KÜLTÜREL DÖNÜŞÜM ARACI OLARAK HALKEVLERİ VE İNAN DERGİSİ

Halkevleri, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu kadrosu tarafından Türk folk-loruna dayalı ulusal bir kültür yaratmak ve halka cumhuriyet ilkelerini öğretmek amacıyla 1931-32 yıllarında Türk Ocakları’nın yerine kurulmuş mekânlar olarak karşımıza çıkar. Halkevleri siyasal ve kültürel hedeflerine varabilmek adına iletişim araçlarına sahip olma gereksinimi duymuş ve çok sayıda dergi yayımlayarak geniş kitlelere ulaşmaya çalışmıştır. Bu çalışmada yeni devletin oluşturmaya çalıştığı kültürel değerleri, 1937-1939 yılları arasında Trabzon Halkevi tarafından yayımlanan İnan dergisinin ilk serisi üzerinden incelemek amaçlanmıştır. Yeni devletin kuru-cu kadrosu tarafından amaçlanan kültürel değişimin, lider odaklı bir milliyetçilik anlayışıyla ve halkı biçimlendirebileceğini düşünen elitist bir yaklaşımla gerçekleştirilmeye çalışıldığı İnan dergisi özelinde saptanmıştır.

THE PEOPLE’S HOUSES AS AN INSTRUMENT OF CULTURAL TRANSFORMATION AND THE PERIODICAL İNAN

This study deals with the cultural values promoted by the new Republic through a careful examination of the first series of the periodical İnan, published between 1937-39. The İnan case shows that the cultural change desired by the founding cadres of the new republic was promoted through a leader-centered nationalist understanding and, from an elitist point of view, the founding cadres presumed that they had a power to reshape the people.

___

  • Emre Kılıç, Demokrat Parti Dönemi Milli Eğitim Politikası (1950-1960), Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Eskişehir 2008, s. 86-87.
  • Eğitimde birçok yeniliği getiren tasarı 1960’a kadar T.B.M.M.’den geçmedi. İlginçtir ki, 27 Mayıs sonrası 06.01.1961 tarihinde DP’nin hazırlamış olduğu ve kendi döneminde Meclis’ten geçirmeyi başaramadığı tasarı kabul edilmiştir.
  • Bu okulların kaldırılma işlemi tedrici olarak 1963 yılına kadar sürdü, Yahya Akyüz, Türk Eğitim Tarihi (M.Ö. 1000-M.S. 2008), 12. Baskı, Ankara 2008, s. 356; Kılıç, a.g.t., s.91.
  • Devlet İstatistik Genel Müdürlüğü (DİGM), 1959 İstatistik Yıllığı, Cilt:21, Ankara 1960, s.145.
  • 1973 Trabzon İl Yıllığı, s.102.
  • Hikmet Öksüz ve Veysel Usta, Mustafa Reşit Tarakçıoğlu (Hayatı, Hatıratı ve Trabzon’un Yakın Tarihi), I. Baskı, Trabzon: Serander Yayınları, 2008, s.86-89.
  • Demokrat Çaykara Gazetesi, Sayı: 2020-29, 28.08.1959.
  • Yomra 1983 Yıllığı, s.98.