YETİŞTİRME YURTLARINDA AKRAN ŞİDDETİ – Ankara’da İki Yetiştirme Yurdu Örneği-

Bilindiği gibi şiddet, her alanda olduğu gibi gençlik alanında da artış göstermekte, genç­lerin yaşam kalitesini olumsuz etkilemekte­dir. Yetiştirme yurtları ise sunduğu olanak­sızlıklar ve sosyalleşmeye olan olumsuz etkisi nedeniyle bir risk ortamıdır. Bu çalışmada, yetiştirme yurtlarında kalan ergenlerin birbi­rine yönelttiği şiddetin nedenlerine ilişkin kuramsal bilgi ve Ankara'da iki yetiştirme yurdunda yapılan araştırmanın sonuçlarına yer verilmiştir Buna göre, yetiştirme yurdun­da kalan ergenler arasında fiziksel, duygu- sal-sözel ve kısmen cinsel şiddet türlerinin tümü yaşanmaktadır. Bu sorunun önlenmesi için bireysel, kurumsal ve toplumsal önlem­lere ihtiyaç vardır.
Anahtar Kelimeler:

Şiddet, akran şiddeti

Peer Violence at Residential Settings For Youngsters (Orphanages) -Sample of Two Orphanages in Ankara-

As commonly known, violence has increased and has been affecting the life quality of the youth. Orphanages (institutional care for youngsters), are risk environments because of their insufficiency and their adverse effects on socialization. In this study, the theoretical base of violence among adolescents in orphanages and the results of the study realized in two orphanages in An­kara are included. Via these results, all of the forms of violence (physical, emotional- verbal and partly sexual) have been observed at orphanages. There should be individual, institutional and social prevention strategies in order to prevent this problem.

___

  • Aydın, B. (2005). Çocuk ve Ergen Psi¬kolojisi. 2. Baskı. İstanbul, Atlas Yayın- Dağıtım.
  • Bıyıklı, L(1976). “Korunmaya Muhtaç Çocukların Gelişim ve Uyum Sorunları". Yayınlanmamış Doktora Tezi. A.Ü. Eğitim Fakültesi. Ankara.
  • Cılga, I. (1989). Korunmaya Muhtaç Gençlerin Sorunları ve Yetiştirme Yurtları.. Ankara, T.C. Başbakanlık Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Genç¬lik Hizmetleri Daire Başkanlığı.
  • Cılga, I. (1994) Gençlik ve Yaşam Nite¬liği. Ankara, Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları. Çok, F. (1993). "Üniversite Öğrencilerinin Arkadaşlık İlişkileri ve Bunun Ana-baba Tutumlarıyla İlişkisi: A.Ü. Eğitim Bilimleri Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma". Ya-yınlanmamış Doktora Tezi. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi. Eğitimde Psikolojik Hizmetler Anabilim Dalı. Ankara.
  • Deveci,S.E.,Açık, Y. (2002). “İlköğretim öğrencilerinin Fiziksel Şiddete Maruziyetleri ve yaklaştmla- rı". http://www.dicle.edu.tr/halks/m9.29. htm.
  • Duman, N. (2000) “Ankara Liselerinde Çeteye Katılma Potansiyeli Olan öğrenci Grupları ve Okul Sosyal Hizmeti". Hacet¬tepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü¬sü. Yayınlanmamış Doktora Tezi. An¬kara.
  • Etyemez, R. (2005) "Çocuklar Şiddet Tehdidi Altında”. Dünya Çocuklarının Durumu. Ankara, UNICEF.
  • Hazier, R.J. (1996). Breaking The Cycle of Violence: Interventions for Bullying and Victimization. Washington, D.C, Accelerated Development.
  • Kamptner, N.L. (1998). "Identity Development İn Late Adolescence: Casual Modeling of Social and Familial Influences”. Journal of Youth and Adolescence, 16(3), 247-264.
  • Köknel, Ö. (2000). Bireysel ve Toplum¬sal Şiddet. İstanbul, Altın Kitaplar Yayı¬nevi.
  • Lorber, R., D.K. Felton, I.B. Reid. (1984). "A Social Learning Approach to the Reduction of Coercive Process in Child Abuse Families: A Molecular Analysis. Advances in Behavior Research and Therapy. 6, 29-45.
  • Lore, R.K. ve Schultz, L.A. (1996). “İnsan Saldırganlığının Kontrolü: Karşılaştırmalı Bir Yaklaşım”. Çeviren Hatice Karaçanta. Türk Psikoloji Bülteni, 2(5), 28-24.
  • Matson, J.L. (1989). Social Learning Approaches to the Treatment of Emotional Problems. Toronto, Lexington Boks.
  • Okman, S. (1999). “Ergenlik Dönemin¬deki öfke İfade Tarzlarının Kendilik İm¬gesiyle Bağlantısının İncelenmesi”. M.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yayınlanma¬mış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
  • Öğülmüş, S. (1995) “Okullarda (Liseler¬de) Şiddet ve Saldırganlık”. Yayınlan¬mamış Araştırma Raporu. Ankara.
  • Palabıyıkoğlu, R. (2000) “Durumsal Ya¬şam Krizleri: Travmatİk Deneyimler". Kriz ve Krize Müdahale.. Ankara, A.Ü. Psikiyatrik Kriz Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları No:6.
  • Pişkin, M. (2002). “Okul zorbalığı: Tanı¬mı, türleri, ilişkili olduğu faktörler ve alı¬nabilecek önlemler”. Kuram ve Uygu¬lamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: Theory & Practice, 2(2), 531-562.
  • Pişkin, M. (2003). “Okullarımızda yaygın bir sorun: Akran Zorbalığı”. VILUlusai Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi Bildirileri.. Ankara,Türk Psi¬kolojik Danışma ve Rehberlik Derneği.
  • Punar, H. (1988). “16-18 Yaş Grubu Ko¬runmaya Muhtaç Çocukların Kaygı ve Uyum Düzeyleri”. Yayınlanmamış Yük¬sek Lisans Tezi. A.Ü.S.B.F. Ankara.
  • Saral, Ş.H. (1990).”Samsun Çocuk Yu¬vası örneğinde Korunmaya Muhtaç Ço¬cukların Davranış Sorunları ve Sosyal Hizmetin Müdahale Yaklaşımları”. Hacet¬tepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü¬sü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
  • Sayar, Ercan. (20Q5).”Yetiştİrme Yurtla¬rında Strese Yol Açan Faktörler ve Er¬genlerin Stresle Başa Çıkma Tarzları”. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Li¬sans Tezi. Ankara.
  • Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’nun Kurulmasına Dair Kanun(1983) (2828 S.K.). Resmi Gazete, 18059 27 Mayıs 1983.
  • Tezcan, M. (1996). "Bir Şiddet Ortamı Olarak Okul”. Cogîto, 67, 391-406.
  • Turam, E. (1996). “TV’dekİ Şiddetin Ço¬cuklara Etkileri Üzerine Farklı Bir Bakış". Cogito, 67, 391-406.
  • Uluğtekİn, S. (1991). Hükümlü Çocuk ve Yeniden Toplumsallaşma.. Ankara, Bizim Büro Yayınevi.
  • Ünlü, E. (1987). “Korunmaya Muhtaç Çocuklar İçin Kurum Bakımı örneğinde Sosyal Hizmette Bir Değerlendirme Araş¬tırması”. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
  • Yörükoğlu, A. (1987).Gençlik Çağı.. Ankara, Türkiye iş Bankası Kültür Yayın¬ları.
  • http://cemca.org/bQoks/chaDl3.htm.29.0 1.2006
  • http://saglik.tr.net/ruh_sagligi_genclik_siddet_l.shtml 31.01.06