Güvenli İnternet Kullanımı Konusunda Uygulanan Akran Eğitiminin Ergenler Üzerindeki Etkisi

Bu çalışmanın amacı ergenlerde güvenli internet kullanımı akran eğitiminin ergenler üzerindeki etkisini incelenmektir. Araştırmaya Türkiye Mersin ilinde 2 ilköğretim okulu 6., 7. ve 8. Sınıflarına devam eden öğrencilerden 410’u (Kız 198, Erkek 212) deney grubunda, 415’i (Kız 213, Erkek 202) kontrol grubunda olmak üzere toplam 825 öğrenci katılmıştır. Deney ve kontrol grubu, öğrencilerin yaş, cinsiyet, sosyo-ekonomik düzey, akademik başarıları ve İnternet Kullanma Alışkanlıkları Ölçeği’nden aldıkları öntest puanları göz önüne alınarak oluşturulmuştur. İnternet Kullanma Alışkanlıkları ile ilgili veriler Yılmazhan-Gültutan (2007) tarafından geliştirilen İnternet Kullanma Alışkanlıkları Ölçeği ile toplanmıştır. On oturumluk akran eğitiminden geçirilen on iki akran eğitimcisi öğrenci; internet, internette yapılabilecekler, aşırı internet kullanımının zararları, internet bağımlılığı, belirtileri ve başa çıkma yolları, internet kullanılırken dikkat edilmesi gerekenler ve güvenlik programlarının kullanımı konularını kapsayan güvenli internet kullanımı hakkında 40 dakikalık iki oturumda akranlarını bilgilendirmişlerdir. Bulgular, akran eğitiminin, bu eğitime katılanlar açısından yararlı olduğunu, öğrencilerin internet kullanım alışkanlıklarının olumlu yönde değiştiğini göstermektedir. Aynı zamanda bu akran eğitimine katılmayan öğrencilerle katılan öğrenciler karşılaştırıldığında katılan öğrenciler lehine anlamlı bir fark olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Anahtar Sözcükler: güvenli internet kullanımı, akran eğitimi, ergenler. Keywords: secure internet use, peer training, adolescents.

The Effects of Peer-Training about Secure Internet Use on Adolescents

The aim of this study is to examine the effects of peer training about secure internet use on adolescents in Turkey. The study was conducted with 825 students enrolled at two elementary schools in Mersin. Of these students, 410 were in the experimental group and 415 were in the control group. Control and experimental groups were formed based on students’ age, sex, socio-economic status, academic success and pre-test scores received on the Internet Use Habit Scale (IUHS).The data on internet use habits were collected using the Internet Use Habits Scale developed by Yılmazhan-Gültutan (2007). The peer educator group underwent a 10-session peer-education program. They then conducted two 40-minute sessions in which they informed their peers about answers to the following questions: What is the internet? What activities can be performed on the internet? What are the drawbacks of excessive internet use? What is internet addiction? How can security programs be used? The results showed that the peer training was beneficial to the students who underwent the training because their internet use was affected in a positive way. Furthermore, when compared to the group who did not take the training, a significant positive difference was observed in the trained group.

Keywords:

-,

PDF

___

Akkoyunlu, B. (2004). Öğretmenler ve öğretmen adayları için eğitimde internet kullanımı. İstanbul: Ceren Yayın Dağıtım, Bilimsel ve Teknik Araştırma Vakfı.
Aladağ, M. (2005). Bir akran danışmanlığı programı geliştirme ve etkililiğini inceleme. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Altun, A. (2005). Eğitimde internet uygulamaları. Ankara: Anı Yayıncılık.
Anderson, C.A., & Dill, K.E. (2000).Video games and aggressive thoughts, feelings and behavior in the laboratory and in life. Journal of Personality and Social Psychology; 78, 772-790.
Babadoğan, C. (2002). Akran Eğitimi: Sosyal bilimler alanında eğitim gören üniversite gençliğinde HIV/ AIDS’in önlenmesi. Ankara: HATAM Yayınları.
Bayraktar, F. (2001). İnternet kullanımının ergen gelişimindeki rolü.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Beard, K. W. (2002). Internet addiction: Current status and implications for employees. Journal of Employment Counseling, 1, 2-11.
Beardsley, G. S. (1997). The effects of peer counseling on at-risk high school youth.Unpublished doctoral dissertation, University of Miami, Florida. Retrieved; 15.01.2010 from the Proquest database.
Brack, B. (2008). Are peer educators really peers. Journal of American College Health, 56 (5), 566-568.
Carter, S. (2008). Peer counseling programs, from EBSCO Research Starters, Retrieved; 05. 06. 2010 from EBSCOPublishing Inc.
Cremin, H. (2007). Peer mediation: Citizenship and social inclusion revisited, Open University Press, McGraw- Hill Education, New York, NY 10121–2289, USA.
Çok, F. (2003). HIV/AIDS’in önlenmesi: Akran eğitimi izlenimleri. HIV/AIDS Dergisi, 6 (1), 24-27.
Darrell, P.W. (2007). Engaging African American youth in smoking prevention efforts. American Journal of Health Studies; 22(2); 114-120.
DeBates, D., & Bell, J. (2006). Peer education teams help curb school violence. Report of HumanDevelopment and Consumer Sciences Department al South Dakota State University.USA
Demirci, N., & Şekercioğlu, A. (2009). Akran öğretimi yönteminin üniversite öğrencilerinin Elektrostatik konusundaki başarılarına etkisi ve yönteme yönelik tutumları, e-Journal of New World Sciences Academy,4(1), Article Number: 1C0020, www. newwsa.com
Dickinson, D. (2006). Smokescreen or opening a can of worms? Workplace HIV/AIDS peer education and social protection in South Africa, Unpublished doctoral dissertation, University of the Witwatersrand. South Africa.
Engelberg, E., & Sjöberg, L. (2004). Internet use, social skills, and adjustment, Cyberpsychology & Behavior, 7 (1), 41-50.
Ergene, T., Çok, F., Tümer, A., & Ünal, S. (2005). A controlled-study of preventive effects of peer education and single-session lectures on HIV/AIDS knowledge and attitudes among university students in Turkey. AIDS Education and Prevention, 17 (3), 268-278.
Ersoy, A., & Yaşar , S. (2003). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin internet kullanma durumları, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(4), 401-425
Helsen, M., W. Vollebergh. W., & Meeus, W. (2000). Social support from parents and friends and emotional problems in adolescence, Journal of Youth and Adolescence, 29(3), 19-33.
Kadıoğlu, H. (2005). Yetişkin ve akran liderli cinsel eğitimin ilköğretim 8.sınıf öğrencilerinin Cinsellikle ilgili bilgi ve tutumları üzerindeki etkileri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Karabulut, Ö.Ö. (2003). Aile planlaması konusunda üniversite öğrencilerinin akran eğitimi etkinliklerinin değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Kıran-Esen, B. (2003). Akran baskı düzeylerine ve cinsiyetlerine gore öğrencilerin risk alma davranışı ve okul başarılarının incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2(20); 17- 26
Kıran- Esen, B., & Gündoğdu, M. H. (2010). The relationships between internet addiction, peer pressure and social support among adolescents, The International Journal of Educational Researchers, 2(1):29-36, ISSN: 1308-9501.
Kıran-Esen, B. (2009). Adolescents’ internet addiction by peer pressure and perceived social support, e-Journal of New World Sciences Academy, 4 (4). Article number: 10099, www.newwsa.com
Liau A. K. (1999). Evaluation of the peer helping component of a group treatment program for antisocial youth, The Degree of Doctor of Philosophy, The Ohio State University, USA
Moore, L. B. (1994). Peer helpers helping themselves: A study of some of the most significant benefits of being a peer helper. Unpublished doctoral dissertation, Baylor University, Texas.
Morgan, C., & Cotton, S. R. (2003). The relationship between internet activities and depressive symptoms in a sample of college freshmen, Cyberpsychology & Behavior, 6 (2); 133-142.
Myrick, R. D, Higuland, W., & Sabolla, R. A. (1995). Peer helplers and perceived effectiveness. Elementary School Guidance and Counseling, 29;428-440.
Norton, B., & Mutonyi, H. (2007). Talk what others think you can’t talk: HIV/AIDS clubs as peer education in Ugandan schools, Compare, 37(4); 279-492.
Nalwa, K., & Anand, A. (2003). Internet addiction in students: A cause of concern, Cyberpsychology & Behavior, 6 (6); 653-656
National Peer Helpers Association , (2002). Programmatic standards. Retrieved; 01. 05. 2010 from http://www. peerhelping.org.
Orhan, F. & Akkoyunlu, B. (2004). İlköğretim öğrencilerinin internet kullanımları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26; 107–116
Özcebe, H.,& Akın, L. (2003). Effects of peer education on reproductive health knowledge for adolescents living in rural areas of Turkey. Journal of Adolescent Health, 33, 217-218.
Pehlivan, G.K. (2004). Akran rehberliği aracılığıyla lise öğrencilerinde sınav kaygısının azaltılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Pitts, M. A. (1996). The effectiveness of peer counseling for resolving interpersonal problem distress in college students. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Idaho.Russia
Sanders, C.E., Field, T.M., Diego, M., & Kaplan,M. (2000). The relationship of internet to depression and social isolation among adolescents. Adolescence, 35 (138), 237-242.
Sencar-Tokgöz, S. (2007). Akran öğretiminin altıncı sınıf öğrencilerinin fen bilgisi dersi başarılarına ve fen dersine olan tutumlarına etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Simkova, B. & Cincera J.(2004). Internet addiction disorder and chatting in the Czech Republic, Cyberpsychology and Behavior, 7 (5); 536-539.
Siyez, D.M. (2009). Ergenlerde problem davranışlar, Ankara: PegemAkademi Yayınları.
Steinbauer, L. (1998). The effects of a high school peer counselor training program on the self-appraisal skills and the interpersonal skills of the trained peer leader. Unpublished doctoral dissertation, The State University of New Jersey, New Brunswick. USA.
Swen, S.F. (2000). Participation in a peer helpers program: Students perception of school climate and personel growth, Degree of Doctor of Education, Duquesne University. Pennsylvania, USA.
Study, H.R. (1997).Evaluation of peer-led versus adult-led social-cognitive intervention to reduce sexual risk- taking in college adolescents. Degree of Doctor of Philosophy, Graduate Faculty of North Carolina State University.USA
Taştan, N. (2004). Çatışma çözme ve arabuluculuk eğitimi programlarının ilköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin çatışma çözme ve akran arabuluculuğu becerilerine etkisi.Yayımlanmamış Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Doktora Tezi, Ankara k u l l a n ı m
Young, K. S. (1996). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. Cyberpsychology and Behavior, 1(3); 237-244.
Young, K. S. (1997). What makes the internet addictive: Potential explanations for pathological internet use, University of Pittsburgh at Bradford, Paper presented at the 105th annual conference of the American Psychological Association, August 15, Chicago, IL.
Young, S. K., & Rodgers, R. C. (1998). Internet addiction: Personality traits associated with its development, Cyberpsychology and Behavior, 1(4); 25-28.
Yıldırım, İ. (2004). Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin revizyonu, Eğitim Araştırmaları Dergisi,5 (17), 221- 236.