21995

LİBYA İÇ SAVAŞI VE KRİZ YÖNETİMİ

Bu çalışmada, genelde Arap Baharı ve özelde Libya İç Savaşı konu edilmiştir. Arap Baharı sürecinin Orta Doğu ülkeleri ve Kuzey Afrika ülkelerini derinden etkileyişi, kriz yönetimi bağlamında değerlendirilmektedir. Bu yapılırken, modern devlet ve başarısız devlet kavramları söz konusu tartışmaya temel oluşturmaktadır. Buna göre, başarısız devlet olarak tanımlanan devletlerin, modern devletler sistemine tehdit olmaktan ziyade, modern devletler sistemini yeniden üreten asli unsurlar olduğu vurgulanmaktadır. Modern devlet iyiyi temsil ederken, başarısız devletin kötüyü temsil etmesi tesadüf değil, bir zorunluluktur. Bu zorunluluk dış müdahalelerin ardındaki motivasyonu da göstermektedir. Zira bir devletin başarılı olarak kodlanabilmesi ancak ve ancak başarısız bir devletin varlığına bağlıdır. Yukarıda belirtilen temel atıldıktan sonra, eldeki makale Libya İç Savaşını incelemeye gayret etmektedir. Çalışma Libya İç Savaşını esas itibarıyla iki ana döneme ayırmaktadır. Buna göre ilk dönem, uluslararası müdahaleye kadar olan ve Kaddafi’nin devrilmesi ile son bulmaktadır. Devamla, Kaddafi sonrası iktidar ilişkilerini içeren ve iç çatışmaların bir türlü son bulamadığı evre ise makalenin ikinci bölümünü oluşturmaktadır. Sonuç olarak, merkezî devlet otoritesinin yıkıldığı Libya örneğinde, iç savaşlar ya da iktidar mücadeleleri son bulmamış, krizlere yönelik barışçıl girişimler kadük kalmıştır. Muhtemeldir ki mevcut durum merkezî devlet otoritesi tekrardan sağlanana kadar devam edecektir.

Anahtar Kelimeler:

Libya, Kaddafi, Halife Haftar, Kriz, NATO

CIVIL WAR IN LIBYA AND CRISIS MANAGEMENT

In this article, Arab Spring -in general- and Libyan Civil War -in particular- are taken under investigation. Impacts of Arab Spring on countries of the MENA region will be examined in the lens of crisis management. By so, the terms modern state and the failed state will be the base of the arguments. Accordingly, it is emphasized that failed states are the essential elements that reproduce the system of modern states rather than threatening it. While the modern state represents good, it is not a coincidence, but a necessity, that the failed state represents evil. This necessity also shows the motivation behind foreign interventions. The fact that the existence of a successful state depends only on the existence of a failed state. After taking the above-mentioned baseline, the article tries to examine the Libyan Civil War. The Libyan Civil War fundamentally consists of two major turning points. Accordingly, the first period ends with the overthrow of Gaddafi by an international intervention. Continually the period -which involves post-Gaddafi power politics and endless civil war- will form the second part of the article. As a result, in the case of Libya, where the central state authority was destroyed, civil wars or struggles for power have not come to an end, and peaceful attempts have failed to settle disputes. It is probable that the current situation will continue until the central government authority is re-established.

Keywords:

Libya, Qaddafi, Khalifa Haftar, Crisis, NATO,

PDF

___

Amendment No. (5) of the Interim Constitutional Declaration. (2013). Trust Fund for North Africa. Erişim tarihi: 04.04.2018, https://security-legislation.ly/sites/default/files/lois/543%20Constitutional%20amendment%20No%20%20%285%29%20of%202013_EN.pdf.
Ateşin Yandığı An. (2015). Al Jazeera Türk, Erişim tarihi: 04.04.2018, http://www.aljazeera.com.tr/haber/atesin-yandigi.
Bağbaşlıoğlu, A. (2017). İnsan Güvenliği ve NATO: NATO’nun Ege Misyonu Örneği. T. Sakman (Ed.), Devlet doğasının değişimi: güvenliğin sınırları. İstanbul: Tasam Yayınları.
Black, I. (2011). Libyan rebels win international recognition as country's leaders. The Guardian. Erişim tarihi: 02.04.2018, https://www.theguardian.com/world/2011/jul/15/libyan-rebels-international- recognition-leaders.
Booth, K. (2007). Theory of world security. Cambridge University Press.
Bostanoğu, B. (2008). Türkiye-ABD ilişkilerinin politikası. Ankara:İmge Kitabevi.
Çağıran, M. E. (2011). Güvenlik Konseyinin Libya’ya askerî müdahale kararı. Orta Doğu Analiz, 3(28), 42-48.
Dixon, M. (2011). An Arab spring. Review of African Political Economy, 38(128), 309-316.
Duran, B. ve Ardıç, N. (2014). Arap Baharı. İçinde Ş. Kardaş ve A.Balcı (Ed.). Uluslararası ilişkilere giriş. İstanbul: Küre Yayınları.
Elbabour. M. M. (2011). Libya: a nation of cities. LibyaTV. Erişim tarihi: 01.04.2018, http://works.bepress.com/mansour_elbabour/6/.
Erdağ, R. (2017) Libya in the Arab Spring: from revolution to insecurity. Hampshire ve New York: Palgrave Mcmillian.
Eriksson, M. (2016). A Fratricidal Libya: Making sense of a conflict complex. Small Wars & Insurgencies, 27(5), 817-836.
Fragile State Index 2017. (2017). Fund for Peace, Erişim tarihi: 03.04.2018, http://fundforpeace.org/fsi/data/.
Fraihat, I. (2016). Unfinished revolutions Yemen, Libya, and Tunisia after the Arab Spring. New Haven ve Londra: Yale University Press.
Gause III, F. G. (2011). Why Middle East Studies missed the Arab Spring: The myth of authoritarian stability. Foreign Affairs, 90(4), pp. 81-84, 85-90.
Giddens, A. (1989). The nation-state and violence volume two of a contemporary critique of historical materialism. Cambridge: Polity Press.
Güneş, B. (2017). Mercenaries, private military/security companies and modern states, Akademik Ortadoğu, 12/1, s. 17-43.
Hafter'den Mısır'a 'operasyon' çağrısı. (2014). Al Jazeera Türk, Erişim tarihi: 03.28.2018, http://www.aljazeera.com.tr/haber/hafterden-misira-operasyon-cagrisi.
Hatitah, A. ve Al-Awsat, A. (2011). Libyan Tribal Map : Network Of Loyalties That Will Determine Gaddafi’s Fate. CETRI. Erişim Tarihi: 01.04.2018, http://www.cetri.be/Libyan-Tribal-Map-Network-of?lang
Hilpold, P. (2001). Humanitarian intervention: Is there a need for a legal reappraisal?, European Journal of International Law, 12(3), 437-467.
Kaygusuz, Ö. (2014). Egemenlik ve Vestfalyan Düzen. E. Balta (Ed.), Küresel siyasete giriş: uluslararası ilişkilerde kavramlar, teoriler, süreçler. İstanbul:İletişim Yayınları.
Legislation No.13 of 2013 [on] Political and administrative isolation. (2013). DCAF, Erişim Tarihi: 03.28.2018, http://security-legislation.ly/sites/default/files/files/lois/315-Law%20No.%20(13) %20of%202013_EN. pdf.
Libya officially 'liberated' of Col Gaddafi. (2011). The Telegraph, Erişim tarihi: 04.02.2018, http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/ africaandindianocean/libya/8844548/libya-officially-liberated-of-col-gaddafi.html.
Libyan assembly votes to follow Islamic law. (2013). Reuters. Erişim Tarihi: 04.04.2018, https://www.reuters.com/article/us-libya-law/ libyan-assembly-votes-to-follow-islamic-law-idUSBRE9B30M220131204.
Libyan Political Agreement. (2015). The participants in the Libyan political dialogue. Erişim tarihi: 02.04.2018, https://unsmil.unmissions. org/sites/default/files/Libyan_ Political_Agreement_2_July_15.pdf.
Libya's Mahmoud Jibril calls for national unity. (2012). BBC News, Erişim tarihi: 29.03.2018, http://www.bbc.com/news/world-africa-18767363.
Özpek, B. B. (2014). Başarısız Devletler. İçinde Ş. Kardaş ve A.Balcı (Ed.), Uluslararası ilişkilere giriş. İstanbul: Küre Yayınları.
Sak, Y. (2015). Uluslararası Hukuk’ta İnsancıl Müdahale ve Libya Örneği: Suriye’de Yaşanan ya da Yaşanacaklar için Ders. Uluslararası İlişkiler, 11(44), 121-153.
Schnelzer, N. (2016). Libya in the Arab Spring: The Constitutional Discourse since the fall of Gaddafi. Erlangen: Springer.
Sens, A. ve Stoett, P. (2010). Global politics: origins, currents, directions. Toronto:Nelson.
Shaw, M. (2008). International law. Cambridge University Press.
St John, R. B. (2006). Historical dictionary of Libya. Oxford: the Scarecrow Press.
UN welcomes ‘historic’ signing of Libyan Political Agreement. (2013). Birleşmiş Milletler. Erişim tarihi: 04.04.2018, http://www.un.org/ apps/news/story.asp? NewsID=52845#.WcwzWrJJbcd.
UNDP. (1994). Human development report. New York: Oxford University Press.
Uzgel, İ. (2004). ABD hegemonyasının yeniden inşası: Ortadoğu ve NATO. Mülkiye, XVIII(243),7-20.
Weber, M. (1947). The theory of social and economic organization. New York: The Falcon's Wing Press.
Weitershausen, I. (2015). Contentious politics: Europe and the 2011 uprisings in Libya. F. Gerges (Ed.), Contentious politics in the Middle East popular resistance and marginalized activism beyond the Arab uprisings. New York: Palgrave.
Wintour, P. ve Stephen, C. (2017). Libyan rival leaders agree to ceasefire after Macron-hosted talks. the Guardian. Erişim tarihi: 01.04.2018, https://www.theguardian.com/world/2017/jul/25/france-raises-hopes-of-deal-between-libyan-rival-factions.
Wolfers, A. (1952). National security as an ambiguous symbol. Political Science Quarterly, 67(4), 481-502.
Yaşar, N. T. (2013). Libya'da Trablus-Bingazi-Fizan üçgeninde federalizm tartışması. Orta Doğu Analiz, 5(60), 90-97.
Yurdusev, N. (2006). Uluslararası ilişkiler’ öncesi. A. Eralp (Der.), Devlet, sistem ve kimlik: uluslararası ilişkilerde temel yaklaşımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
BM Kararları
S/RES/1970 (2011).
S/RES/1973 (2011).
S/RES/2259 (2015).