Bülent ÖNGÖREN, İshak AYDEMİR, Zehra ÖNGÖREN

YAŞAMEVİNDE KALAN YAŞLILARIN YAŞAM KALİTESİ VE BEDEN ALGILARI

Bu çalışmanın amacı, bir yaşam evinde yaşayan yaşlıların yaşam kalitesi ve beden algıları üzerine bir değerlendirmedir. Araştırmaya yaşam evinde bulunan 50 yaşlı katılmıştır. Yaşlıların ⅓’ünün 85 yaş ve üzerinde olduğu (geç yaşlı), çoğunluğunun (%90) bekâr olduğu, %20’nin üniversite mezunu olduğu ve ⅔’sinin profesyonel meslek sahibi olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca yaşlıların, çok azının (%5) alkol ve sigara kullandığı, bununla birlikte çoğunun (%78) bir kronik hastalığı olduğu belirlenmiştir. Araştırmada yaş arttıkça; gündelik işlerin yapılması zorlaştığı (r=-530), duygudurumun kötüleştiği (r=-423) ve zindeliğin azaldığı (r=-337) tespit edilmiştir. Ancak beden algısı yüksek olan yaşlılar, kendilerini sağlıklı (r=,418), zinde (r=,490), hissetmektedir. Yaşla birlikte bedenden beklentinin minimize edilmesi, yaşam kalitesinin ve beden algısının daha iyi olarak algılanmasına neden olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Yaşlılık, Yaşam Kalitesi, Beden Algısı, Uygulamalı Sosyoloji, Sosyal Hizmet

Life Quality and Physical Perceives of Older Living in a Livinghouse

The study, the elderly living at a Living house, on the quality of life and on body perceptions is an assessment. Located at 50 old lives to research.85 years and 1/3 of the elderly is on the (late), by a majority (90%) is single, is a college graduate 20% and 2/3 of them were exposed to professional occupations have been found to be the owner. In addition, older people, very few (5%) alcohol and cigarette use, however the majority (78%) it has been determined that a chronic disease. Study found that age increases; difficult to do casual jobs (r =-530), worsening of mood (r =-423) and decreased of fit (r =-337). But body image healthy seniors, themselves with high (r = 0, 418), fitness (r =, 490). Minimize the expectation from the body with age, quality of life and the perception of the body is thought to cause better detection.

Keywords:

Elderly, life quality, body image, Applied Sociology, Social Work,

PDF

___

Akgün. E., (2001). Huzurevlerinde yaşayan yaşlı bireylerin algıladıkları yalnızlık duyguları ve yaşam kaliteleri üzerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Aslan, D. (2006).Yaşlılık döneminde sağlıklı olmak, başarılı ve üretken olmak için: önce sağlık, Bilim Matbaası, 13-24.
Aslan, D., (2009).Yaşlılık döneminde yaşam kalitesi kavramı, 1 Ekim Uluslararası Yaşlılar Günü Sempozyum Kitabı, Gazi Üniversitesi & Türk Geriatri Derneği 2009 Ankara.
Bahar G., Bahar A., Savaş H.A. (2009).Yaşlılık ve yaşlılara sunulan sosyal hizmetler, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 12.
Barut, Y. (2008).Yaşlılık Dönemi zihinsel ve ruhsal özellikler, Psikolojik, Sosyal ve Bedensel Açıdan Yaşlılık, Pegem Akademi Yayınevi, Ankara.
Bilir N, Aslan D. Güngör ve ark. 2001, Ankara'da Altındağ Sağlık Ocağı Bölgesi'ne Bağlı Sakarya Mahallesi'nde Yaşayan 65 Yaş Ve Üzeri Kişilerin Bazı Sağlık Ve Sosyal Durumlarının Saptanması 7. Halk Sağlığı Günleri. Eskişehir 11-13 Eylül 2001.
Canatan, A., 2008, Toplumsal Değerler ve Yaşlılar Toplumsal Değerler Ve Yaşlılar, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2008 (1): 62-71.
Ceremnych, J., Alekna, V., Valeikiene V., 2007, Gender differences in views on ageing in elderly people living in Vilnius, Gerontologija, 2007; 8 (4): 217–221.
Clarke, L.H., Korotchenko, A., 2011, Aging and the Body: A Review, Can J Aging. 2011 September 01; 30(3): 495–510.
Çalıştır, B, Dereli F, Ayan H. ve Cantürk, A. (2006). Muğla İl merkezinde yaşayan yaşlı bireylerin yaşam kalitelerinin incelenmesi. Türk Geriatri Dergisi, 9 (1): 30-33.
Doğan, M. C., Doğan, S., Taşkın, A., Adam, H., Saygılı, S., Türkdoğan, O., Tarhan, N., Gündüz, S. 2009, Yaşlılık ve yaşlı bakımı eğitimi. ailede sevgi eğitimi. Selis Yayınevi (249-270). İstanbul.
Dökmen, Z.Y., 2009, Menopoz, beden imgesi ve ruh sağlığı, Türk Psikoloji Yazıları, 12 (24), 41-55.
Durak, M. 2012,Yaşlılık döneminde psikososyal ve bilişsel gelişim. H. Bacanlı & S. Terzi (Eds.), Yetişkinlik ve Yaşlılık Psikolojisi (pp. 273-310). İstanbul.
Farquhar, M., 1995, Elderly people's definitions of quality of life, Soc. Sci. Med. Vol. 41, No. 10, pp. 1439-1446.
Forte, R., Boreham, C. A.G., Vito, G.D., and Pesce, C. (2015). Health and quality of life perception in older adults: the joint role of cognitive efficiency and functional mobility, International Journal of Environmental Research and Public Health, Sep; 12(9): 11328–11344. Doi: 10.3390/ijerph120911328.
Gülseren, Ş., Koçyiğit, H., Erol, A., Bay, H., Kültür, S., Memiş, A., Vural N., 2000, Huzurevi'nde yaşamakta olan bir grup yaşlıda bilişsel işlevler, ruhsal bozukluklar, depresif belirti düzeyi ve yaşam kalitesi, Türk Geriatri Dergisi, 2000, 3 (4), 133-140
Günaydın, R., 2010, Yaşlılarda yaşam kalitesinin değerlendirilmesi, Türk Geriatri Dergisi, 13 (4): 278-284.
Heikkinen, R.L., 1998, The role of physical activity in healthy ageing, Geneva : World Health Organization, WHO/HPR/AHE/98.2.
Hill,İ.D., 1995, Healthy aging and the quality of life, World Health Forum; 16:344-372.
Hovardaoğlu S., 1993, Vücut algısı ölçeği. psikiyatri, psikoloji, Psikofarmakoloji (3P) Dergisi 1 (1): 26. http: //beslenme.gov.tr/index.php?lang=tr&page=43.
İstatistik Yıllığı, 2012, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu.
Kang, H.W., Park, M., Wallace (Hernadez), J.P. (2018). The impact of perceived social support, loneliness, and physical activity on quality of life in South Korean older adults, Journal of Sport and Health Science, Volume 7, Issue 2, April 2018, Pages 237-244
Kempen, GI. Ormel, J. Brilman, E.L. Relyveld, J. 1997. Adaptive Responses among Dutch Elderly: The Impact of Eight Chronic Medical Conditions on Health-Related Quality of Life American, Journal of Public Health. 87 (I): 38-44.
Kerem M, Meriç A, Kırdı N, Cavlak U. 2001, Ev ortamında ve huzurevinde yaşayan yaşlıların değişik yönlerden değerlendirilmesi. Geriatri, 2001; 4: 106-112.
Koçyiğit, H., Aydemir, Ö., Ölmez, N., Memiş, N., 1999, Kısa Form- 36 (KF36)’nın Türkçe versiyonunun güvenilirliği ve geçerliliği, İlaç ve Tedavi Dergisi, 12: 102-106.
Konak, A., ve Çiğdem, Y. 2005.Yaşlılık olgusu: Sivas Huzurevi örneği, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 29 (1): 23-63.
Kurt, G., Beyaztaş, F.Y., Erkol, Z., 2010,Yaşlıların sorunları ve yaşam memnuniyeti, Adli Tıp Dergisi C: 24, S: 2.
Lachman, M.E., Howland, J., Tennstedt, S., Jette, A., Assmann, S., Peterson, E.W., 1998. Fear of falling and activity re-striction: The survey of activities and fear of falling in the elderly (SAFE). J.Gerontol B Psychol Sci Soc Sci 53: 43–50
Nazlı, A. 2016, Yaşlanma, birey ve toplum: Yaşlanmaya sosyolojik bakış, Ege Journal of Medicine, 2016; 55 (Ek): 1-5.
Netuveli, G., Wiggins, R. D., Hildon, Z., Montgomery, S. M., and Blane, D. (2006). Quality of life at older ages: evidence from the English longitudinal study of aging, Journal of Epidemiology and Community Health, Apr; 60(4): 357–363. Doi: 10.1136/jech.2005.040071.
Onur, B., 2000,Gelişim Psikolojisi, İmge Yayınevi, İstanbul.
Öztürk, A., Naçar, M., Aslan, A., Gün, İ., Çetinkaya, F., 2002, Kayseri Sağlık Grup Başkanlığı bölgesinde yaşlıların sağlık hizmetlerinden yararlanma durumu, Geriatri, Cilt: 5, Sayı: 4.
Pereira LV, Vasconcelos PP, Souza LAF, Pereira GA, Nakatani AYK, Bachion MM., 2014, Prevalence and intensity of chronic pain and self-perceived health among elderly people: a population-based study, Rev. Latino-Am. Enfermagem 2014 July-Aug.;22(4):662-9.
Sönmez, Y., Uçku, R., Kıtay, Ş., Korkut, H., Sürücü, S., Sezer, M., vd. 2007, İzmir’de Bir sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 75 yaş ve üzeri bireylerde yaşam kalitesi ve etkileyen etmenler, Dokuz Eylül Üniv. Tıp Fakültesi Dergisi, Cilt 21, Sayı 3, (Eylül) 2007, S 145 – 153.
Strine, T. W., Chapman, D. P., Balluz, L. S., Moriarty, D. G., & Mokdad, A. H. (2008). The associations between life satisfaction and health-related quality of life, chronic illness and health behaviors among US community-dwelling adults. Journal of Community Health, 33, 40–50.
The World Report on Ageing and Health, 2015, WHO.
Türkiye İstatistik Kurumu, 2014, http: //www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1059.
Türkiye Sağlıklı Yaşlanma Eylem Planı 2015-2020, www.thsk.gov.tr, 15/06/2017.
Xaviera FMH, Ferraz MPT, Marc N, Escosteguy NU, Moriguchi EH. 2003, Elderly people's definition of quality of life, Rev Bras Psi 2003, Quiatr, vol. 25 (pg. 31-39).