Türkiye’de 1924-2012 Yılları Arası Genel Bütçe Gelir ve Gider Tahminlerinin Doğruluğunun Değerlendirilmesi

Bu çalışmada 1924-2015 dönemi için Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan genel bütçe gelir ve harcama tahminlerinin doğruluğu; bütçe ilkelerinden doğruluk ve samimiyet ilkeleri göz önünde bulundurularak incelenmiştir. Bu amaçla çalışmanın ilk bölümde Türkiye’deki bütçeleme sürecine ve literatür taramasına yer verilmiştir. Ardından değerlendirme yöntemleri tanıtılmış ve tahmin hatası, Theil’in eşitsizlik katsayısı ve rasyonel beklentiler hipotezi kullanılarak tahminlerin doğruluğu analiz edilmiştir. Analizlerde, söz konusu dönem içerisinde farklı bütçeleme sistemlerinin geçerli olması nedeniyle her bir bütçeleme sisteminin uygulandığı dönem ayrı olarak ele alınmıştır. Sonuç olarak gelir ve başlangıç ödeneklerinin düşük, yılsonu ödeneklerinin ise yüksek tahmin edildiğini görülmüştür. İlave olarak yılsonu ödenek tahmininde, başlangıç ve gelir tahminine kıyasla daha başarılı olunduğu ve genel olarak zaman içerisinde tahminlerde bir iyileşme olduğu tespit edilmiştir. Rasyonel beklenti hipotezi sonucuna göre ise ne gelir ne de harcama tahminlerinin rasyonel olarak yapılmadığı görülmüştür.

___

  • Allan, C. M. (1965). Fiscal Marksmanship, 1951-63. Oxford Economic Papers, 317-327.
  • Asher, M. G. (1978). Accuracy of Budgetary Forecast of Central Government, 1967-68 to1975-76. Economic and Political Weekly, 423-432.
  • Auld, D. A. (1970). Fiscal Marksmanship in Canada. The Canadian Journal of Economics, 507-511.
  • Bağdigen, M. (2002). How Accurate is Revenue Forecasting in Turkey? An Empirical Analysis. Yapı Kredi Economic Review, Vol. 13, No. 2, 29-37.
  • Bağdigen, M. (2005). An Empirical Analysis of Accurate Budget Forecasting in Turkey. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 190-201.
  • Bhattacharya, B. B., & Kumari, A. (1988). Budget Forecast of Central Government Revenue and Expenditure: A Test of Rational Expectation. Economic and Political Weekly, Vol.23, No.26, 1323-1327.
  • Chakraborty, L. S., & Sinha, D. (2008). Budgetary Forecasting in India: Partitioning Errors and Testing for Rational Expectations. Munich Personal RePEc Archive (MPRA) Working Paper No. 7538.
  • Coşkun, G. (2000). Devlet Bütçesi. Ankara: Turhan Kitabevi.
  • Davis, J. (1980). Fiscal Marksmanship in the United Kingdom, 1951-78. The Manchester School, 187-202.
  • Edizdoğan, N. (1989). Kamu Bütçesi. Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.
  • Edizdoğan, N., & Çetinkaya, Ö. (2010). Kamu Bütçesi. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
  • Enders, W. (2010). Applied Econometric Time Series. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons Inc.
  • Froyen, R. T. (2008). Macroeconomics Theories and Policies (Ninth Edition). Pearson International Edition.
  • Günlük Şenesen, G. (2000). Bütçe Başlangıç Ödeneklerinin Başarımının Değerlendirilmesinde Nicel Yaklaşımlar. 15. Türkiye Maliye Sempozyumu, 345-376.
  • Gürsoy, B. (1980). Kamusal Maliye. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No:436.
  • Lovell, M. C. (1986). Tests of The Rational Expectations Hypothesis. The American Economic Review, Vol. 76, No. 1, 110-124.
  • Morrison, R. (1986). Fiscal Marksmanshipin the United States: 1950-83. Manchester School of Economic and Social Studies, 322-333.
  • Muth, J. F. (1961). Rational Expectations and the Theory of Price Movemants. Econometrica, Vol. 29, No. 3, 315-335.
  • Rodgers, R., & Joyce, P. (1996). The Effect of Underforecasting on The Accuracy of Revenue Forecast by State Governments. Public Administration Review, Vol. 56, No. 1, 48-56.
  • Sevüktekin, M., & Çınar, M. (2014). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi. Bursa: Dora Basım Yayın.
  • Theil, H. (1965). Economic Forecasts and Policy. Amsterdam: North-Holland Publishing Company.
  • Theil, H. (1971). Applied Economic Forecasting. Amsterdam: North-Holland Publishing Company.
  • Yılmaz, H. H. (2003). Konsolide Bütçe Gelir ve Gider Tahminlerinin Gerçekleşmelere Göre Güvenilirlik Düzeyi.
  • Zakaria, M., & Ali, S. (2010). Fiscal Marksmanship in Pakistan. The Lahore Journal of Economics, Vol. 15, No. 2, 113-133.