ÇOCUK YUVALARI VE YETİŞTİRME YURTLARINDA ÇALIŞAN PERSONELİN EMPATİK EĞİLİM DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Bu araştırmada çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtlarında çalışan personelin empatik eğilim düzeyleri incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi, Güneydoğu Anadolu Bölgesinden Diyarbakır, Adıyaman, Gaziantep ve Şanlıurfa; Doğu Anadolu Bölgesinden Van, Elazığ, Bingöl ve Malatya illerinde bulunan 11çocukyuvası ve 8 yetiştirme yurdunda çalışan 243 personelden oluşmuştur. Araştırmada çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtlarında çalışan personelin empatik eğilim düzeyi Dökmen (1988) tarafından geliştirilen "Empatik Eğilim Ölçeği" ile çeşitli kişisel niteliklerine ilişkin bilgiler ise "Kişisel Bilgi Formu" ile elde edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtlarında çalışan personelin cinsiyet, eğitim düzeyi, kendini algılama biçimi ve aldıkları maaşa göre empatik eğilim düzeylerinde anlamlı fark bulunmuştur. Ayrıca, çocuk yuvaları ve yetiştirme yurtlarında çalışan personelin çalıştıkları kurum, yaş, medeni durum ve çocuk sahibi olup-olmamalarına göre empatik eğilim düzeylerinde anlamlı bir fark bulunmamıştır

Anahtar Kelimeler:

Empati, empatik eğilim, empatik beceri, çocuk yuvaları, , yetiştirme yurtları

A Study About Empathetic Tendency Levels of Employees Working in the Orphaneges

In this study, the empathetic tendency levels of the staff working at nursery schools and orphanage have been examined. The sampling of the research consists of 243 staff members who work at 11 nursery schools and 8 orphanages situated in the provinces Diyarbakır, Adıyaman, Gaziantep and Şanlıurfa from Southeast Anatolia; Van, Elazığ, Bingöl and Malatya from Eastern Anatolia. The empathetic tendency levels of the staff working at the nursery schools and orphanages have been measured with "Empathetic Tendency Scale" developed by Dökmen (1988) and information about their different personal characteristics has been obtained by using "Personal Information Form". As a consequence of the data analysis, it has been found out that there is a significant difference in the empathetic tendency levels of the staff working at the nursery schools and orphanages regarding their sex, education level, self-perception style and the salary they get. Furthermore, it has been revealed that there is no any remarkable difference in the empathetic tendency levels of the mentioned staff members considering the institution they work at, age, marital status and whether they have children or not.

Keywords:

Empathy, empathetic tendency, empathetic skill, nursery school, orphanage,

PDF

___

Acar, N. (1994). Terapötik iletişim kişilerarası ilişkiler. (2. Baskı). Ankara: Ertem Matbaacılık.
Akay, A.P., Taş, F.V., Baykara, B. , Miral, S. ve Yemez, B. (2005). Bir kız öğrenci yurdu personelinin ruh sağlığı ve iletişim becerileri, Yeni Symposium, 43(2): 64-68
Alisinanoğlu, F. ve Köksal, A. (2000). Gençlerin ben durumları (ego state) ve empatik becerilerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 11-16.
Alver, B. (2003). Çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanların empatik becerileri, karar stratejileri ve psikolojik belirtileri arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış doktora tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aydın, A. (1996). Empatik becerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Balcı, T. (1999). Yetiştirme yurdu ile ailesi yanında kalan öğrencilerin kişisel ve sosyal uyum düzeylerinin okul başarılarına etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Barr, J. J., & D'alessandro, H. A. (2007). Adolescent empathy and prosocial behavior in the multidimensional context of school culture. The Journal of Genetic Psychology, 168 (3), 231 -250.
Bıyıklı, L. (1995). Korunmaya muhtaç çocuklar ve s. o. s. çocuk köyleri, Özel Eğitim Dergisi, 3 (2/1), 3-10.
Bower, B. (1998). Orphanages improve image in child care. Science Service, 154 (15), 230.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. İstanbul: Pegem Yayıncılık.
Büyüksolak, N. (1995). Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna bağlı yuvalarda kalan ve ilkokul üçüncü sınıfa devam eden çocukların akademik başarılarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Ceyhan, A. A. (1993). Ana-babaların empatik eğilim düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Corey, G. (1990). Theory and practice of group counselling. California: Brooks/Cole Publishing Company.
Conte, C. (2009). Advanced techniques for counseling and psychotherapy. New York: Springer Publishing Company, LLC.
Cowan, G., & Khatchadourian, D. (2003). Em pathy, ways of knowing, and interdependence as mediators of gender differences in attitudes toward hate speech and freedom of speech. Psychology of Women Quarterly, 27, 300-308.
Çıtak, G. (1998). Hemşirelik yüksekokulu öğretim elemanlarının empatik beceri ve tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Çimer, Ö. (1998). Çeşitli meslek gruplarında çalışan kişilerin empatik eğilimleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Dökmen, Ü. (2000). Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati. (14.Basım). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Duru, E. (2002). Öğretmen adaylarında empati- yardım etme eğilimi ilişkisi ve yardım etme eğiliminin bazı psikososyal değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Durmuşoğlu, Z. (2001). Başaçıkma davranışları üzerinde kişilerarası stres ve empatik eğilim düzeyi etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
Dryden, W., & Mytton, J. (1999). Four approaches to counselling and psychotherapy. New York: Routledge.
Ercoşkun, M. H. (2005). Sınıf öğretmenliği öğ-rencilerinin empatik becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Erim, B. (2001).Yetiştirme yurtlarında ve aileleri yanında yaşayan ergenlerin, benlik saygısı, depresyon ve yalnızlık düzeyleri ile sosyal destek sistemleri açısından karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Fabrykowski, K. N. (2004). Care and education of orphaned children in poland. Early Child Development and Care, 174 (7-8),621-627.
Flanagan, J. S., & Flanagan, R.S. (2004). Counseling and psychotherapy theories in context and practice. New Jersey: John Wiley ve Sons, Inc. Frank, D. A., Klas, P. E., Earls, F., & Eisenberg, L. (1996). Infants and young children in orphanages: One wiew from pediatrics and child psychiatry. Pediatrics, 97 (4): 569-578.
Gini, G., Albiero, P., Benelli, B.,m & Altoe, G. (2007). Does empathy predict adolescents' bullying and defending behavior? Aggressive Behevior, 33, 467-476.
Gönüllü, İ. (2007). Ankara üniversitesi tıp fakültesinde paralel yürütülen farklı eğitim sistemleriyle öğrenim gören dönem öğrencilerinin “empati” beceri düzeyleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Güldağ, S. (2007). Düzce Çakırlar İlköğretim Okulunda okuyan öğrencilerin ebeveynlerinin empatik düzeylerinin ailelerin sosyo ekonomik yapılarına göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
Günaydın, M. (1999). Ortaöğretim kurullarında çalışan öğretmenlerin empatik eğilim düzeyleri ile çatışma eğilimi düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
Gürvardar, D. ( 2001). Yetiştirme yurdunda yetişen çocuklar ile ana-baba yanında yetişen çocukların umutsuzluk düzeyinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Hackney, H., & Cormier, S. (2008). Psikolojik danışma ilke ve teknikleri: psikolojik yardım süre ci el kitabı. (çev: T. Erene ve S. Aydemir Sevim). Ankara: Mentis Yayıncılık.
Halıcıoğlu, İ. U. (2004). Annelerin empatik beceri düzeyi ile çocuk yetiştirme tutumları arasındaki ilişkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Hassan, Y. ve Argoob, M. (2006). The children living in orphanages in Kashmir: An exploraion of their nurture, nature and needs. JK-Practitioner, 13 (11), 49-52.
Hojat, M., Gonnella, J. S., Nasca, T. J., Mangione, S., Vergare, M., & Magee, M. (2002). Physician empathy: Definition, components, measurement, and relationship to gender and specialty. American Psychiatry, 159: 1563-1569.
İşcen, P. (2006). Onkologların çatışma eğilimlerinin, empatik becerilerinin, iş doyumlarının ve stresle başa çıkma tarzlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kapkıran, N. (2010). Kişilerarası ilişkiler ve iletişimde empati. İçinde A. Kaya (Ed.), Kişilerarası ilişkiler ve etkili iletişim (ss.123-150). Ankara: PegemA.
Kılıç, S. (2005). İstanbulda'ki okul öncesi öğretmenlerinin empatik beceri düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Kidman, R., Petrow, S. E., & Heyman, J. (2007). Africa's orphan crisis: two community-based models of care. Aids Care, 19(3), 326-329.
Kutlu, M. (1992). Yetiştirme yurdunda ve ailesi yanında kalan öğrencilerin özsaygı düzeylerini etkileyen bazı değişkenler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya
Kutlu, M. (1998). Yetiştirme yurdu öğrencilerinin özsaygı düzeylerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 22 (10), 25-30.
Kutlu, M. (2005). Yetiştirme yurdu yaşantısı geçiren lise öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 24(9), 89-105.
Kutlu, M. (2006). Loneliness among turkish adolescents growing up in orphanages and family settings. International Journal of Educational Reform, 15 (3), 1056-7879.
Margoob, A. M., Hassan, Y., Khan, A. Y., Singh, G. P., Malik, Y. A., Firdosi, M. M., & Ahmad, S.A. (2006). Psychiatric disorders among children living in orphanages, experience from Kashmir. JK Practitioner, 13(11), 53-55.
Mercer, J., Sarner, L. ve Rosa, L. (2003). Attach- ment therapy on trial. ABD: Greenwood Publishing Group, Inc.
Oleke, C., Blystad, A., Fylkesnes, K., & Tum- wine, J. K. (2007). Constraints to educational opportunities of orphans: A community-based study from northern Uganda. Aids Care, 19(3), 361-368.
Önemlitürk, D. (1997). Lise yöneticilerinin kendini gerçekleştirme ve empatik düzeyleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Öner, N. (2001). Farklı cinsiyet rol yönelimli kız ve erkek üniversite öğrencilerinin empatik beceri düzeylerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Pala, M. (1999). Çocuk yuvalarında ve aileleriyle birlikte yaşayan 7-11 yaş grubu çocuklarda yaratıcılığın incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Pınar, G. (2004). Doğum salonunda çalışan ebe ve hemşirelerin empati beceri düzeyleri ve etkileyen faktörler. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Pişmişoğlu, E. K. (1997). Bir devlet hastanesinde çalışan hemşirelerin empati düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Rehber, E. (2007). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Sarper, N. (2001). Yetiştirme yurdunda yetişen çocuklar ile ana-baba yanında yetişen çocukların denetim odaklarının karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir
Serbin, L. A. (1995). Research on international adoption: Implications for developmental theory and social policy. International Journal Of Behavioral Development, 20 (1), 83-92.
Sevimligül, G. (2002). Hemşirelerin empatik eğilim ve empatik beceri düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
Soysal, A. Ş., Bodur, Ş., & Hızlı, F. G. (2005). Şimdi ve burada terapisi. Anatolian Journal of Psychiatry, 6, 274-280.
Şimşek, F., Ulukol, B., & Bingöler, B. (2004). Çocuk istismarına disiplin penceresinden bakış. Adli Bilimler Dergisi/ Turkish Journal of Forensic Sciences, 3 (1), 47-52.
Taner, Y., & Gökler, B. (2004). Çocuk istismarı ve ihmali: Psikiyatrik yönleri. Hacettepe Tıp Dergisi, 35, 82-86.
Taşdemir, G. (1999). Ege üniversitesi uygulama ve araştırma hastanesinde çalışan hemşirelerin empatik eğilim ve iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Taussig, H. N., Clyman, R. B., & Landsverk, J. (2001). Children who return home from foster care: A 6-year prospective study of behavioral health outcomes in adolescence. Pediatrics, 108 (1), 2-7.
Topbas, M. (2004). İnsanlığın büyük bir ayıbı: Çocuk istismarı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 3 (4), 76-80.
Tıraşçı, Y., & Gören, S. (2007). Çocuk istismarı ve ihmali. Dicle Tıp Dergisi, 34(1), 70-74.
Tuğrul, C. (1999). Duygusal Zeka. Klinik Psikiyatri, 1,12-20.
Tutuk, A., Derya, A. L., & Doğan, S. (2002). Hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerisi ve empati düzeylerinin belirlenmesi. C. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 6 (2), 36-41.
Uygun, E. (2006).Psikiyatri servisinde çalışan hemşirelerin empatik becerileri düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Vatansever, M. (2002). Farklı liselerde öğrenim gören öğrencilerin okullara girişte ve bitirirken sahip oldukları iletişim becerilerinin belirlenip kıyaslanması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Wied, M., Branje, S. J. T., & Meeus, W. H. J. (2007). Empathy and conflict resolution in friendship relations among adolescents. Agressive Behavior, 33, 48-55.
Yağmurlu, B., Berument, S. K., & Celimli, S. (2005). The role of institution and home contexts in theory of mind development. Applied Developmental Psychology" 26, 521- 537.
Yıldırım, A. (2001). Boşanma ile eşlerin empatik eğilimleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Yılmaz, A. (2005). Eğitim yöneticilerinin empatik becerileri üzerine bir çalışma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
Yurttaş, A. ( 2001). Sağlık meslek okulu öğrencilerinin empatik becerileri ile problem çözme becerilerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Zoroğlu, S., Tüzün, Ü., Şar, V., Öztürk, M., Kora, M. E., & Alyanak, B. (2001). Çocukluk dönemi istismar ve ihmalinin olası sonuçları. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2(2),69-78.