2000’Lİ YILLARDA TÜRKİYE’DE UYGULANAN MALİYE POLİTİKALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu çalışmada, 2000–2006 döneminde Türkiye’de uygulanan maliye politikalarının ana çizgileri ortaya konulmuş ve programın mali uyum kabiliyeti ile kalitesi değerlendirilmiştir. Buna göre, bu dönemde Türkiye’de izlenen maliye politikalarının yönünü ve başarısını daha çok ekonominin içinde bulunduğu konjonktürel dalgalanmalar ve programların başlangıç koşulları belirlemiştir. Nitekim 2000’li yılların hemen başında Türkiye’de yaşanan makro ekonomik istikrarsızlıklar büyük bütçe açıklarına ve yüksek kamu borç stokuna yol açmış ve uygulanan istikrar programının mali uyum kabiliyetini önemli ölçüde bozmuştur. Bunun sonucunda ise bütçeden eğitim, sağlık ve kamu yatırımları gibi büyümeyi destekleyici kamu harcamalarına eskisine göre daha az kaynak ayrılmıştır. Bu durum ise maliye politikalarının kalitesini olumsuz etkilemiştir. Ancak ilerleyen yıllarda özellikle gelirler cephesinde alınan tedbirler ile, kamu gelirleri arttırılmış ve bozulan mali denge belli ölçüde düzeltilmiştir. Tüm bu gelişmelere rağmen ilgili dönemde maliye politikalarının kalitesi arttırılamamış ve kamu kesiminin net değerinde artışa yol açacak tedbirlere başvurulmamıştır.

2000’Lİ YILLARDA TÜRKİYE’DE UYGULANAN MALİYE POLİTİKALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Yrd. Doç. Dr. Habib YILDIZ

Bu çalışmada, 2000–2006 döneminde Türkiye’de uygulanan maliye politikalarının ana çizgileri ortaya konulmuş ve programın mali uyum kabiliyeti ile kalitesi değerlendirilmiştir. Buna göre, bu dönemde Türkiye’de izlenen maliye politikalarının yönünü ve başarısını daha çok ekonominin içinde bulunduğu konjonktürel dalgalanmalar ve programların başlangıç koşulları belirlemiştir. Nitekim 2000’li yılların hemen başında Türkiye’de yaşanan makro ekonomik istikrarsızlıklar büyük bütçe açıklarına ve yüksek kamu borç stokuna yol açmış ve uygulanan istikrar programının mali uyum kabiliyetini önemli ölçüde bozmuştur. Bunun sonucunda ise bütçeden eğitim, sağlık ve kamu yatırımları gibi büyümeyi destekleyici kamu harcamalarına eskisine göre daha az kaynak ayrılmıştır. Bu durum ise maliye politikalarının kalitesini olumsuz etkilemiştir. Ancak ilerleyen yıllarda özellikle gelirler cephesinde alınan tedbirler ile, kamu gelirleri arttırılmış ve bozulan mali denge belli ölçüde düzeltilmiştir. Tüm bu gelişmelere rağmen ilgili dönemde maliye politikalarının kalitesi arttırılamamış ve kamu kesiminin net değerinde artışa yol açacak tedbirlere başvurulmamıştır.

___

  • AKSOY, Perafettin, Kamu Maliyesi, 3, Bask , Filiz Kitabevi, ,stanbul, 1998
  • AYYILDIZ, Ebru, “Konsolide Bütçe Transferleri ,çinde K,T Transferlerinin Yeri (1995-2004)”, TC. Maliye Bakanl " , BUMKO, Ankara, 2005
  • BATIREL, Ömer F. (2005), Türk Maliye Politikas$ 2005 Tebli2i, ,stanbul Mali Mü avirler ve Serbest Muhasebeciler Derne"i, ,stanbul
  • DEVLET PLANLAMA TEPK,LATI, Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, Devlet Planlama Te kilat Yay nlar , Ankara, 2006, www.dpt.gov.tr (10.03.2006)
  • EM,L, Ferhat ve H. Hakan YILMAZ, “Kamu Borçlanmas , ,stikrar Programlar ve Uygulanan Maliye Politikalar n n Kalitesi…”, 18. Maliye Sempozyumu çin Haz$rlanan Tebli2 Metni, 2003, www.marmara.edu.tr/maliyesempozyumu/tebligler/2-1.doc, (07.01.2006)
  • GEL,R ,DARES, BAPKANLIFI, Vergi statistikleri, Maliye Bakanl " Yay nlar , Ankara, 2006, www.gelirler.gov.tr, (10.02.2006)
  • KARLUK, R dvan, Cumhuriyet’in lan$ndan Günümüzde Türkiye Ekonomisi’nde Yap$sal Dönü9üm, 10. Bask , Beta Yay nevi, ,stanbul, 2005
  • MAL,YE BAKANLIFI, 2005 Y$l$ Ekonomik Raporu, Maliye Bakanl " Yay nlar , Ankara, 2005, www.maliye.gov.tr
  • MAL,YE BAKANLIFI, 2006 Bütçe Gerekçesi, Maliye Bakanl " Yay nlar , Ankara, 2005, www.maliye.gov.tr
  • ÖNDER, ,zzettin, Oktar TÜREL,, Nazim EK,NC, ve Cem SOMEL Türkiye’de Kamu Maliyesi, Finansal Yap$ ve Politikalar,
  • ktisat Politikas$ Seçenekleri, 2. Bask , Tarih Vakf yay n , ,stanbul, 1993
  • ÖZELLEPT,RME ,DARES, BAPKANLIFI, Türkiye’de özelle9tirme, 2006, www.oib.gov.tr/program/turkiyede_ozellestirme.htm, (18.02.2006)
  • PEN, Hüseyin ve ,sa SAFBAP, Bütçe Aç$klar$, Teori ve Türkiye Uygulamas$, Seçkin Yay nevi Ankara, 2004
  • YILMAZ, Binhan Elif ve Nazan SUSAM, “Türkiye’de Kamu Harcamalar n n GSMH ,çindeki Pay n n Analizi ve Ülkeler Aras www.ceterisparibus.net/maliye/maliye.htm - 52k, (05.01.2006)
  • Kar la t rma”, 2001,