Soma Maden Kazası Sonrası Yaşanan Ailevi ve Psikolojik Sorunlar

13 Mayıs 2014 tarihinde Soma’da yaşanan maden kazası, Türkiye'de en çok insan kaybının yaşandığı maden kazasıdır. Bu çalışmanın amacı; Soma Maden Kazasından sağ kurtulan işçilerin psikolojik ve aile içi yaşam deneyimlerini öğrenmektir. Nitel araştırma yöntemi ile tasarlanan çalışmada, Soma maden kazasını birebir yaşamış ve hala Soma’da ikamet eden 14 maden işçisi ile Aralık 2014’te derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Tematik analiz kullanılan çalışmada; yaşanan psikolojik sorunlar, yaşanan psikolojik sorunların çözüm yöntemleri, yaşanan ailevi sorunlar ve yaşanan ailevi sorunların çözüm yöntemleri teması altında oluşturulmuştur. Bulgular değerlendirildiğinde uykusuzluk, asosyal davranışlar, kapalı alan korkusu, mezar ve ölüm korkusu, karanlıktan korkma ve karanlıkta uyuyamama, kaza ile ilgili rüyalar görme, olayı tekrar yaşama (flashback), unutkanlık gibi psikolojik sorunların yaşandığı; aile içinde ise sinirli olma hali ve maddi imkansızlıkların sorun ortaya çıkardığı görülmüştür. Yaşanan sorunların çözümünde sosyal desteğin ön planda olduğu görülmüştür. Sosyal hizmet mesleğinin, maden kazası sonrasında, afet yönetim sistemi içinde koordinasyonun sağlanması, ihtiyaç analizinin sistematik yapılması ve kazazedelerin ve ailelerinin ihtiyaçlarının belirlenmesi noktasında yer alması gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

afet, maden kazası, sosyal hizmet, psiko-sosyaldestek

Experienced Family And Psychological Problems After Soma Mining Accident

On 13 May 2014 in Soma mine accident occurring is mine accident where there was the most loss of life in Turkey. The aim of the study is; to understand the psychological problems and family life experience of Soma mining survivers. In this study, which was designed with qualitative research method, in-depth interviews were conducted with 14 mining workers who resided in Soma in research period and experienced Soma mining accident. Thematic analysis was used for data analysis. Themes are determined as psychological and family problems and solution methods of these problems. It has been determined that the survivers have psychological problems such as insomnia, asocial behavior, claustrophobia, fear of grave and death, fear of the dark and inability to sleep in the dark, seeing the mining accident in dreams, flashback, forgetfulness. In addition, it has been determined that becoming angry and financial impossibilities cause various problems in the family. Social support came into prominence in solving the problems experienced. In this context, further studies are needed in order to understand in a holistic framework of mining accidents' impact on people directly or indirectly exposed to these accidents.

Keywords:

disaster, mining accident,

PDF

___

Bayraktar, B., Uyguçgil, H., & Konuk, A. (2018). Türkiye madencilik sektöründe iş kazalarının istatistiksel analizi. Bilimsel Madencilik Dergisi, 57(Özel Sayı), 85-90.
Bolgün, C., & Şahin, F. (2018). Public perception and attitudes about social work in Turkey. International Social Work, 62(5), 1329–1342.
Çepnioğlu, A. (2017). Maden işçilerinin aile hayatı: Murgul örneği. Karadeniz Araştırmaları, 14(56), 123-134.
Dursun, A. E. (2015). Yeraltı Kömür Madenciliğinde Mekanizasyonun İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Açısından Önemi. Selçuk Üniversitesi Mühendislik, Bilim ve Teknoloji Dergisi, 3(2), 1-9.
Dündar, S., Bilim, N., & Bilim, A. (2018). Ülkemizdeki maden sektöründe meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarının analizi. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(2), 423-432.
Düzgün, H. B. (2005). Analysis of Roof Fall Hazards and Risk Assessment For Zonguldak Coal Basin Underground Mines. International Journal of Coal Geology, 64(1-2), 104-115.
Karaahmetoğlu, A. (2019). Zonguldak/Kozlu Kömür Madenlerinde İstihdam Edilen İşçilerin Çalışma Koşulları ve İş Sağlığı Güvenliği Uygulamalarına Yönelik Bir Saha Çalışması. Çalışma ve Toplum, 62(3), 1959-1990.
Korkmaz, O. (2011). İş kazaları ile verimlilik arasındaki ilişki: türkiye taşkömürü kurumu örneği. Journal of Yasar University, 6(23), 3805-3813.
Kowalski-Trakofler, K. M., & Vaught, C. (2012). Psycho-Social Issues in Mine Emergencies: The Impact On The Individual, The Organization And The Community. Minerals, 2(2), 129-168.
Köse, H., Şenkal, S., & Aközel, A. (1990). Köse, H., Şenkal, S., & Aközel, GLİ Tunçbilek bölgesi yeraltı işletmelerindeki kaza istatistikleri. Türkiye, 7, 363-381.
Kuzu, A. (2014). Yeraltı Maden Ocaklarında Çalışan İşçilerin Çalışma Koşullarının Ruh Sağlığına Etkisinin Belirlenmesi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, (Danışman Doç. Dr. Gül Ünsal Barlas). İstanbul.
Kuzu, A., Barlas, G. Ü., & Onan, N. G. (2018). Yeraltı maden ocaklarında çalışan maden işçilerin ruh sağlığını etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Journal of Human Sciences, 15(3), 1431-1442.
Mathbor, G. M. (2007). Enhancement of community preparedness for natural disasters: The role of social work in building social capital for sustainable disaster relief and management. International Social Work, 50(3), 357-369.
Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (S. Turan, Çev.) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Müftüoğlu, B. G., & Taniş, B. (2010). 21. Yüzyılda Zonguldak maden işletmelerinde çalışma hayatı: bir kesit-tek gerçek. Çalışma ve Toplum, 2(25), 185-216.
Nikku, B. R. (2015). Living through and responding to disasters: Multiple roles for Social Work. Social Work Education, 6(34), 601-606.
Özmenler, K. N., Karlıdere, T., & Battal, S. (2001). Depremzede Ruhsal Danışma Merkezine Başvuranların Sosyodemografik Özellikleri ve Semptom Sıklıkları. Kriz Dergisi, 9(1), 13-16.
Palabıyıkoğlu, R. (2000). Durumsal Yaşam Krizleri: Travmatik Deneyimler. I. Sayıl, O. E. Berksun, R. Palabıyıkoğlu, H. Devrimci Özgüven, Ç. Soykan, & S. Haran içinde, Kriz ve Krize Müdahale (s. 97-123). Ankara: Ankara Üniversitesi Psikiyatrik Kriz Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları No:6.
Paul, P. S. (2009). Predictors of work injury in underground mines-an application of a logistic regression model. Mining Science and Technology (China), 19(3), 282-289.
Pyles, L. (2007). Community organizing for post-disaster social development: Locating social work. International social work, 50(3), 321-333.
Roberts, A. R. (2005). Crisis intervention handbook: Assessment, treatment, and research. . Oxford: Oxford University Press.
Sarı, M., Selçuk, A. S., Karpuz, C., & Duzgun, H. (2009). Stochastic modeling of accident risks associated with an underground coal mine in Turkey. Safety science, 47(1), 78-87.
Sayıl, I. (1992). Olağanüstü koşullarda krize müdahalenin yeri ve önemi. Kriz Dergisi, 1(1), 4-7.
Sheafor, B., & Horejsi, C. (2014). Sosyal Hizmet Uygulaması: Temel Teknikler ve İlkeler. Ankara: Nika Yayınevi.
(2014). Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Genel Merkezi Soma Maden Kazası Sonrası İnceleme ve Değerlendirme Raporu.
Sundet , P., & Mermelstein, J. (1997). Predictors of rural community survival after natural disaster: Implications for social work practice. Journal of Social Service Research, 22(1-2), 57-70.
Şavur , E., & Tomas, S. A. (2010). Terör olaylari sonrasında psikososyal destek hizmetleri. Kriz Dergisi, 18(1), 45-58.
Taylor, A. W., & Fraser, A. G. (1981). Psychological sequelae of operation overdue following the DC-10 aircrash in Antarctica ( . Wellington: Victoria University of Wellington Publications in Psychology No. 27.
Theater, B. (2014). Sosyal Hizmet Kuram ve Yöntemleri Uygulama İçin Bir Giriş. Ankara: Nika Yayınevi.
Toygar, Ş. A., & Orhaner, E. (2018). Madencilik Sektörünün İş Sağlığı ve Güvenliği Politikaları Açısından Politika Haritalama Yöntemiyle Analizi. Calisma ve Toplum, 58(3).
Tozman, B. (2010). Türkiye Madencilik Sektöründe İş Kazalarının İstatistiksel Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, ; (Danışman : Prof. Dr. Adnan Konuk). Eskişehir.
Tuncay, T. (2004). Afetlerde Sosyal Hizmet 1999 Yılı Marmara ve Bolu-Düzce Depremleri Sonrasında Gerçekleştirilen Sosyal Hizmet Uygulamaları. Ankara: Özbay Ofset Matbaacılık.
Uğuz, Ş., Levent, B. A., Soylu, L., Kocabaş, Ö., & Demirci, S. (2000). 98 Adana-Ceyhan Depreminden Sonra Ortaya Çıkan Akut Stres Bozukluğunun Araştırılması. , 3(Supp: 3),. Klinik Psikiyatri Dergisi, 3(Ek: 3), 16-20.
Yanay, U., & Benjamin, S. (2005). The role of social workers in disasters: The Jerusalem experience. International Social Work, 48(3), 263-276.
Yaşar,, S., İnal, S., Yaşar, Ö., & Kaya, S. (2015). Geçmişten günümüze büyük maden kazaları. Bilimsel Madencilik Dergisi, 54(2), 33-43.
Yavan, Ö. (2017). Çalışanların işe gitmeme ve çalışıyor gibi görünme davranışları üzerine bir araştırma: zonguldak taşkömürü kurumu örneği. International Journal of Economic & Administrative Studies, 19, 249-276 .
Yelboğa, N. (2018). Maden İşçilerinin Psikolojik, Sosyal ve Ekonomik Açıdan Gündelik Yaşamlarının İncelenmesi: Murgul Bakır Madeni Örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 123-147.
Yıldırım , A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Geliştirilmiş 9. Baskı b.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Zakour, M. J. (1997). Disaster research in social work. Journal of Social Service Research, 22(1-2), 7-25.