220126

Akılcı Duygusal Eğitim Programının Lise Öğrencilerinin Akılcı Olmayan İnançları ve Algılanan Problem Çözme Becerileri Üzerine Etkisi

Bu araştırmanın amacı, Akılcı Duygusal Eğitim Programının lise öğrencilerinin akılcı olmayan inançları ve algılanan problem çözme becerileri üzerine etkisini incelemektir. Araştırmada, ön-test, sontest ve izleme ölçümlü deneysel bir desen kullanılmıştır. Araştırmanın denekleri akılcı olmayan inanç düzeyleri yüksek ve problem çözme becerine dair algıları düşük olan lise öğrencileridir. Denekler tesadüfi örnekleme yöntemi ile deney, plasebo ve kontrol gruplarına atanmıştır. Araştırma verileri Problem Çözme Envanteri ve Akılcı Olmayan İnançlar Ölçeği-Ergen Formu kullanılarak elde edilmiştir. Deney grubuna Akılcı Duygusal Eğitim Programı, plasebo grubuna da iletişim ve kendini açma becerilerini içeren bir eğitim programı uygulanmıştır. Kontrol grubu ile herhangi bir uygulama gerçekleştirilmemiştir. Sontest deneysel işlemin bitmesinden 15 gün sonra, izleme ölçümleri ise oturumların bitmesinden üç ay ve bir yıl sonra gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizi için karışık desenler için iki yönlü varyans analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda Akılcı Duygusal Eğitim Programının lise öğrencilerinin akılcı olmayan inançlarını azaltmada ve algılanan problem çözme becerilerini geliştirmede etkili olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Akılcı Duygusal Eğitim, akılcı olmayan inançlar, algılanan problem çözme becerisi

The Effect of Rational Emotive Education Program on High School Students’ Irrational Beliefs and Perceived Problem Solving Skills

The purpose of this research was to investigate the effect of Rational Emotive Education Program on high school students’ irrational beliefs and perceived problem solving skills. An experimental design with pre-test, post-test and follow-up tests was used in this investigation. The participants who have high level irrational beliefs and low level of problem solving skills appraisal were randomly assigned to experimental, placebo and control groups. ‘Problem Solving Inventory’ and “Irrational Beliefs Scale-Adolescent Form’ were used to collect data. The Rational Emotive Education Program to experimental group and a group guidance program to teach communication and self disclosure skills to placebo group were implemented at the same length. There was not any program application to control group. The post-test measures were collected after 15 days from the end of experiments and follow-up measures were taken three months and one year after the end of the sessions. For data analysis, a two-way Anova technique for Mixed Measures was used. The results of the study demonstrated that the Rational Emotive Education Program was effective in reducing irrational beliefs also in improving perceived problem solving skills of the participants in the expermantal groups.

Keywords:

-,

PDF

___

Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem A Yayıncılık, Ankara.
Çivitci, A. (2003). Akılcı duygusal eğitimin ilköğretim öğrencilerinin mantıkdışı inanç, sürekli kaygı ve mantıklı karar verme düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
DiGiuseppe, R. ve Bernard, M.E. (2006). REBT assesment and treatment with children. (Ed: A. Ellis ve M.E. Bernard) rational emotive behavioral approaches to childhood disorders: theory, practice and research. Springer Sicence ve Business Media Inc., Newyork.
Eryüksel, G. N. (1996). Ana-baba ve ergen ilişkilerinin problem çözme iletişim becerileri, bilişsel çarpıtmalar ve aile yapısı açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Ellis, A. (1976). The biological basis of human ırrationality. Journal of Individual Psychology. 32, 159-166.
Göka, E. (2002). Plasebo kavramı ve plasebo etkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 13, (1), 58-64.
Harris, S. R. (1976). Rational emotive education and human development program: A guidance study. Elemantary School Guidance and Counseling, 11(2),113-121.
Heppner, P. P., Reeder, B. L., ve Larson, L. M. (1983). Cognitive variables associated with personel problem- solving appraisal: implications for counseling. Journal of Counseling Psychology, 30(4), 537-545.
Kachman, D. J. Ve Mazer, G. E. (1990). Effects of rational emotive education on the rationality, neurotizm and defence mechanism of adolescents. Adolescence, 25, 131-145.
Kendall, P.C. (1993). Cognitive-behavioral therapies with youth: guiding theory, current status and emerging developments. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 61(2),235-247.
Knaus, W. (1977). Rational emotive education. Theory in to Practice,16 (4), 251-255.
Marcotte, D. (1996). Irratıonal beliefs and depression in adolescence. Adolescence, 31(124):935-955.
Ortakale, M.Y. (2008). Akılcı davranış eğitimi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Şahin, N., Şahin, N.H. ve Heppner, P.P., (1993). Psychometric properties of the problem solving ınventory in a group of Turkish university students. Cognitive Therapy and Research, 17(4), 379-396.
Tanrıkulu, T. (2002) Yetiştirme yurtlarında ve aile ortamında yaşayan ergenlerin bilişsel yapıları (olumsuz otomatik düşünceler) ve problem çözme becerisi açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Taylan, S. (1990). Heppner’in Problem Çözme Envanterinin uyarlama güvenirlik ve geçerlik çalışmaları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,.
Tümkaya, S. ve İflazoğlu, A. (2000). Çukurova Üniversitesi sınıf öğretmenliği öğrencilerinin otomatik düşünce ve problem çözme düzeylerinin bazı sosyo-demografik değişkenlere göre incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 6(6),143-158.
Türküm, A. S., Balkaya, A. ve Karaca, A. (2005). Akılcı Olmayan İnanç Ölçeği’nin lise öğrencilerine uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 3(23),77-83.
Vaida, S., Kallay, E. ve Opre, A. (2008). Conseling in schools: A rational emotive behavior therapy based ıntervention. Cognition, Brain, Behavior. 12(1), 57-69.
Vernon, A. (1990). The school psychologist’s role in preventive education: Applications of rational-emotive education. School Psychology Review,19, (3), 322-325.
Vernon, A. (2004). Rational Emotive Education. Romanian Journal of Cognitive and Behavioral Psychotherapies, 4(1),23-37.
Vernon, A. (2006). Depression in children and adolescents: REBT approaches to assesment and treatment. (Eds: A. Ellis ve M.E. Bernard). Rational emotive behavioral approaches to childhood disorders: theory, practice and research. Springer Sicence ve Business Media Inc., Newyork.
Wilde, J. (1994). The effects of the let’s get rational board game on rational thinking, depression and self- acceptance in adolescents. Journal of Rational Emotive ve Cognitive-Behavior Therapy, 12(3), 189-196.
Warren, R., Smith, G. ve Velten, E. (1984). Rational emotive therapy and the reduction of ınterpersonal anxiety in junior high school students. Adolescence, 19, 893-902.
Wilde, J. (1996). The efficacy of short-term rational emotive education with fourth-grade students. Elemantary School Guidance Counseling, 31(2),131-138.
Young, H. (2006). REBT assesment and treatment with adolescents. (Eds: A. Ellis ve M.E. Bernard. Rational emotive behavioral approaches to childhood disorders: theory, practice and research. Springer Sicence & Business Media Inc., Newyork.