İMÂMİYYE ŞÎASI KAYNAKLARINDA HZ. MUHAMMED’İN ÖLÜMÜ İLE İLGİLİ SPEKÜLASYONLAR

Hz. Peygamber, daveti sonrasında ölümüne kadar düşmanları tarafından ferdi veya toplu bir şekilde suikast girişimlerine maruz kalmıştır. Gerek kendi tedbirleri gerekse vahiy yoluyla haberdar edilmesi suretiyle bu teşebbüslerin önü alınabilmiştir. Sünnî kaynakların çoğuna göre Hz. Muhammed yakalanmış olduğu sıtma hastalığından dolayı vefat etmiştir. Yine kaynaklarda Yahudi bir kadın tarafından kendisine hediye edilen zehirli yemeğin, bedenini vefatına kadar etkisi altına aldığı ve nihayetinde Hz. Muhammed’in bundan dolayı vefat ettiğine dair görüşler de zikredilmiştir. Geleneğinde şehadet kültürünün önemli bir yeri olan İmâmiyye Şîası’nda ise Hz. Peygamber’in zehirlenmeden dolayı öldüğüne yönelik rivayetler daha çok itibar bulmuştur. Bununla birlikte bazı Şiî müellifler, yakınları tarafından öldürülmüş olabileceği iddiasında da bulunmuşlardır. Bu çalışmada Hz. Peygamber’in ölümü hakkındaki rivayetler bir araya getirilmiş ve İmâmiyye Şîası’nın bu konudaki spekülasyonları tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

İmâmiyye-Şîası, Hz.Muhammed, Ölüm, Şehadet

SPECULATIONS ABOUT PROPHET MUHAMMAD'S DEATH IN THE IMÂMÎ-SHI'A SOURCES

Prophet Muhammed was subjected to individual or collective assassination attempts by his enemies until his death after his invitation. These initiatives were prevented thanks to information coming through personal measures and revelation. According to most Sunni sources, Hz. Muhammed passed away due to malaria disease. Again, in the sources it is mentioned that, the poisonous food, which was gifted to him by a Jewish woman, affected his body until his death and eventually Muhammad died. In Imâmiyye Shia, which is an important place of martyrdom culture in the tradition, the rumors that the Prophet died due to poisoning were not taken seriously. However, some Shiite authors have also claimed that he may have been killed by his relatives. In this study, the rumors of Imâmiyye Shia relating that Prophet Muhammed was a martyr were traced and subjected to criticism.

PDF

___

el-’Âmilî, Ali b. Yûnus. 1990. es-Sırâtu’l-Müstakîm ilâ Mustahıkki’t-Takdîm. Tahran: el-Mektebetü’l-Murtazâviyye.el-’Âmilî, es-Seyyid Ca’fer Murtezâ. 2004. Muhtasarun Müfîdün Es’iletün ve Ecvibetün fi’d-Dîn. Kum: Merkezü’l-İslâmiyye li’d-Dirâsât.el-’Âmilî, es-Seyyid Murtezâ. 2005. es-Sahîh min Sîreti’n-Nebiyyi’l-A’zam. C. 33. Kum: el-Merkezü’l-İslamiyyeli’d-Dirâsât.el-Askerî, Hasan. 1989. Tefsîru’l-İmâmi’l-Askeri. Kum: Mehr.el-’Ayyâşî, Muhammed b. Mes’ûd. 1959. Kitâbü’t-Tefsîr. Tahran: Mektebetü’l-İlmiyyeti’l-İslâmiyye.el-Bahrânî, es-Seyyid Hâşim. 1994. el-Burhân fî Tefsîri’l-Kur’ân. Tahran: Bünyâdî Bi’set.Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b İsmâîl b İbrâhîm Cu’fî. 1895. Sahîh-i Buhârî. Kahire: el-Matbaatü’l-Kübra’l-Emiriyye.Ca’fer. t.y. Şehâdetü’l-Eimme.ed-Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdurrahman. 1980. Sünenü’d-Dârimî. Beyrut: Dârü’l-Kitâbi’l-’Arabî.Ebû İshak, İbrâhim b Muhammed b Haris. 2018. Kitâbü’s-Siyer. Dımaşk: Dârü’l-Kalem.el-Emîn, es-Seyyid Muhsin. 1973. A’yânü’ş-Şî’a. Beyrut: Dârü’t-Te’âruf.eş-Şeyh Ebû Abdullah Muhammed b. Muhammed en-Nu’mânî. 1993. el-Mesâilü’l-‘Ukberiyye el-Kâfie. Beyrut: Dârü’l-Müfîd.Feyzu’l-Kâşânî, Muhammed b. Murtezâ. 1994. Tefsîrü’s-Sâfî. Beyrut: Menşûrâtu Müesseseti’l-A’lâmî.el-Halebî, Ali b. Burhâneddîn. 1969. Sîretü’l-Halebî. Beyrut: Dârü’l-Ma’rife.Hamidullah, Muhammed. t.y. İslam Peygamberi.İstanbul: İrfan Yayınevi.Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b Muhammed eş-Şeybani Ahmed b. 1991. el-Müsned. Beyrut: Dârü’l-Fikr.İbn Hişâm, Ebû Muhammed Cemâleddîn. t.y. es-Sîretü’n-Nebevi. Kahire: Dârü’l-Kütübi’l-Mısriyye.İbn Kesîr, İsmail b. Ömer. 2003. el-Bidâye ve’n-Nihâye. Riyad: Dârü’l-‘Âlemi’l-Kütüb.İbn Sa’d, Muhammed Ebû Abdullah. t.y. et-Tabakâtü’l-Kübrâ.İbn Şehrâşûb, Müşîrüddîn Ebû Abdullah. 1956. Menâkıbı Âl-i Ebî Tâlib. Necef: Mektebetü’l-Haydariyye.el-İrbilî, Bahâuddîn Ali b. İsa. t.y. Keşfü’l-Ğumme fî Ma’rifeti’l-Eimme. Beyrut: Dârü’l-Edvâ.Köksal, Mustafa Asım. 1984. İslam Tarihi. . İstanbul: Şamil Yayınevi.el-Kummî, Ebü’l-Hasan Ali b. İbrahim. 1982. et-Tefsîr. Necef: Matba’atü’n-Necef.Lecnetü’l-Hadîs. 1959. Mevsû’âtu Şehâdeti’l-Ma’sûmîn. Kum: İntişârâtu Nûri’s-Seccâd.el-Meclisî, Muhammed Bâkır. 1983a. Bihârü’l-Envâr el-Câmi’a li Düreri’l-Eimmeti’l-Ethâr. Beyrut: Müessesetü’l-Vefâ.el-Müfîd, eş-Şeyh Ebû Abdullah Muhammed b. Muhammed en-Nu’mânî. 1989. el-Mukni’a. Kum: Müessesetü’n-Neşri’l-İslâmi.el-Müfîd, eş-Şeyh Ebû Abdullah Muhammed b. Muhammed en-Nu’mânî. t.y. Tashîhu’l-İ’tikadât. Beyrut: Dârü’l-Müfîd.er-Râvendî, Kutbuddîn Said b. Hibetullah. 1999a. el-Harâic ve’l-Cerâih. Kum: Müessesetü’l-İmâmi’l-Mehdî.er-Râvendî, Kutbuddîn Said b. Hibetullah. 1999b. Kasasü’l-Enbiyâ. Meşhed: Mecme’ü’l-Buhûsü’l-İslâmiyye.es-Sadûk, Ebû Ca’fer Muhammed b. Alî. 1993. el-İ’tikâdât fî Dîni’l-İmâmiyye. Beyrut: Dârü’l-Müfîd.es-Sadûk, Ebû Ca’fer Muhammed b. Alî. 1999. el-Emâlî. Kum: Müessesetü’l-Bi’set.es-Saffâr, Muhammed b. Hasan el-Kummî. 1983. Besâirü’d-Derecât. Tahran: Menşûrâtü’l-İ’lâmî.Sübhânî, Ca’fer. 2002. es-Sîretü’l-Nebeviyye. Dârü’l-Edvâ: Beyrut.et-Tabersî, Ebû Ali el-Fadl b. el-Hasan. 1996. Î’lâmü’l-Verâ bi A’lâmi’l-Hüdâ. Kum: Müessesetü Âl-i Beyt.et-Tâî, Neccâh. 1998. İğtiyâlü’n-Nebî. Beyrut: Dârü’l-Hüdâ.et-Tûsî, Ebû Ca’fer Muhammed b. el-Hasan b. Ali. 1493. el-Emâlî. Kum: Dârü’s-Sekâfe.et-Tûsî, Ebû Ca’fer Muhammed b. el-Hasan b. Ali. 1969. et-Tehzîbü’l-Ahkâm fî Şerhi’l-Mukni’a. Tahran: Dârü’l-Kütübi’l-İslâmiyye.et-Tûsî, Ebû Ca’fer Muhammed b. el-Hasan b. Ali et-Tibyân fî Tefsîri’l-Kur’ân. 1988. et-Tibyân fî Tefsîri’l-Kur’ân. . Beyrut: Mektebetü’l-İ’lâmi’l-İslâmiyye.