KAMU DENETİMİNDE ETKİNLİK ARACI OLARAK “OMBUDSMAN” VE AB SÜRECİNDE KKTC’DEKİ UYGULAMAYA KARŞILAŞTIRMALI BİR BAKIŞ

Diğer denetim ve yargı kurumları yanında vatandaşları idarenin özellikle kötü yönetimi karşısında koruyan Ombudsman, Avrupa Birliği'nde (AB) olduğu gibi KKTC'de de bulunmaktadır. Ancak, özellikle AB Ombudsmanı ile karşılaştırıldığında KKTC'deki Ombudsmanın toplum tarafından güvenilmeyen düşük etkinliğe sahip olduğu ortaya çıkmaktadır. KKTC Ombudsmanının etkinliğini düşüren ve yasal-kurumsal düzenleme gerektiren temel etmenler Ombudsmanın atanma şekli ve bağımsızlığı, yetersiz düzeyde olan toplumsal farkındalik, yetki alan ve kapsamının sınırlandırılması, Ombudsmanın bağımsızlığı ve hesapverebilirliği arasındaki dengenin kurulmaması ve basınla kurumsal ve yasal eşgüdümün sağlanamamasıdır.

KAMU DENETİMİNDE ETKİNLİK ARACI OLARAK "OMBUDSMAN" VE AB SÜRECİNDE KKTC'DEKİ UYGULAMAYA KARŞILAŞTIRMALI BİR BAKIŞ

Diğer denetim ve yargı kurumları yanında vatandaşları idarenin özellikle kötü yönetimi karşısında koruyan Ombudsman, Avrupa Birliği'nde (AB) olduğu gibi KKTC'de de bulunmaktadır. Ancak, özellikle AB Ombudsmanı ile karşılaştırıldığında KKTC'deki Ombudsmanın toplum tarafından güvenilmeyen düşük etkinliğe sahip olduğu ortaya çıkmaktadır. KKTC Ombudsmanının etkinliğini düşüren ve yasal-kurumsal düzenleme gerektiren temel etmenler Ombudsmanın atanma şekli ve bağımsızlığı, yetersiz düzeyde olan toplumsal farkındalik, yetki alan ve kapsamının sınırlandırılması, Ombudsmanın bağımsızlığı ve hesapverebilirliği arasındaki dengenin kurulmaması ve basınla kurumsal ve yasal eşgüdümün sağlanamamasıdır.

___

  • Abdioğlu, H. (2007), “Yönetişim İlkelerinin Uygulanmasında Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlik) Kurumu ve Avrupa Birliği Sürecinde Türkiye Açısından Önemi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:6 Sayı:11 Bahar 2007/2 :79-102
  • ABGS (2009), Avrupa Birliğinin Kurumları, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, http://www.abgs.gov.tr/index.php?p=106&l=1, (26.07.2009).
  • Akıncı, Müslüm (1999), Bağımsız İdari Otoriteler ve Ombudsman, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul.
  • Altuğ, Yılmaz (1968), “Vatandaşı İdarenin Yetki Tecavüzlerine Karşı Koruyan Ombudsman Müessesesi”, Yargıtay 100. Yıldönümü Armağanı, Adalet Bakanlığı Yay., Ankara.
  • Arıkan, M. İberya (2007),”Avrupa Birliği Ombudsmanı”, Adalet Dergisi, Sayı: 29,Eylül. Avrupa Komisyonu (2008), Türkiye 2008 İlerleme Raporu, (COM(2008) 674), Brüksel, 5 Kasım 2008 SEC (2008) 2699, Gayri Resmi Tercüme.
  • Avşar, B. Zakir (1997), Ombudsman, Ankara: HAK-İş Egitim Yayınları.
  • Avşar, Z. (1998), Ombudsman (Kamu Hakemi), Türkiye İçin Bir Model Önerisi, Hak-İş Eğitim Yayınları 38.
  • Aydın, A. Hamdi (2004), Türk Kamu Yönetimi Sisteminde Temel Sorunlar ve Çağdaş Yaklaşımlar, Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Baylan, Ömer, (1977), “Vatandaşın Yönetenler Karşısındaki Hakları ve İsveç Ombudsman Kurumu”, Mülkiyeliler Birliği Dergisi, Sayı 48.
  • Bozkurt, Enver, Mehmet Özcan ve Arif Köktaş (2005), Avrupa Birliği Temel Mevzuatı, Asil Yayın Dağıtım: Siyasal Bilgiler, Ankara.
  • Chapman, Brian (1970), İdare Mesleği (Avrupa'da Devlet Memurluğu), Çeviren: Cahit Tutum, TODAİE Yayınları, Ankara.
  • Erdoğmuş, Osman (2006), Kamu Yönetiminde İdari ve Denetsel Açıdan Ombudsman Kurumu: Türkiye Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Anabilim Dalı, Ankara.
  • Erhürman, T. (1998), “Ombudsman”, Amme İdaresi Dergisi, 31(3), 87- 102.
  • Eryılmaz, Bilal (2002). Bürokrasi ve Siyaset, Alfa Yayıncılık, İstanbul.
  • Eryılmaz, Bilal (2005), Kamu Yönetimi, İstanbul: Erkam Matbaası.
  • Europa (2009), The European Ombudsman, European Union Institiutions and Other Bodies, http://europa.eu/institutions/others/ombudsman/index_en.htm, (26.07.2009).
  • Gammeltoft-Hansen, H. (1996), “Ombudsman Kavramı”, Amme İdaresi Dergisi, 29(3), 195-202. George, D. And Mallery, P. (2001), SPSS For Windows, Third Edition, Allyn & Bacon/Pearson Education Company, USA.
  • http://www.mess.org.tr/ab/absol/Avrupa%20Ombudsmani.pdf (26.07.2009) http://www.avrupa.info.tr/Files/File/HowEUWorks.pdf (26.07.2009) http://www.ombudsman.europa.eu/media/en/default.htm. (26.07.2009)
  • Kestane, D. (2006), “Çağdaş Bir Denetim Organizasyonu Olarak Ombudsmanlık (Kamu Denetçiliği)”, Maliye Dergisi, Sayı 151, Temmuz – Aralık. Kuluçlu, Erdal (2006), “Yönetimin Denetiminden Denetimin Yönetimine”, Sayıştay Dergisi, Sayı: 63.
  • Küçüközyiğit, H. Galip (2006), “Ombudsmanlik Kurumu -Hukuksal ve Siyasal Bir İnceleme”, Uluslararası Hukuk ve Politika 2(5) :90-111, Lorch S. Robert (1992), State and Local Politics, Prentice Hall Press, New Jersey.
  • Oytan, Muammer (1975), “Ombudsman Eli ile idarenin Denetimi Konusunda Kıyaslamalı Bir inceleme”, Danıştay Dergisi, sayı 18,19, Ankara.
  • Örnek, Acar (1988), Kamu Yönetimi, İstanbul: Metinler Matbaacılık.
  • Özden, K. ve Gündoğan, E. (1997), “Ombudsmanlık Sistemi: Tanımı, Tarihi Gelişimi, Dünyadaki Uygulamalar ve Türkiye’deki Uygulanabilirlik Tartışmaları”, Türkiye Günlüğü, Sayı: 62, S.48-54.
  • Pallant, J. (2005), SPSS Survival Manual, 2 nd Ed., Open University Press, United Kingdom.
  • Pickl, V, (1997) “Ombudsman Sistemlerinin İslâmi Temelleri”, Çev: Taykan Ataman, Yeni Türkiye, Sayı: 14.
  • Pickl, Viktor J.,( 1986), “Ombudsman ve Yönetimde Reform”, çev: Turgay Ergun, Amme İdaresi Dergisi, 19/4.
  • Sekaran, U. (2003), Research Methods For Business, Fourth Ed., John Wiley & Sons, Inc., United States of America.
  • Şengül, R. (2005), “Ombudsman Kötü Yönetime Çare Olabilir mi?”, 2. Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu, Sakarya Üniversitesi, İİBF, 18-19 Kasım.
  • Temizel, Zekeriya (1997), Yurttaşların Yönetime Karşı Korunmasında Bağımsız Bir Denetim Organı: Ombudsman, IULA-EMME Yayını, İstanbul .
  • Tortop, Nuri (1998), “Ombudsman Sistemi ve Çeşitli Ülkelerde Uygulanması”, Amme İdaresi Dergisi, Sayı.31/1, Mart .
  • Uler, Yıldırım, (1990),“Ombudsman (Kamu Denetçisi)”, I.Ulusal İdare Hukuku Kongresi, Üçüncü Çeşitli İdare Hukuku Konuları, Danıştay Yayını, Ankara.