UZAKTAN EĞİTİM ORTAMLARINDA İLETİŞİMCİ BİÇİMLERİNİN SOSYAL BURADALIĞA ETKİSİ

Bu araştırmada uzaktan eğitim öğrencilerinin sahip oldukları iletişimci biçimlerinin sosyal buradalık algısı ile ilişkisini ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim öğretim yılında Trakya Üniversitesi’nde öğrenim gören 166 uzaktan eğitim öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verileri, “Sosyal Buradalık (bulunuşluk) Ölçeği” ve “İletişimci Biçimleri Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Ölçeklerden alınan verilerin normallik varsayımları kontrol edildikten sonra parametrik testlerden yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına göre katılımcıların sosyal buradalık ölçeği puan ortalaması yüksektir. Cinsiyet, yaş ve çalışma durumu değişkenlerinin sosyal buradalık üzerinde anlamlı bir etkisi yoktur. Cinsiyet değişkeni açısından bakıldığında tartışmacı iletişimci biçiminde erkekler lehine sözsüz iletişim kuran iletişimci biçiminde kadınlar lehine anlamlı fark bulunmuştur. Yaş ve çalışma durumunun iletişimci biçimleri üzerinde anlamlı bir etkisi yoktur. İletişimci biçimleri ile sosyal buradalık arasındaki ilişki için yapılan korelasyon analizine bakıldığında tartışmacı faktörü dışındaki tüm faktörlerin sosyal buradalık üzerinde pozitif yönlü anlamlı bir ilişkisi vardır. Regresyon analizi sonuçlarına göre “arkadaş canlısı”, “etki bırakan” ve “ilgili iletişimci” biçimlerine sahip kişilerin sosyal buradalık algısı yüksek, “tartışmacı” iletişimci biçimine sahip kişilerin sosyal buradalık algısı düşüktür.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal Buradalık, İletişimci Biçimleri, Yükseköğretim, Uzaktan Eğitim, Uzaktan Eğitimin Planlanması

THE EFFECT OF COMMUNICATION STYLES TO SOCIAL PRESENCE IN DISTANCE LEARNING

In this research, it is aimed to reveal the relationship between the communication forms of distance education students and their perception of social environment. The study’s research group consists of 166 distance learning students, studying at Trakya University, in the 2016-2017 academic year. The research data was collected using the Social Presence Scale and the Communication Style Scale. After were checked assumptions of normality data from the scales, Parametric tests had been used. According to the research findings, participant's point average on the social presence scale is high. Variables of gender, age, and working status have no significant impact on Social Presence. When looking from the perspective of gender variables, significant differences were found in favor of men in the form of argumentative communicators, and significant differences were found in favor of women in the form of nonverbal communicators. Age and working status have no significant impact on communication styles. when is examined the relationship between communicators styles and social presences, it might be said that all the factors except for argumentative factor, have a meaningful relationship on social presence. According to the results of regression analysis, people who are “friendly”, “having impact” and “relevant communicator” form have a high perception of social presence however people with “argumentative” form of communicator have a low perception of social presence.

Keywords:

Social Presence, Communicator Forms, Higher Education, Distance Education, Planning of Distance Education,

PDF

___

(2018). 2018 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu. ÖSYM.
Acar, S., ve Uslu, D. (2012). Web Destekli Grup Tabanlı Öğrenmenin Uygulandığı Ortamlarda Öğrencilerin Sosyal Bulunuşluk Algısını ve Başarı Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. IV. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongre Kitabı (s. 318-331). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.
Akbulut, Y. (2010). Sosyal Bilimlerde SPSS Uygulamaları. Eskişehir: İdeal Kültür Yayıncılık.
Biocca, F., Harms, C., ve Burgoon, J. (2003). Toward a more robust theory and measure of social presence: Review and suggested criteria. Teleoperators and Virtual Environments.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2013). Bilimsel Araştırma >Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Dökmen, Ü. (2006). İletişim Çatışmaları ve Empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Dursun, Ö. Ö. (2011). Çevrimiçi Öğrenme Topluluklarında İletişimci Biçimlerinin Belirlenmesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İletişim Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Dursun, Ö. Ö., ve Aydın, C. (Ekim 2011). İletişimci Biçimleri Ölçeğinin Çevirisi, uyarlanması, Geçerlik ve Güvenirliğinin Sağlanması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 263-286.
Ergin, A., ve Birol, C. (2000). Eğitimde İletişim. Ankara: Anı Yayıncılık.
Gunawardena, C., ve Zittle, F. (1997). Social presence as a predictor of satisfaction within a computer mediated conferencing environment. American Journal of Distance Education, 11.
Gündüz, A., Aydemir, M., ve Karaman, S. (2018). Eş-Zamanlı Sanal Sınıf Ortamındaki Uzaktan Eğitim Öğrencilerinin Sosyal Bulunuşluk Düzeylerinin Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. Sakarya University Journal of Education 8(2), 83-95.
Gürhani, N. (2017, Ekim 4). http://www.uzunhikaye.org/icerik/online-toplumun-dogusu/ adresinden alındı
İşman, A. (2011). Uzaktan Eğitim. Pegem Akademi.
Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kılıç Çakmak, E., ve Olpak, Y. Z. (2018). Uzaktan Eğitim Öğrencilerinin Sosyal Bulunuşluk Algılarını Yordayan Öğrenme Stratejileri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 276-295.
Kılıç Çakmak, E., Çebi, A., ve Kan, A. (2014). E-Öğrenme Ortamlarına Yönelik "Sosyal Bulunuşluk Ölçeği" Geliştirme Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 755-768.
Kip, B. (2007). Çevrimiçi Öğrenenlerin Farklı Destek Ortamlarını Kullanma Sıklıklarıyla Sosyal Bulunuşluk Algıları Arasındaki İlişki. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uzaktan Eğitim Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Leh, A. (2001). Computer-mediated communication & social presence in a distance learning environment. International Journal of Educational Telecommunications, 109-128.
McLellan, H. (1999). Online education as interactive experience: Some guiding models. Educational Technology, 36-42.
Özdamar, K. (2010). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi: Çok Değişkenli Analizler. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
Özdemir, İ. (2012). Sanal Kültür: Yanılsama mı, Gerçeklik mi? Cyprus ınternational University, Folklor/Edebiyat, Cilt: 18, Sayı: 71, 13-34.
Özmen, F., Aküzüm, C., Sünkür, M., ve Baysal, N. (2011). Sosyal Ağ Sitelerinin Eğitsel Ortamlardaki İşlevselliği. 6th International Advanced Technologies Symposium. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
Öztürk, E. (2009). Çevrimiçi Öğrenme Topluluklarında İletişim Aracı Türünün ve Sanal Konukların Bilişsel Ve Toplumsal Buradalık Üzerindeki Etkisi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Polat, A. (2013, Temmuz). Uzaktan Eğitim Öğrencilerinin Sorgulama Topluluğu Algılarının Akademik Güdülenme ve Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Cumhuriyet Üniversitesi Örneği). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
Short, J., Williams, E., & Christie, B. (1976). The social pyschology of telecommunications. London: John Wiley & Sons.
Whiteman, J. (2002). Interpersonal Communication in Computer Mediated Learning.