FAİZ ORANI HAREKETLERİ ÜZERİNDE ENFLASYON AÇIĞI, ÜRETİM AÇIĞI VE DÖVİZ KURU AÇIĞININ ETKİSİ

Çalışmanın amacı, merkez bankası reaksiyon fonksiyonu olarak da adlandırılan Taylor Kuralı eşitliğinde yeralan değişkenlerin faiz oranları hareketleri üzerindeki etkisini incelemektir. Merkez bankaları, faiz oranları üzerinde ayarlamalar yaparken ya faiz oranlarını artıracak, ya azaltacak ya da sabit bırakma yolunu izleyecektir. Faiz oranları hareketi olarak ifade edeceğimiz bu durum çalışmamızda faiz oranlarının bir önceki döneme göre artması, azalması ya da sabit bırakılması olarak ele alınmıştır. Çalışmamızda enflasyon açığı ve üretim açığının faiz oranlarının bu hareketlerinin gerçekleşme olasılıkları üzerindeki etkilerini incelemek amacı ile multinominal probit modelleri ile tahminler yapılmıştır. Ayrıca, literatürde gerekliliği hala tartışılan döviz kuru açığının, faiz oranı hareketlerinin açıklanmasında önemli olup olmadığını incelemek amacı ile kuralda yeralan değişkenler arasına döviz kuru açığı da eklenmiştir. Elde edilen bulgular; Türkiye için faiz oranlarındaki artma ve azalma olasılıkları üzerinde enflasyon açığının üretim açığından daha fazla etkili olduğunu ve döviz kurunun modele eklenmesinin anlamlı olduğunu, fakat diğer değişkenler ile karşılaştırıldığında kural açısından yeterli açıklayıcı bilgi vermediğini göstermektedir

THE EFFECT OF INFLATION GAP, OUTPUT GAP AND CURRENCY GAP ON INTEREST RATE MOVEMENTS

The aim of study is to observe the effect of variables included in the equation of Taylor Rule, which is also known as central bank reaction function on interest rate movements. While central banks do settings on interest rates, they will either raise or reduce or leave interest rates stable. This condition, which we can name as interest rates movements, was considered as the raise, reduction or stabilization of interest rates compared to previous period. In our study, estimations were done with multinominal probit models in order to observe the effects of inflation gap and output gap on the possibility of these movements of interest rates. Moreover, currency gap was included among the variables in the rule as well in order to observe whether it is important in the explanation of interest rate movements whose necessity is still being discussed. Findings show that inflation gap is more important than output gap on the possibility of raise or reduction of interest rates in Turkey and that inclusion of currency in the model is effective, however when it does not give adequate explanatory information in the sense of rule when it is compared with other variables