HIRSIZLIK SUÇUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GELECEĞE YÖNELİK YAKLAŞIMLAR

2012 yılında Türkiye genelinde meydana gelen 1.491.769 asayiş olayının, 405.405’i hırsızlık suçudur. Buna göre, Türkiye’de işlenen asayiş olaylarının % 27’si, yani yaklaşık her dört suçtan biri hırsızlık suçudur. Ayrıca, suç kayıtlarına yansımayan veya kolluğa bildirilmeyen pek çok hırsızlık suçunun da var olduğu düşünüldüğünde, söz konusu suçun boyutları çok daha iyi anlaşılabilecektir. Jandarma bölgesinde meydana gelen asayiş olaylarında ise, hırsızlık suçunun, hayata ve vücut dokunulmazlığına karşı suçlar ile hürriyete ve şerefe karşı suçlarla birlikte ilk üç sırada yer aldığı görülmektedir. Aynı zamanda hırsızlık suçu, yüksek faili meçhul oranı, kişilerde yarattığı suç korkusu ve hayatlarının her anına yansıyan maddî ve manevî etkileri nedeniyle, çözüm üretilmesi gereken öncelikli suçlardan biridir. Bu çalışmada, Türkiye’de ilçe düzeyinde jandarma sorumluluk bölgesindeki hırsızlık olayları analiz edilerek; 2012 yılı için ilçe seviyesinde yoğunluk ortaya konulmuş, hırsızlık suçlarını etkileyen sosyoekonomik faktörler belirlenmiş, zaman serileri analizi kullanılarak 2015 yılı için ilçe seviyesinde ayrıntılı hırsızlık tahminleri yapılmış, 2023 yılı için ise Jandarma sorumluluk alanına yönelik hırsızlık türleri seviyesinde genel projeksiyon ortaya konulmuştur. Elde edilen bulgular doğrultusunda suçun önlenmesine yönelik alınabilecek tedbirler ise, suçlu, mağdur odaklı, durumsal ve bölgesel tedbirler olmak üzere dört ana başlık altında bütüncül bir yaklaşımla incelenmiştir.

ASSESSMENT OF THE FACTORS AFFECTING THE THEFT CRIME AND FUTURISTIC APPROACHES

405.405 out of the 1.491.769 public order incidents that happened in Turkey during 2012 are theft. That means 27%, in other words one fourth of the public order incidents are theft. Besides this, the aspects of this crime can be comprehended more clearly when we take into consideration that there are many theft incidents not informed to the law enforcement agencies or not registered in crime records. Amongst the public order incidents that occurred in the Gendarmerie’s responsibility area, theft together with crimes against personal inviolability and life, freedom and dignity take the first three places. At the same time, theft is among the high priority crimes that should be solved due to its high rate of anonymous offender, the fear of crime affecting people’s life with moral and materialistic effects. In this study, theft incidents that occurred in the Gendarmerie’s responsibility area are analyzed at district level, intensity of this crime type is put forward at district level for 2012, socio-economic factors that affect theft are defined, detailed predictions at district level for 2015 are made by using time series analysis, and a general projection of types of theft likely to happen in the Gendarmerie’s responsibility area for 2023 is presented. Under the lights of the findings, measures that can be taken to prevent theft are examined with a holistic approach under the four main titles of measures about offenders, victims, contingency and region.

___

  • Akers R.L. (2000). Criminological Theories: İntroduction, Evaluation and Application. Los Angeles:Roxbury.
  • Aksu H. ve Akkuş Y. (2010). Türkiye’de Mala Karşı Suçların Sosyoekonomik Belirleyicileri Üzerine Bir Deneme: Sınır Testi (1970-2007). Sosyoekonomi Dergisi, 2010-1, 192-213.
  • Anderson T.L. ve Kavanaugh P.R. (2009). Theft and Shoplifting. İçinde J.M. Miller (Ed.) 21’st Century Criminology, Los Angeles:Sage.
  • Çardak B. (2012). Kadınların Suç Korkuları Üzerine Nitel Bir Çalışma. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 1(1), 23-45.
  • Güvenlik Algısı ve Jandarma (2012). Ankara: J.Gn.K.lığı Yayınları.
  • Hair J.F., Bush R.P. ve Ortinau D.J. (2003). Marketing Research within A Changing Information Environment. New York: McGraw-Hill/Irwin.
  • İçli T.G. (2007). Kriminoloji, Ankara:Seçkin Yayınevi.
  • Jahic G. ve Aktaş A. (2007). Uluslararası Suç Mağdurları Araştırması: İstanbul Hane Halkında Suç Mağduriyeti, Proje No:SBB 104K100. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
  • Kızmaz Z. (2007). Mükerrer Suçlulukla İlintili Değişkenler. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (2), 227-249.
  • Kızmaz Z. ve Bilgin R. (2012). Hırsızlık: Suçlular, Nedenler ve Dinamikler. Ankara: Polis Akademisi Yayınları.
  • Kurum M. (2003). Türkiye’de Meydana Gelen Asayiş Suçlarının Eğilimini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi ve Tahmin Modellerinin Oluşturulması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kara Harp Okulu, Ankara.
  • Polat A. ve Gül K. (2010). Suçun Ölçümü. Ankara: Adalet Yayınevi.
  • Prenzler T. (2009). Preventing Burglary in Commercial and Institutional Settings: A Place Manegement and Partnership Approach. Alexandria:ASIS.
  • Sargın S. ve Temurçin K. (2011). Türkiye’nin Suç Coğrafyası. Ankara: Polis Akademisi Yayınları.
  • Siegel L.J. (2011). Criminology: The Core., Belmont,CA: Wadsworth.
  • Soyaslan Y. (2008). Bir Sapma Türü Olarak Hırsızlık Olgusu Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma (Elazığ Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
  • Soyaslan Y. ve SEVİM Y. (2009). Hırsızlık Suçu Faillerinin Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Özellikleri: Elazığ Örneği. Polis Bilimleri Dergisi, Cilt 11 (3), 23-41.
  • Şeyhanlıoğlu M.E. (2010). Hırsızlık Suçu. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Taha H. A. (2007). Yöneylem Araştırması. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
  • Tarhan N. (2012). Toplum Psikolojisi. İstanbul: Timaş.
  • Uludağ Ş. ve Dolu O. (2012). Suç Korkusu: Yaygınlığı, Sebepleri ve Sonuçları, Ankara: Polis Akademisi Yayınları.
  • Yıldırım A. (2004). Kentleşme ve Kentleşme Sürecinde Göçün Suç Olgusu Üzerindeki Etkileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Yıldız R., Öcal O. ve Yıldırım E. (2010). Suçun Sosyo-ekonomik Belirleyicileri: Kayseri Üzerine Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisâdi ve İdarî Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı:36, 15-31.