ŞEMSETTİN SAMİ’NİN ORHON YAZITLARI ÜZERİNE ETİMOLOJİ DENEMELERİ

Orhon Yazıtları’nın 1893’te V. Thomsen tarafından çözümlenmesinin ardından yazıtlarla ilgili olarak Osmanlı’da ilk çalışmayı yapanlar Necip Asım ve Şemsettin Sami’dir. Şemsettin Sami, 1903’te, Osmanlı Devleti’nde yazıtları bütünüyle okuyan ilk araştırmacıdır. Ancak ne yazık ki bu çalışması çeşitli sebeplerle 2011’e kadar yayımlanamamıştır. Şemsettin Sami eserini W. Radloff ve V. Thomsen’in okumaları üzerine kurmuştur. Bununla birlikte onları pek çok konuda eleştirmiştir. Bu çalışmada, Şemsettin Sami’nin etimoloji denemeleri ele alınmıştır. Divanü Lugati’t-Türk’ün henüz bulunmadığı, çağdaş Türk dillerinin sözvarlığının tam anlamıyla ortaya koyulmadığı dönemde Şemsettin Sami’nin çalışması kuşkusuz kayda değer. Ancak yanlış yorumlarının da olduğu bir gerçektir

Şemsettin Sami’s Etymological Experiments on Orkhon Inscriptions

After Orchon Inscriptions had deciphered by V. Thomsen in 1893, Necip Asim and Şemsettin Sami worked in Ottoman Empire firstly. Şemsettin Sami studied completely for the first time in 1903. But this work published 2011. He built his work on W. Radloff and V. Thomsen’s works. But he criticized on many issues him. Şemsettin Sami’s etymological expreiments were studied in this paper. Divanu Lugati’t-Turk wasn’t found and vocabularies of Turkic languages wasn’t revealed in that period. Therefore Şemsettin Sami’s work very important. But there were misinterpretations and it is reality