TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİ ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE SOSYAL DIŞLANMA ALGISI ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Türkiye, son yıllarda çevresindeki ülkelerde yaşanan çatışma ve savaşların etkisiyle uluslararası göç hareketliliğinde hedef ülkelerden biri haline gelmiştir. Türkiye’nin 2011’den bu yana savaş içerisinde olan Suriye’ye coğrafi yakınlığı ve uluslararası alanda bölgedeki sorunların çözümünde aktif rol oynaması, Türkiye’ye yönelik Suriyeli göçünü beraberinde getirmiştir. Bu gelişmelerle birlikte mültecilik alanı sosyal hizmetin güncel çalışma alanlarından biri haline gelmiştir. Zorunlu göç edenler içerisinde üniversitelerde öğrenim gören Suriyeli öğrenciler de yer almaktadır. Savaş nedeniyle ülkemize göçün artmasıyla üniversitelerdeki mülteci öğrenci sayısını da giderek artmaktadır. Mülteci üniversite öğrencileri ile ilgili literatürdeki bilgiler sınırlıdır ve yapılan çalışmalar yok denecek kadar azdır. Kurumların ve öğrencilerin yaşadığı süreci sosyal hizmet bakış açısıyla analiz etmek alana dair sorunların irdelenmesinde ve çözümler üretilmesinde önemlidir. Suriyeli mülteci üniversite öğrencilerinde sosyal dışlanma sorununun çok boyutlu olarak araştırıldığı bu çalışmada 19.04.2018 - 08.06.2018 tarihleri arasında Uşak Üniversitesinde öğrenim gören 224 Suriyeli öğrenciden kartopu örnekleme yöntemi ile belirlenen 10 kadın ve 10 erkek olmak üzere 20 öğrenciyle yüz yüze derinlemesine görüşmeler yapılarak gerçekleştirilmiştir. Verilere içerik analizi ve tematik analiz uygulanmıştır. Suriyeli öğrencilerin ekonomik, mekânsal, şehir temelli, kültürel, eğitim, sağlık gibi boyutlarda sosyal dışlanma algıladığı görülmüştür. Ayrıca, üniversiteli Suriyelilerin mülteci olmaktan kaynaklanan sorunları yükseköğrenim sürecindeki eğitimsel sorunlarla birleştiğinde çoklu dezavantajlılığa neden olmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

zorunlu göç, mültecilik, Suriyeli üniversite öğrencisi, sosyal dışlanma, sosyal hizmet

A Qualitative Study on The Perception of Social Exclusion in Syrian University Students in Turkey: Usak University Sample

Turkey has been one of the target countries on international migration and mobility with the effects of war and conflicts around the country in recent years. Turkey's geographical proximity to Syria which has been at war since 2011 has caused migration from Syria to Turkey. Along with these developments, the refugee field has become one of the current working areas of social work. Among the forced immigrants, there are also Syrian students studying at universities. With the increase in immigration toTurkey due to the war, the number of these refugee students in universities is also increasing. Information in the literature on refugee university students is limited and the studies conducted are almost nonexistent. In order to examine the problems in the field and produce solutions, it is important to analyze the processes experienced by institutions and students from a social work perspective. This study, in which social exclusion was investigated in many dimensions among Syrian refugee university students, was conducted through face-to-face interviews with 20 students determined by the snowball sampling method from 224 Syrian students studying between 19.04.2018 and 08.06.2018. The data were analyzed using content analysis and thematic analysis method. The results of the analysis indicated that Syrian students perceive social exclusion in such dimensions as economic, spatial, city-based, education and health. In addition, when the problems of Syrian university students arising from being refugees combined with educational problems in higher education, they cause multiple disadvantages

Keywords:

forced immigration,

PDF

___

Adaman, F., Keyder, Ç. (2006). Türkiye’de Büyük Kentlerin Gecekondu ve Çöküntü Mahallelerinde Yaşanan Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma.
AFAD. (2013). Türkiye'deki Suriyeli Sığınmacılar, 2013 Saha Araştırması Sonuçları. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
AFAD. (2017). Türkiye’deki Suriyelilerin Demografik Görünümü, Yaşam Koşulları ve Gelecek Beklentilerine Yönelik Saha Araştırması. Ankara: Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
Akıncı, B., Nergiz, A., Gedik, E. (2015). Uyum Süreci Üzerine Bir Değerlendirme: Göç ve Toplumsal Kabul. Göç Araştırmaları Dergisi, 1(2), 58-83.
Akkaya, A. Y., Çilingir, G. A., Levent, G. T. (2018). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesindeki Suriyeli Öğrencilerin Akademik Sorunları Üzerine Bir Çalışma. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 40(2), 413-448.
Anayasa. (1982, 01 09). Ankara: T.C. Resmi Gazete.
Artan, T., Arıcı, A. (2017). İstanbul'da Yaşayan Geçici Koruma Statüsündeki Suriyelilere Yönelik Sosyal Hizmet Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Sosyal Çalışma Dergisi, 1(1), 1-21.
Artar, F. (2019). Medyada Sınıfsal Temsil Mücadelesi: Suriyeli Mülteciler 'Yardıma Muhtaç mı? Ucuz Emek mi? Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 22(2), 26-61.
Barker, R. L. (2003). The Social Work Dictionary. Washington DC: NASW Press.
Bayram, N., Sam, N., Aytaç, S., Aytaç, M. (2010). Yaşam tatmini ve sosyal dışlanma. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(2), 83-91.
Berry, J. W. (1970). Marginality, Stress and Ethnic Identification in an Acculturated Aboriginal Community. Journal of Cross-Cultural Psychology, 1(3), 239-252.
Bostan, H. (2018). Geçici Koruma Statüsündeki Suriyelilerin Uyum, Vatandaşlık ve İskan Sorunu. Göç Araştırmaları Dergisi, 38-88.
Buz, S. (2005). Türkiye'deki Sığınmacıların Psikososyal Sağlığı. Toplum ve Sosyal Hizmet, 16(2), 93-104.
Cüce, S. (2018). Suriyeli Sığınmacıların Gözünden Yaşam: Ankara Örneği. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 2(2), 228-245.
Çiftçi, H. (2019). Suriyeli Sığınmacıların Türkiye Cumhuriyeti Devletine Aidiyetleri Bakımından Adaptasyon ve İletişim Sürecinde Karşılaştıkları Sorunlar. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(1), 153-176.
Çimen, L. K., Quadır, S. E. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Suriyeli Sığınmacılar İle İlgili Tutumlarının Sivil Katılımları Bağlamında İncelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 1251-1273.
Demirhan, K. (2017). Ulusal Alanyazında Uluslararası Öğrenciler ve Uluslararası. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(5), 547-562.
Dominelli, L., Campling, J. (2002). Anti-Oppressive Social Work Theory and Practice. Basingstoke: Macmillan International Higher Education.
Erdoğan, M. (2018). Suriyeliler Barometresi: Suriyelilerle Uyum İçinde Yaşamın Çerçevesi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Erdoğan, M. M. (2017). Elite Dialogue: Türkiye’deki Suriyeli Mülteci Akademisyen ve Üniversite Öğrencilerinin Durumu, Sorunları ve Beklentileri Araştırması. Ankara: HUGO&IGAM.
GKY. (2014, 10 13). Geçici Koruma Yönetmeliği. T.C. Resmi Gazete.
İçduygu, A. (2015). Syrian Refugees in Turkey:The Long Road Ahead. Washington: Migration Policy Institute.
Karataş, K. (2003). Batı Avrupa'da Yaşayan Göçmen Türk Ailelerinin Uyum ve Bütünleşme Sorunları. Toplum ve Sosyal Hizmet, 14(1), 25-40.
Kathryn, E. (2015). Black Bodies, White Rural Spaces: Disturbing Practices of Unbelonging. Critical Studies in Education, 56(3), 351-365.
Kaygısız, İ. (2017). Suriyeli Mültecilerin Türkiye İşgücü Piyasasına Etkileri. Bonn: Friedrich-Ebert-Stiftung.
Küçükşen. (2017). Suriyeli Sığınmacı Kadınlarda Sosyal Dışlanma Algısı Üzerine Nitel Bir Çalışma. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2399-2413.
Kümbetoğlu, B., User, İ., Akpınar, Aylin. (2012). Kayıp İşçi Kadınlar: Kayıtdışı Çalışmaya Dair Bir Alan Araştırması. İstanbul: Bağlam.
Levitas, R. (1996). The Concept of Social Exclusion and The New Durkheimian hegemony. Critical Social Policy, 16(46), 5-20.
Morrice, L. (2013). Refugees in Higher Education: Boundaries of Belonging and Recognition, Stigma and Exclusion. International Journal of Lifelong Education, 32(5), 656-668.
Orhan, O., Gündoğar, S. Ş. (2015). Suriyeli Sığınmacıların Türkiye'ye Etkileri. Ankara: TESEV ORSAM.
Payne, M. (2014). Modern Social Work Theory. United Kingdom: MacMillan Education UK.
Seydi, A. R. (2013). Türkiye'deki Suriyeli Akademisyen ve Eğitimcilerin Görüşlerine Göre Suriye'deki Çatışmaların Suriyelilerin Eğitim Sürecine Yansımaları. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 217-241.
Seydi, A. R. (2014). Türkiye'nin Suriyeli Sığınmacıların Eğitim Sorununun Çözümüne Yönelik İzlediği Politikalar. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi(31), 267-305.
Shelley E., T., Peplau, L. A., Sears, D. O. (2007). Sosyal Psikoloji. (A. Dönmez, Çev.) İstanbul: İmge Yayınevi.
Shuayb, M. (2014). The art of inclusive exclusions: Educating the Palestinian refugee students in Lebanon. Refugee Survey Quarterly, 33(2), 20-37.
Stevenson, J., Willott, J. (2007). The Aspiration and Access to Higher Education of Teenage Refugees in the UK. Compare, 37(5), 671-687.
STGM. (2005). Yoksulluk ve Sosyal Haklar. Sivil Toplum Geliştirme Merkezi.
Sunata, U. (2013). Göçmen İşçinin Sıla Hasreti: Bir Yabancılaşma Hikâyesi. Sosyoloji Dergisi, 3(27), 192-218.
Tandon, M. (2016). Resettlement Struggles of Burmese Refugee Students in U.S. High Schools:. Journal of Southeast Asian American Education and Advancement, 11(1), 1-29.
Tartanoğlu, Ş. (2010). Sosyal Dışlanma: Küreselleşme Perspektifinden Bir Değerlendirme. Sosyoloji Konferansları, 42, 1-13.
TBMM. (2018). Göç ve Uyum Raporu. Ankara: Türkiye Büyük Millet Meclisi.
Teater, B. (2015). An Introduction to Applying Social Work Theories and Methods. (A. Karatay, Çev.) Ankara: Nika Yayınevi.
TTB. (2014). Suriyeli Sığınmacılar ve Sağlık Hizmetleri Raporu. Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları.
Tuncay, T., İl, S. (2006). Sosyal Hizmette Baskı Karşıtı Uygulama: Sosyal Adalet Paradigması Temelinde Bir Özgürleştirme Pratiği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 17(2), 59-71.
UAÖ. (2014). Dışarıda Bırakılanlar Uluslararası Toplum Tarafından Terk Edilen Suriyeli Mülteciler. Londra: Uluslararası Af Örgütü.
Wallerstein, I. (2000). Bildiğimiz Dünyanın Sonu. (T. Birkan, Çev.) İstanbul: Metis.
Yardımcıoğlu, F., Beşel, F., Savaşan, F. (2017). Uluslararası Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik Problemleri ve Çözüm Önerileri (Sakarya Üniversitesi Örneği). Akademik İncelemeler Dergisi, 12(1), 203-254.
Yıldız, A. (2017). Göç ve Entegrasyon Politikalarında Vatandaşlık. Göç Araştırmaları Dergisi, 3(1), 36-67.
Zafer, A. B. (2016). Göç Çalışmaları İçin Bir Anahtar Kavram Olarak 'Kültürleşme' Kavramı. Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(30), 75-92.