TÜRK HUKUKUNDA ÖNLEYİCİ MAKSATLI İLETİŞİMİN DENETLENMESİ TEDBİRİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Güvenlik ve özgürlük ilişkisi yirmi birinci yüzyılda hız kazanmıştır. İletişimin baş döndüren hızla geliştiği son dönemde, insanlar özel hayatın gizliliği konusunda güvensizliğe düşmüşlerdir. Güven ortamının olmadığı yerde özgürlükten söz etmek anlamsız kalmıştır. Devlet bir yandan güvenlik konusunda önlemler alırken, diğer yandan özel hayatın gizliliğinin korunması üzerinde çalışmıştır.  Suç ve suçlulukla mücadele eden devlet, güvenliğin sınırlarını oluşturma gereğini anlamıştır.  Güvenlik sebebiyle de olsa, özel hayata müdahalenin hangi sınırlarda ve nasıl olacağı açık olmalıdır. Özel hayata müdahale istenilmeyen bir durum olsa da, hiçbir özgürlüğün mutlak ve sınırsız olmadığı gerekçesiyle, belli şartlar çerçevesinde, devlete özel hayata müdahale yetkisi tanınmıştır. Günümüzde teknolojik gelişmeler, özellikle kişiler ve kitleler arasında iletişim konusunda neredeyse sınırsız imkânlar sunmaktadır. Bu teknolojik imkânlar, gizlilik için her yolu deneyen suç örgütleri tarafından da yakından takip edilmekte ve örgüt üyelerinin birbirleri ile iletişimlerinde kullanılmaktadır. Bu sebeple, Anayasa ve mevcut yasalar çerçevesinde güvenlik ve istihbarat birimleri tarafından haberleşme özgürlüğüne müdahale edilebilmektedir. Ayrıca ülkemizin de onayladığı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS), 8 inci maddesi bu duruma olanak sağlamaktadır. Bu çerçevede, önleme maksatlı iletişimin denetlenmesi konusunun özellikle yasal mevzuatı kapsamında ele alınması ve yeniden değerlendirilmesi önem arz etmektedir. Önleme maksatlı denetleme tedbiri incelenirken diğer ülkelerin yasalarından ziyade kendi yasalarımız ve AİHS çerçevesinde değerlendirme yapılmıştır. 

EVALUATION OF THE MEASURE OF CONTROLLING COMMUNICATION IN PREVENTION PURPOSE IN TURKISH LAW

Relationship between security and freedom gained momentum in the twenty-first century. In the recent rapid development of communication dizzying, people have fallen into lack of confidence  about private life. Where there is no confidence to talk about freedom was pointless. While on the one hand the state measures about security, on the other hand worked on the protection of privacy of private life. The state who fighting crime and criminality, understood the need to create boundaries in security. Albeit for safety reasons, interference should be clear with private life about in which limits and how. Although interfering in private life is undesirable, on the grounds that no freedom is absolute and unlimited, recognized the outhority of the State interfering in private life, under certain circumstances.Today, technological advances offer unlimited possibilities in the field of communication, especially among the people and masses. This technological possibilities, are closely monitored by criminal organizations who tried in every way to privacy, and used in communications with each other between the members of organization. For this reason, freedom of the communication can be interfered by security and intelligence agencies within the framework of Constitution and existing laws. Also the eigth item of the European Convention on Human Rights (ECHR) which Turkey ratified, enables to this situation. In this framework, it is important to be taken up and re-evaluated of controlling communication in prevention (or intelligence) purpose especially within the legal regulations. While examining the controlling communication in prevention purpose, evaluation was made within the framework of its laws and European Convention on Human Rights rather than the laws of other countries.

___

  • Akyürek, G. (2011). Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Beren, F. (2010). İç Güvenlik İstihbaratında Saydamlık - Etkililik İlişkisi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Polis Akademisi.
  • Birtek, F. (2010). İstihbarat Amacıyla İletişim Özgürlüklerine Müdahale Edilmesi ve Müdahaleden Elde Edilen Materyallerin Delil Olarak Kabul Edilebilirliği, www.turkhukuksitesi.com (Erişim Tarihi:15.04.2013).
  • Geleri, A. (2010). Türkiye’ de İletişimin Denetlenmesi, Ankara, Stratejik Düşünce Enstitüsü, SDE Analiz Dergisi, www.sucveceza.org/.../ Turkiyede%20Iletisimin%20Denetlenmesi.pdf (Erişim Tarihi:04.01.2013).
  • Girgin, K. (2003). Uluslararası İlişkiler Modern İstihbarat ve Türkiye, İstanbul: Okumuş Adam Yayınları.
  • Gözler, K. (2011). Anayasa Hukukuna Giriş, (Onyedinci Baskı), Bursa: Ekin Yayınevi.
  • Günday, M. (2011). İdare Hukuku, (Onuncu Baskı), Ankara: İmaj Yayınevi.
  • Gürakar, Z. Ö. (2004). Ses ve Görüntü Kayıtlarının Delil Değeri, Çetin Özek Armağanı, İstanbul.
  • Meran, N. (2009). Adli ve Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesi, Ankara: Adalet Yayınevi.
  • Sefer, İ. (2010). İstihbaratta Teknolojik Devrim: Elektronik İstihbarat, http://politikadergisi.com/makale/istihbaratta-teknolojik-devrim-elektronik-istihbarat, (Erişim Tarihi: 10.09.2013).
  • Selçuk, E. (2004). “İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi Hukuku ve Özel Hayatın Gizliliği, Telefonların Dinlenmesi, Prado Bugallo-İspanya Davası”, Hukuk ve Adalet Dergisi, 1(3), Temmuz- Eylül 2004.
  • Sezer, Y., İpek, A. İ., Parlak, E. (2012). Adli ve Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Shue, H. (1996). “Temel Hakların Evrenselliği”, İnsan Haklarının Felsefi Temelleri Uluslararası Semineri, Yay. Haz. İoanna Kuçuradi, 2. Baskı, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
  • Şen, E. (2013).Tüm Yönleri İle Telefon ve Ortam Dinleme, İstanbul: Yargın Hukuk Yayınları.
  • Taşkın, M. (2011). Adli ve İstihbari Amaçlı İletişimin Değerlendirilmesi, 3.Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yanardağ, V. (2013) http://www.aksam.com.tr/guncel/ileri-demokrasiden-ileri-istihbarat-cikar/haber-177410 (Erişim Tarihi: 22.06.2013).
  • Yenisey, F. (2012). Kolluğun Suç Öncesi Faaliyetleri Çerçevesinde İstihbarat Ve Güvenlik Hukuku, Konferans, Ankara: J.Okullar K.lığı Matbaası.
  • Yılmaz, S. (2007). 21. Yüzyılda Güvenlik ve İstihbarat, İstanbul: Milenyum Yayınları.
  • Yüksel, S. (2012). Özel Yaşamın Bir Parçası Olarak Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Gizliliğine Önleyici Denetimle Müdahale, İstanbul: Beta Yayınları.
  • Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi.
  • T.C. 1961 Anayasası.
  • T.C. 1982 Anayasası.
  • 1412 Sayılı Ceza Muhakemeleri ve Usul Kanunu (mülga).
  • 2559 Sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu.
  • 2803 Sayılı Jandarma Teşkilat görev ve Yetkileri Kanunu.
  • 2937 Sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri Ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu.
  • 4422 Sayılı Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Kanunu (mülga).
  • 5271 Sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu.
  • 5320 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun Yürürlük Ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun.
  • 5397 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun.
  • 6352 Sayılı Yargı Hizmetlerinin Etkinleştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Ve Basın Yayın Yoluyla İşlenen Suçlara İlişkin Dava Ve Cezaların Ertelenmesi Hakkında Kanun.
  • 6526 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu
  • 10.11.2005 Tarihli ve 25989 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Tespiti, Dinlenmesi, Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi ve Kaydı Alınmasına İle Telekomünikasyon İletişim Başkanlığının Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Yönetmelik (Başbakanlık Yönetmeliği) (www.tib.gov.tr (Erişim Tarihi: 23.06.2013).
  • Anayasa Mahkemesi, 29.01.2009 tarih ve E. 2005/85, K. 2009/15 Sayılı Kararı, Elektrik Mühendisleri Odası, İletişim Özgürlüğüne Müdahale Raporu, Elektronik Gözaltı Dünyası, 2009, (http://www.emo.org.tr/ ekler/6dcc0fceeee647c_ek.pdf, (Erişim 23.06.2013).
  • Böcek (2013). http://haber.mynet.com/bocek-meclisi-birlestirdi-673403-politika (Erişim Tarihi: 23.06.2013).
  • http://www.ntvmsnbc.com/id/25416080/ (Erişim Tarihi: 22.06.2013).
  • Meclis Yasadışı Dinlemeleri Araştırma Komisyonu.(2013). http://www.tbmm. gov.tr/eyayin/GAZETELER/WEB/MECLIS%20BULTENI/2469_2013_0000_0185_0000/0005.pdf (Erişim Tarihi: 22.06.2013).