MULTIMOORA YÖNTEMİ İLE ÜLKE RİSKİ DEĞERLENDİRMESİ

Dünya genelinde yaşanan ekonomik istikrarsızlıktan en az şekilde etkilenebilmek adına yatırımcıların en doğru pazarı seçmeleri gerekmektedir. Bu noktada yatırım yapacak olan birey, işletme ya da ülke, yatırım yapmayı düşündüğü ülkelerin risk durumlarını doğru bir şekilde değerlendirmelidir. Dünya genelinde bu işi üstlenen birçok kredi derecelendirme kuruluşu bulunmaktadır. Ancak bu kuruluşlar, derecelendirme kriterlerini gizli tutmaları ve siyasi baskı altında kaldıkları yönündeki düşünceler ile zaman zaman eleştirilerin odağında kalmaktadır. Bu çalışmada, ülkelerin sıralanmasında Oran Yaklaşımı, Referans Noktası Yaklaşımı ve Tam Çarpımsal Yaklaşım olmak üzere üç alt yaklaşımı temel alan Multimoora yöntemi kullanılmıştır. Çok amaçlı karar verme yöntemi olan Multimoora boyutsuz ölçeğe dayanmaktadır. Çalışmada 76 ülkenin 2012 yılına ait 22 makroekonomik ve politik risk göstergesi bütüncül olarak değerlendirilmiş ve ülkelere ilişkin risk sıralaması elde edilmiştir. Objektif olarak elde edilen bu sıralamaya göre Lüksemburg, Singapur ve Norveç ilk üçte yer alırken 56. sırada yer alan Türkiye’nin ekonomik göstergelerinin başarılı olmasına rağmen gerilerde yer almasının politik risk değişkenlerinden aldığı düşük notlardan kaynaklandığı söylenebilir. Bu notların siyasi olmadığı varsayımı altında “Politik İstikrar ve Şiddet / Terörizm Olmaması” ve “Konuşma Yetkisi ve Denetlenebilme” değişkenlerine ilişkin puanların iyileştirilmesi Türkiye’nin daha yüksek sıralarda yer almasını sağlayacaktır.

COUNTRY RISK ASSESSMENT WITH MULTIMOORA METHOD

In order to least affected by economic instability worldwide, investors are required to choose the right market. At this point, individuals, businesses or countries, who will consider investing, are required to evaluate the risk situation of the country considered to invest in the right way. Worldwide, there are many credit rating agencies that undertake this work. However, these rating agencies from time to time, that keep confidential rating criteria and is under political pressure, are the focus of criticism. In this study, countries risk ranking is obtained by using Multimoora that is composed of three approaches: Ratio Approach, Reference Point Approach and Full Multiplicative Approach. Multimoora, is one of multi objective decision making methods being based on dimensionless measures. In the study, 76 countries with 22 macroeconomic indicators from 2012 are assessed holistically and countries risk ranking is obtained. According to obtained ranking objectively, Luxembourg, Singapore and Norway are located in top three and Turkey, ranks number 56 namely is fallen behind. The reason for this is low notes received from political risk variable although Turkey’s economic indicator is successful. Under the assumption that notes is not political, improving scores on the variables such as "Political Stability and Absence of Violence/Terrorism" and the "Voice and Accountability" will take place Turkey in a higher order.