yakın seviyede yansımaktadır. Transfer harcamaları toplu şekilde ele alındığında, en düşük gelir grup ile orta alt gelir grubu lehine yansıma olmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Fayda Yansıma Analizi, Ortalama Fayda Analizi, Transfer Harcamaları

Public Transfer Expenditure Benefit Incidence in Turkey

One of the significant parts of public expenditure is transfer expenditure. In Turkey, total transfer expenditure is approximately % 55 of the total budget expenditure. Which income groups are beneficiary from transfer expenditure and how much value of this expenditure are crucial issues that have to be dwelled on. In this work, we try to understand these issues by analyzing the average benefit incidence. Average benefit incidence which is calculated by prevalent method in the World, depends on the partial equilibrium analysis. Therefore this analysis has some basic assumptions. We use Turkish Statistical Institute 2017 Household Budget Survey data set to analyze average benefit incidence. The result of this work is that most transfer expenditures are pro-poor, however agricultural subdies are pro-rich. In addition to this result, the beneficiaries of the scholarships given by the public entities are equally distributed among less income, lower income and middle income groups. Totally, transfer expenditure incidences are equally distributed among the less income group and lower middle income group.

Keywords:

Benefit Incidence Analysis, Average Benefit Incidence, Transfer Expenditure,

PDF

___

KaynakçaAÇSPB. (2016). Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı 2016 Faaliyet Raporu.AÇSPB. (2017). Türkiye'nin Bütünleşik Sosyal Yardım Sistemi. Albayrak, Ö. (2009). The Redistributive Effects of Fiscal Policies in Turkey, 2003. PhD thesis. University of Nottingham.Bayraktar Y., B. E. (2016). Tarımsal Desteklerin Değişen Yapısı Ve Yüksek Tarımsal Desteklerin Nedenleri: Türkiye İçin Karşılaştırmalı Bir Analiz. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakultesi Mecmuası 66(1), s. 45.Camkurt, M. (2014). Yaşlılık ve Yaşlıların Sosyal Güvenliği Kapsamında 65 Yaş Aylığı Bağlanması İşlemleri. Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt 13-3, 71.Chakraporty, L., Singh, Y., & Jacob, J. (2013). Analyzing Public Expenditure Benefit Incidence in Health Care: Evidence from India. The Levy Economics Institute Working Paper Collection, Working Paper No.748.Davoodi, H. R. (2003). How Useful Are Benefit Incıdence Analyses of Public Education and Health Spending? IMF Working Paper Collection, Fiscal Affairs Department and Middle Eastern Departmen.Demery, L. (2000). Benefit Incidence; A Practitioner's Guide. Washington D.C.: The World Bank.Erdem, O. (2017). Türkiye'de Kamu Emeklilik Sistemlerinin Aktüeryal Modellemesi. Devlet Planlama Uzmanlık Tezi.İşkur. (2019-1). İşsizlik Sigortası Bülteni. Kalkınma Bakanlığı. (2014). TCKB Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018) Tarımsal Yapıda Etkinlik ve Gıda Güvenliği Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Köleoğlu, Y., Karataşoğlu , S., & Namal, M. (2013). Türkiye'de Gazi ve Şehit Ailelerine Sağlanan Sosyal Haklar ve Gazi ve Şehit Aileleri Bilgi Bankası Oluşumunun Sağlanmasında Batman İli Örneği. Sosyal Güvenlik Dergisi, Cilt:3- Sayı-2.Pınar, A. (2005). Türkiye'de Net Mali Yansıma: DİE Hanehalkı Verileri ile Bir Tahmin Denemesi. Türkiye Maliye Sempozyumu, (s. 206-220). Karahayıt/Denizli.Poole, K. E. (1956). Public Finance and Economic Welfare. New York: Rinehart 6 Company Inc. .Rosen, S., & Gayer, T. (2008). Public Finance, 8.e.d. Boston: McGrw-Hill.Ruggeri, G. (2003). Public Expenditure Incidence Analysis. A. Shah içinde, Bringing Civility in Governance, Vol 3 of handbook on Public Sector Performance Reviews. Washington D.C.: The World Bank.Selden, T., & Wasylenko, M. (1992). Benefit Incidence Analysis in Developing Countries. Washington D.C.: The World Bank.Sharp, Ansel M. , & Sliger, B. (1970). Public Finance - An Introduction to the Study of the Public Economy. Business Publications Inc.Tan, S., & Everest, B. (2015). Türkiye'de Tarımsal Destekleme Politikaları. International Conference on Eurasian Economies, (s. 266-270). Kazan, Russia.Türk, İ. (2005). Kamu Maliyesi. Ankara: Turhan Kitabevi.Yıldız, F. (2017). Türkiye'de Merkezi Yönetim Bütçesinden Yapılan Tarımsal Destekleme Ödemelerinin Tarımsal Üretim Üzerindeki Etkisi: 2006-2016 Dönemi. Sayıştay Dergisi, 45-63.