Sosyal Hizmette Kültürel Yetkinlik Eğitimi: İçeriğe Yönelik Bir Sistematik Derleme Çalışması

Sosyal hizmet eğitiminin temel noktasını oluşturan bireyin biricikliği, farklı kültürlerle birlikte daha özgül ve değerli hale gelmektedir. Sosyal hizmetin mikro, mezzo ve makro bileşenlerinin farklı değerlerle ve kültürel özelliklerle nasıl çalışacağı ve uygulamalara nasıl yön vereceği, sosyal hizmet eğitiminin değişen yüzünü göstermektedir. Her toplumun yaşadığı değişim ve sahip olduğu organik yapı düşünüldüğünde, sosyal hizmet eğitiminin çağın gereklerini ve sosyal sorunları yakalayarak değişime yanıt verecek bir modele evrilmesi kaçınılmaz gibi görünmektedir. Bu anlamda, ülkemizde de son yıllarda yaşanan göç ve artan öğrenci eğitim hareketliliklerinin toplumsal yansımaları düşünülerek çokkültürü yapıyı anlama ve kültürel yetkinlik açısından yeterli ölçüm ve değerlendirmelerin yapılabildiği ders içeriklerine ihtiyaç bulunmaktadır. Alan yazında sosyal hizmet öğrencileriyle yapılan kültürel yetkinlik ve çokkültürlü yapının değerlendirildiği pek çok farklı çalışmanın sosyal hizmet eğitiminde teori, uygulama ve süpervizyon aşamalarına önemli katkıları olduğu görülmektedir. Bu çalışma, farklı dönemlerde, ülkelerde, eğitim düzeylerinde yapılan ve kültürel yetkinliği bir ders içeriği niteliğinde öğrencilerle etkileşimde bulunarak değerlendirilen çalışmaları sosyal hizmet eğitim bileşenleri özelinde bir araya getirmek amacıyla sistematik derleme olarak tasarlanmıştır. Taylor and Francis Online, SAGE Journals, Cochrane Library, PubMed, Science Direct, TR Dizin veri tabanları aracılığıyla çokkültürlü sosyal hizmet dersi, uluslararası sosyal hizmet dersi, uluslararası sosyal hizmet eğitimi, sosyal hizmette kültürel yetkinlik eğitimi, kültürlerarası sosyal hizmet eğitimi anahtar kelimelerinin farklı versiyonları İngilizce ve Türkçe karşılıklarıyla taranmıştır. Başlık ve anahtar kelimeleri uygun olan çalışmaların özetleri ve yöntem bölümleri incelendikten sonra dahil edilme kriterlerini taşıyan 20 makale ile sistematik derlemenin prosedürleri yerine getirilmiştir. Yapılan çalışmada, kültürel farkındalık, farklı kültürlere ait bilgi donanımı, öğrencilerin farklılıkları yükledikleri anlam ve ihtiyaçların karşılanması ve sorunların giderilmesi noktasında sosyal hizmetin yüklendiği çatışma çözümü, karar verme sorumluluğu ve sosyal adaletin sağlanması gibi konuların öne çıktığı görülmüştür. Sonuç olarak, alan yazına kazandırılan önceki çalışmaların ışığında, sosyal hizmet eğitiminde kültürel yetkinliğin tartışıldığı bir ders çerçevesi öneri olarak sunulmaya çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Kültürel Yetkinlik, Çokkültürlü Yapı, sosyal hizmet eğitimi

Cultural Competence Education in Social Work: A Systematic Review Study about Course Content

Considering the organic structure and changes of each community, it seems inevitable that the social work education should evolve towards a model responding to the change by capturing social issues and the necessities of the time. In this sense, there is a need for course contents that can be made adequate measurement and evaluations in terms of understanding the multicultural structure and cultural competence by considering the social reflections of migration and intensive student mobility to our country in recent yearsMany studies conducted among social work students about evaluating cultural competence and multicultural structure seem to contribute to the theoretical, practical and supervision phases of social work education crucially in the literature. This study was designed as a systematic review in order to bring together the studies conducted in different periods, countries, educational levels and evaluate cultural competency through interaction with the students as a nature of the content of a course specifically. The keywords of multicultural courses, courses in international social work, international social work education, cultural competence in social work education, intercultural education in social work as in English and Turkish versions were browsed through Taylor and Francis Online, Sage Journals, the Cochrane Library, PubMed, Science Direct, TR Index databases. After examining the sections of the summaries and methods of the studies possessed appropriate title and keywords, systematic review procedures were followed with 20 articles that overlapped the inclusion criteria. Main issues that are conflict resolution, decision- making responsibility and promoting social justice shouldered by social work in the context with cultural awareness, knowledge of different cultures, meeting the needs and attribution of students for the means of differences and satisfying the social needs and problems have been seen as becoming prominent within the study. As a result, in the light of several previous studies, a framework of a course with the content of discussing cultural competence in social work education is presented as a proposal

PDF

___

Çalışma Kapsamına Alınan MakalelerBarner, J. R., Okech, D. (2013). Teaching Globalization to social work students: ın and out of the classroom. Social Work Education, 32(8), 1061-1074.
Bertera, E. M., & Littlefield, M. B. (2003). Evaluation of electronik discussion forums in social work diversity education: a comparison of anonymous and identified participation. Journal of Technology in Human Services, 21(4), 53-71.
Block, A. M., Rossi, A. N., Allen, C. D., Alschuler, M., & Wilson, V. B. (2016). Assessing cultural competence in a BSW student population. Social Work Education, 35(6), 643-658.
Bolea, P. S. (2012). Cross- cultural service learning with native Americans: pedagogy for building cultural competence. Journal of Teaching in Social Work, 32(3), 284-299.
Caragata, L., & Sanchez, M. (2015). Globalization and global need: new imperatives for expanding international social work education in North America. International Social Work, 45(2), 217-238.
Hall, J. C., & Theriot, M. T. (2007). An exploratory study evaluating the effectiveness of an innovative model for teaching multicultural social work education. Journal of Teaching in Social Work 27(3-4), 259-271.
Hall, J. C., & Theriot, M. T. (2016). Developing multicultural awareness, knowledge and skills: diversity training makes a difference? Multicultural Perspectives, 18(1), 35-41.
Healy, L. M. (1986). The international dimension in social work education: current efforts, future challenges. International Social Work, 29, 135-147.
Jani, J. S., Osteen, P., & Shipe, S. (2016). Cultural competence and social work education: moving toward assessment of practice behaviors. Journal of Social Work Education, 52(3), 311-324.
Lalayants, M., Doel, M., & Kachkachishvilli, I. (2014). Pedagogy of international social work: a comparative study in the USA, UK and Georgia. European Journal of Social Work, 17(4), 455-474.
Lalayants, M., Doel, M., Kachkachishvili, I. (2015). Students’ perceptions of international social work: A comparative study in the USA, UK, and Georgia. International Social Work, 58(1), 97-110.
Lee, E. K. O., Blythe, B., Goforth, K. (2009). Teaching note: can you call it racism? An educational case study and role- play approach. Journal of Social Work Education, 45(1), 123-130.
Okech, D., & Barner, J. R. (2014). MSW students' motivations for taking an international social work elective course. Journal of Teaching in Social Work, 34, 167-181. Osteen, P. J., Vanidestine, T. J., & Sharpe, T. L. (2013). Multicultural curriculum and MSW students' attitudes about race and diversity. Journal of Teaching in Social Work, 33(2), 111-128.
Perry, C., Tate-Manning, L. (2006). Unravelling cultural constructions in social work education: journeying toward cultural competence. Social Work Education, 25(7), 735-748.
Rosen, D., McCall, J., Goodkind, S. (2017). Teaching critical self-reflection through the lens of cultural humility: an assignment in a social work diversity course. Social Work Education, 36(3), 289-298.
Small, E., Sharma, B. B., & Nikolova, S. P. (2015). A pilot study evaluating students' interesr in ınternational social work education. Social Work Education, 34(4), 414-427.
Swank, E., Asada, H., & Lott, J. (2001). Student acceptance of a multicultural education. Journal of Ethnic and Cultural Diversity in Social Work, 10(2), 85-103. Tesoriero, F. (2006). Personal growth towards intercultural competence through an international field education programme. Australian Social Work, 59(2), 126-140. Voss, R. W., Bolton, D. L., Rolly, H. F., Dente, C. L., Ingersoll, T. S., Bartholomew, J. (2015). A qualitative study of an international social work course in Germany: Using the EPAS core competencies and practice behaviors as the coding scheme. International Social Work, 1-11.
Kaynaklar
Akarçay Ulutaş, D., Ustabaşı Gündüz, D., Boz, A. N. (2019). Türkiye’deki Sosyal Hizmet Eğitiminde Kültürel Yetkinliğin İncelenmesi. Mehmet Dalkılıç (Ed.), Academic Researches in Social Sciences and Humanities içinde (9-32). Ankara: Gece Akademi.
Akbaş, E. (2019). Sığınmacı ve göçmenlerle sosyal hizmetin kavramsal ve kuramsal temelleri. Filiz Göktuna Yaylacı (Ed.), Kuramsal ve Uygulama Boyutları İle Türkiye’de Sığınmacı Mülteci Ve Göçmenlerle Sosyal Hizmetler içinde (51-64). Londra: London Press.
Atalı Timmer, F. (2015). Kültürlerarası yetkinlik olanağı ve olanaksızlığı. Die Gaste, 38, 9.
Atasü Topçuoğlu, R. (2014). Hayatı değiştirmek için yola çıkanlar: yola çıkınca değişen hayatlar- bir müracaatçı grubu olarak göçmen çocuklar. Toplum ve Sosyal Hizmet, 25 (1), 89-107.
Özgür, Ö. (2010). Çokkültürcü sosyal hizmet: eleştirel bir bakış. Toplum ve Sosyal Hizmet, 21 (2), 89-104.
Baker, K. A. (1999). The importance of cultural sensitivity and therapist self-awareness when working with mandatory clients. Family Process, 38(1), 55-67.Cankurtaran, Ö., Beydili, E. (2016). Ayrımcılık karşıtı sosyal hizmet uygulamasının gerekliliği üzerine. Toplum ve Sosyal Hizmet, 27(1), 145-160.
Council of Europe (2016). Demokrasi Kültürü için Yetkinlikler: Kültürel Çeşitlilik Taşıyan Demokratik Toplumlarda Eşit Bireyler olarak Birlikte Yaşama, Yönetici Özeti, Council of Europe Publishing, s. 7.
Cross, T. L., Bazron, B. J., Dennis, K. W., Isaacs, M. R. (1989). Towards a Culturally Compenent System of Care: A Monograph on Effective Services for Minority Children Who Are Severely Emotionally Disturbed. Washington: CASSP Technical Assistance Center Georgetown University Child Development Center.
Çivitci, N. (2014). Miville-Guzman evrensellik-farklılık yönelimi ölçeği kısa formu’nun türkçe’ye uyarlanması. Ege Eğitim Dergisi, 1(15), 96-111.
Gallina, N. (2011). Cultural Competencein Assessment and Social Work Interventions: Implications for Practice and Professional Education. Robert G. Malgady (Ed.), Cultural Competence in Assessment and Intervention with Ethnic Miniorities: Some Perspectives from Psychologyand Social Work içinde (68-80). Danvers: Benthsm Books.
Graneheim, U. H., Lundman, B. (2004). Qualitative content analysis in nursing research: concepts, procedures and measures to achieve trustworthiness. Nurse Education Today, 24(2), 105-112.
Hendricks, C. O. (2013). The Multicultural Triangle of the Child, the Family andthe School: Culturally Competent Approaches. Elaine P. Congress, Manny J. Gonzalez (Ed.), Multicultural Perspectives in Social Wok Practice with Families (3. Baskı) içinde (54-74). New York: Springer Publishing Company.
Ife, J. (2001). Human Rights and Social Work: Towards Rights-Based Practice, New York: Cambridge University Press.
Joanna Briggs Enstitüsü Sistematik Derleme Rehberi. https://wiki.joannabriggs.org/display/MANUAL/1.1+Introduction+to+JBI+Systematic+reviews. Erişim Tarihi: 01.09.2019.
Jongen, C., McCalman, J., Bainbridge, R., Clifford, A. (2018). Cultural Competence in Health: A Review of the Evidence. Singapore: Springer.
Karaçam, Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: sistematik derleme hazırlamak için bir rehber. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 6(1), 26-33.
Kırloğlu, M., Tekin, H. H. (2019). Sosyal hizmet uzmanı adaylarının Suriyeli sığınmacılara yönelik düşünceleri. S. E. Dinçer, S. Sönmez, M. Bostancı, & E. Özçoban içinde, Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Alanında Araştırma ve Değerlendirmeler-2019 (s. 17-31). Ankara: Gece Akademi.
Kitchenham, B. (2004). Procedures for Performing Systematic Reviews. Keele University Technical Report, Keele.
Lum, D. (2011). Culturally Competent Practice: A Framework for Understanding Diverse Groups and Justice Issues (4. Baskı). Belmont: Cengage Learning.
Lundy, C. (2011). Social Work, Social Justice and Human Rights: A Structural Approach to Practice (2. Baskı). Ontario: University of Toronto Press.
Mizrahi, T., Davis, L. E. (2008). Encyclopedia of Social Work (20. Baskı). Washington: NASW Press.
Moher, D., Liberat, A., Tetzlaff, J., & Altman, D. G. (2009). Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: the PRISMA statement. Annals of Internal Medicine, 151(4), 264-269.
Reamer, F. G. (2006). Social Work Values and Ethics (3. Baskı). New York: Columbia University Press.
Roberts, C. M. (2010). The Dissertation Journey: A Practical and Comprehensive Guide to Planning, Writing and Defending Your Dissertation (2. Baskı). Thousand Oaks: Sage Company.
Simmons, C. S., Diaz, L., Jackson, V., Takahashi, R. (2008). NASW cultural competence ındicators: a new tool for the social work profession, Journal of Etnic and Cultural Diversity in Social Work, 17(1), 4-20.
Uman, L. S. (2011). Systematic reviews and meta-analyses. J Can Acad Child Adolesc Psychiatry, 20(1), 57-59.
Uzunaslan, Ş., Gökçearslan Çifci, E. (2019). Sosyal hizmet uygulamalarında kültürel etkinliği geliştirmenin önemi, Toplum ve Sosyal Hizmet, 30 (1), 213-230.
Yan, M. C., Wong, Y. L. R. (2005). Rethinking self-awareness in cultural competence: toward a dialogic self in cross-cultural social work. Families in Society, 86(2), 181-188.
Yılmaz, S. H., Çalışkan, H. (2017). Hemşirelerde kültürel yetkinlik akışının iş performansına etkisi, Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 13, 127-149.
Yılmaz, M. (2015). Diyaliz tedavisi olan hasta ve ailesinin bakımında transkültürel hemşirelik yaklaşımı. Nefroloji Hemşireliği Dergisi, 10(1), 32-39.
Zastrow, C. H. (2009). Social Work with Groups: A Comprehensive Workbook (7. Baskı). Belmont: Cengage Learning.