Aile İçi Şiddete Maruz Kalan Kadınlarda Aile İçi Şiddetle Başa Çıkma Özyeterliği

Bu araştırma, stresle başa çıkma tarzları (kendine güvenli yaklaşım, iyimser yaklaşım, çaresiz yaklaşım, boyun eğici yaklaşım, sosyal destek arama yaklaşımı) ve travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) belirtileri düzeyi değişkenlerinin aile içi şiddete maruz kalan kadınların aile içi şiddetle başa çıkma özyeterliği düzeylerini yordama gücünü ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Örneklem grubu, çeşitli kurumlara aile içi şiddet nedeniyle başvurmuş olan 328 kadından oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak, Aile İçi Şiddetle Başa Çıkma Özyeterliği Ölçeği, Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği, Olayların Etkisi Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Stresle başa çıkma tarzları alt boyutları ve TSSB belirtileri düzeyinin aile içi şiddete maruz kalan kadınların başa çıkma özyeterliğini yordama gücünü ortaya koymak amacıyla, örneklem grubunun puanları aşamalı çoklu regresyon analizine tabi tutulmuştur. Araştırmanın bulguları incelendiğinde; Aile içi şiddetle başa çıkma özyeterliğinin anlamlı yordayıcılarının sırasıyla, kendine güvenli yaklaşım, TSSB belirtileri düzeyi ve iyimser yaklaşım, değişkenlerinin olduğu bulunmuştur. Ancak, çaresiz yaklaşım, boyun eğici yaklaşım ve sosyal destek arama değişkenlerinin aile içi şiddete maruz kalan kadınların aile içi şiddetle başa çıkma özyeterliğinin anlamlı yordayıcıları olmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

kadına yönelik aile içi şiddet, aile içi şiddetle başa çıkma özyeterliği, stresle başa çıkma tarzları, travma sonrası stres bozukluğu belirtileri düzeyi

Domestic Violence Coping Self Efficacy of Women Who Were Victimized by Domestic Violence

This study was carried out to predict the levels of domestic violence coping self-efficacy by the ways of coping (self confident approach, optimistic approach, helpless approach, subserviant approach, social support seeking approach) and the level of post traumatic stress disorder symptoms (PTSD) in women who were victimized by domestic violence. The sample research consists of 328 women who applied to various organizations due to being prone to domestic violence. Domestic Violence Coping Self-Efficacy Scale, Ways of Coping Inventory, Impact of Events Scale and Personal Information Form were used as data collection instruments in this study. In order to predict the levels of the domestic violence coping self efficacy by subscales of the ways of coping and PTSD level, sample group’s scores were put through the Stepwise Multiple Regression Analysis. When the findings of the research are examined; The significant predictors of domestic violence coping self efficacy are respectively; self-confident approach, PTSD level and optimistic approach. However, helpless approach, sub-serviant approach and social support approach variables are not significant predictors of domestic violence coping self efficacy for women who exposed to domestic violence.

Keywords:

domestic violence against women, domestic violence coping self-efficacy, ways of coping, post traumatic stress disorder symptoms level,

PDF

___

Benight, C.C., Ironson, G. & Durham, R.L. (2004). Psychometric properties of hurricane coping self-efficacy measure. Journal of Traumatic Stress, 12, 379-386.
Büyüköztürk, Ş.,Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegema Yayıncılık.
Birleşmiş Milletler (2008). Birleşmiş Milletler kadınlara yönelik şiddetin önlenmesi bildirgesi. Ağustos 2010’da http://www.bmkadinhaklari.org dan elde edildi.
Calvete, E., Estevez, A. & Corral, S. (2007). Posttaumatic stress disorder and its relationship with negative cognitive schemas in battered women. Psicothema, 19, 446-451.
Cieslak, R., Benight, C.C. & Caden, L.V. (2008). Coping self-efficay mediate the effect of negatif cognitions on posttraumatic distress. Journal of Behaviour Research and Therapy, 46, 788-798.
Clements, C.M., Sabourin, C.M. & Spiby, L. (2004). Dysphoria and hopelesness folloving battering: the role of perceived control, coping and self-esteem. Journal of Family Violence, 19, 25-36.
Çorapçıoğlu, A., Yargıç, İ., Geyran, P. & Kocabaşoğlu, N. (2006). Olayların etkisi ölçeği (IES-R) Türkçe versiyonunun geçerlik ve güvenirliği, New/Yeni Symposium Journal, 44, 14-22.
Dahlbeck, D.T. & Lightsey, O.R. (2008). Generalized self-efficacy, coping, and self-esteem as predictors of psychological adjustment among children with disabilities or chronic illnesses. Children’s Health Care, 37, 293-315.
Damka, Z. (2009). Sığınma evinde kalan şiddet mağduru kadınlar: anksiyete duyarlığı, travmaya bağlı suçluluk, travma sonrası stres bozukluğu ve psikolojik belirtiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Damka,Z. & Kışlak, Ş. (2011). Şiddet mağduru kadınlar: Sığınma evlerinde bir ruh sağlığı incelemesi. Kadın/ Women 2000, 10 ,1-26.
Dişçigil, A.G. (2003). Aile içi şiddet gören kadınlarda psikiyatrik bozukluklar: bir psikiyatri polikliniği örneklemi. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, İstanbul
Ekizceleroğlu, R. & Zeyrekli, S. (2007). Türkiye’de kadına yönelik şiddetin nedenleri ve sonuçları. Kadın Çalışmaları Dergisi, 2, 64-71.
Foa, E.B., Cascardi, M. Zoellner, L.A.& Feeny, N.C. (2000). Psychological and environmental factors associated with partner violence. Trauma, Violence ve Abuse, 1, 67-91.
Gürdil, G. (2007). Üniversite öğrencilerinde travma yaşantısı, stresle başa çıkma tarzları ve iç-dış kontrol odağı inancı ile riskli alkol kullanımı arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Hulberti, N.J. & Morrison, V.L. (2006). A preliminary study into stres in paliative care: optimism, self efficacy and social support. Psychology, Health ve Medicine, 11, 246-255
Humphreys, J., Lee, K., Neylan, T. & Marmar, C. (2001). Psychological and physical disstress of sheltered battered women. Health Care for Women International, 24, 137-152.
Johnson, L.E. & Benight, C.C. (2003). Effects of trauma- focused research on recent domestic violence survivors. Journal of Traumatic Stress, 16, 567-571.
Jöreskog, K.G. & Sörbom, D. (1993). LISREL 8: Structural EquationModeling with the SIMPLIS Command Language, New Jersey: Lawrence ErlbaumAssociates Puplishers.
Karademas, E. (2006). Self-efficacy, social support and well-being: The mediating role of optimism. Personality ve Individual Differences, 40, 1281-1290.
Kemp, A., Green, B., Hovanitz, C.& Rawlings, E. (1995). Incidence and correlates of PTSD in battered women: shelter and community samples. Journal of Interpersonal Violence, 4, 137-148.
Korkut-Owen, F.& Owen, W. (2008). Kadına yönelik aile içi şiddet. Temmuz 2009’da http://www.aileicisiddet. net/ ‘den elde edildi.
Kraij, V., Garnefski, N. & Maes, S. (2002). The joint effects of stres, coping and coping resources on depressive symptoms in the elderly. Anxiety, Stress and Coping, 15, 163-177.
KSGM (2008). Türkiye’de kadına yönelik aile içi şiddet araştırması, Temmuz 2009’da http://ksgm.gov. ‘dan elde edildi.
Levin, C.& Ilgen, M. (2007). Avoidance coping strategies moderate the relationship between self-efficacy and 5 year alcohol treatmant outcomes. Psychology of Addictive Behaviors, 21, 108-113.
Özer, E.M. & Bandura, A. (1990). Mechanism governing empowerment effects: A self analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 3, 472-486.
Perez, I.R.& Castano, J.P. (2005). Intimate partner violence and mental health consequences in women attending family practice in spain. Psychomatic Medicine, 67, 791-797.
Rees, T.& Freeman, P. (2009). Social support moderate the relationship between stressors and task performance through self-efficacy. Journal of Social and Clinical Psychology, 28, 244-263.
Scheier, M.F.& Carver, C.S. (1992). Effects of optimism on psychological and physical well-being: theorical overview and empirical update. Cognitive Therapy and Research, 16, 201-228.
Shen, Y.E (2009). Relationships between self-efficacy, social support and stres coping strategies in chinese primary and secondary school teachers. Stress and Health, 25, 129-138.
Singh, P. & Bussey, K. (2009). The development of a peer aggression coping self-efficacy scale for adolescents. British Journal of Developmental Psychology, 27, 971-992.
Sümer, N., Karancı, A.N., Berument, S. & Günes, H. (2005). Personal resources, coping self-efficacy, and quake exposure as predictors of psychological distress following the 1999 earthquake in Turkey. Journal of Traumatic Stress, 18, 331-342.
Şahin, N.H & Durak, A. (1995). Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği: Üniversite öğrencileri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 10, 56-73.
Şimşek, Ö.F (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve Lisrel uygulamaları, Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
Tortamış, B. (2009). Sığınma evinde kalan kadınlarda şiddet öyküsü açısından travma sonrası stres bozukluğu, benlik saygısı, beden algısının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Türküm, S.A. (1999). Stresle başa çıkma ve iyimserlik. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Ulu, S. (2003). Aile içi şiddete ilişkin tutumlar: Bireysel ve duruma özgü faktörler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Uysal A. (2006). Aile içi şiddet. Aile içi şiddet aile okulu eğitim kitabı, Türkiye Yerel Gündem 21 Programı, Yerel Projelere Destek Programı, /2/İzmir 1/Yayın No 2, 29-35.
Vachher, A. S.& Sharma, A. K. (2010). Domestic violence against women and their mental health status in a colony in Delhi. Indian Journal of Community Medicine, 35, 403-405.
Waldrop, A.E.& Resick, P.A. (2004). Coping among female victims of domestic violence. Journal of Family Violence, 19, 291-302.
WHO (2002). World report on violence and health. Geneva, Word Health Organization.
WHO (2005). Multi-country study on women’s health and domestic violence against women: summary report of initial results on prevelance, health outcomes and women’s response. Geneva. World Health Organization.
Woods, S.J. (2005). Intimate partner violence and post- traumatic stres disorder symptoms in women, Journal of Interpersonal Violence, 20, 394-402.
Yanıkkerem, E., Kavlak, O.& Sevil, Ü. (2007). Şiddetin kadın sağlığına etkileri ve sağlık çalışanlarının rolü. Kadın Çalışmaları Dergisi, 2, 32-47.
Yeniocak, N. (2011). Şiddet bağlamında incelenen üç kadın grubunun başa çıkma biçimleri ve bu bağlamda çocuklarında algıladıkları sorunlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Ankara Üniversitesi, Uygulamalı Psikoloji Anabilim Dalı, Ankara