EĞİTİM GETİRİLERİNİN ÖZEL VE SOSYAL AÇIDAN İNCELENMESİ

Kıt kaynakların alternatif yatırım alanları arasında nasıl dağıtılacağı sorunu, toplumların amaçlarına ve bu amaçlara ilişkin tercihlerine göre çözülür. Bu alternatif yatırım alanları arasında eğitimin özel bir yeri vardır. Eğitim; bir taraftan anlık faydalar sağladığı için tüketim, diğer taraftan bireylerin gelecekteki üretim ve kazanma kapasitelerini belirlediği için yatırım olarak kabul edilmektedir. Eğitim hizmetlerinden yararlanmanın gelecekteki gelir dağılımını belirlemesi, bu tür yatırımların son derece önemli olduğunu göstermektedir. Sosyal bir yatırım olarak eğitim, iktisadi büyüme ve gelişme üzerinde de önemli etkilere sahiptir. Bu nedenlerle, eğitim hizmetlerinden yararlanma, bireylere ve topluma parasal ya da parasal olmayan çeşitli faydalar sağlamaktadır. Bu durum eğitim yatırımlarının bazıları için ek kazançlar sağladığı anlamını taşımaktadır. Eğitimden bireylerin ve toplumun ne kadar fayda elde ettiklerini tespit etmek için de özel ve sosyal getiri değerleri üzerinde durulmaktadır. Bu konudaki çalışmalarda, genel olarak ilk ve ortaöğretim kademelerinde sosyal, yükseköğretim kademesinde özel getirilerin ağır bastığına dair sonuçlar elde edilmiştir. Buna bağlı olarak, bu çalışmanın amacı, daha önce yapılmış çalışmaların bulguları analiz edilmek suretiyle, eğitimin getirilerini anlamaya imkân sağlayacak kavramsal bir çatı oluşturmaktır. Çalışmada önce, eğitimin özellikleri ve getirileri teorik çerçevede ele alınmış, daha sonra meta analizi şeklinde literatür taraması yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda, yükseköğretim kademesinde özel getirilerin sosyal getirilerden daha fazla olduğu ifade edilmiştir.

EĞİTİM GETİRİLERİNİN ÖZEL VE SOSYAL AÇIDAN İNCELENMESİ

Kıt kaynakların alternatif yatırım alanları arasında nasıl dağıtılacağı sorunu, toplumların amaçlarına ve bu amaçlara ilişkin tercihlerine göre çözülür. Bu alternatif yatırım alanları arasında eğitimin özel bir yeri vardır. Eğitim; bir taraftan anlık faydalar sağladığı için tüketim, diğer taraftan bireylerin gelecekteki üretim ve kazanma kapasitelerini belirlediği için yatırım olarak kabul edilmektedir. Eğitim hizmetlerinden yararlanmanın gelecekteki gelir dağılımını belirlemesi, bu tür yatırımların son derece önemli olduğunu göstermektedir. Sosyal bir yatırım olarak eğitim, iktisadi büyüme ve gelişme üzerinde de önemli etkilere sahiptir. Bu nedenlerle, eğitim hizmetlerinden yararlanma, bireylere ve topluma parasal ya da parasal olmayan çeşitli faydalar sağlamaktadır. Bu durum eğitim yatırımlarının bazıları için ek kazançlar sağladığı anlamını taşımaktadır. Eğitimden bireylerin ve toplumun ne kadar fayda elde ettiklerini tespit etmek için de özel ve sosyal getiri değerleri üzerinde durulmaktadır. Bu konudaki çalışmalarda, genel olarak ilk ve ortaöğretim kademelerinde sosyal, yükseköğretim kademesinde özel getirilerin ağır bastığına dair sonuçlar elde edilmiştir. Buna bağlı olarak, bu çalışmanın amacı, daha önce yapılmış çalışmaların bulguları analiz edilmek suretiyle, eğitimin getirilerini anlamaya imkân sağlayacak kavramsal bir çatı oluşturmaktır. Çalışmada önce, eğitimin özellikleri ve getirileri teorik çerçevede ele alınmış, daha sonra meta analizi şeklinde literatür taraması yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda, yükseköğretim kademesinde özel getirilerin sosyal getirilerden daha fazla olduğu ifade edilmiştir.

___

  • Akalın, G., Yükseköğretim Karma Malına Maliyet-Fayda Analizi’nin Uygulanması, Ankara Ün. Siyasal Bil. Fak. Yayınları No: 444, Ankara, 1980.
  • Aslan, M.H., “Eğitim Finansmanının Ekonomi Politiği ve Yükseköğretimde Adil ve Etkin Finansman Politikaları”, Liberal DüĢünce, 28 (7), (2002), 225-246.
  • Aslan, M.H., Hizmet Ekonomisi, Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. ġti., Bursa, 1998.
  • Baker, T.L. and Valez, W., “Access to and Opportunity in Post -secondary Education in the United States A Review”, Social of Education. Extra Issue, (1996), 213-226.
  • Bedi, A. S. and Gaston, N. “Using Variation in Schooling Availability to Estimate Educational Returns for Honduras”, Economics of Education Review 18 (1), February, (1996), 107-116.
  • Berger, M. C. and Kostal, T. “Financial Resources, Regulation and Enrollment in US Public Higher Education”, Economics of Education Review 21(2), (2002), April, 101-110.
  • Benson, C., “Eğitim Ekonomisi: Toplu Bir BakıĢ”, (Çev: Yüksel Kavak ve Berrin Burgaz), Pegem Yayınları No.14, Ankara, 1994.
  • Blau, F.D., “Symposium on Primary and Secondary Education”, The Journal of Economic Perspectives 10 (4), (1996), 3-8.
  • Card, D. and Krueger, A. B. , “School Resources and Student Outcomes: An Overview of the Literature and New Evidence from North and South Carolina”, The Journal of Economic Perspectives 10(4), Fall, (1996), 31-50.
  • Cohn, E., “The Economics Of Education”, Ballinger Publishing, Cambridge, 1979. Dalton, J.M., “Graduate Earnings After Six Years:Who Are The Winners?”, Studies in Higher Education 15 (1) March, (1990), 125-132.
  • DĠE, 2002 Yılı Hane Halkı Gelir ve Tüketim Harcamaları Anketi Verileri, tuik.gov.tr., (5-May- 2005), Fernandez, R. and Rogerson, R., “The Political Economy of Education Subsidies”, Review of Economic Studies 62, April, (1995), 249-262.
  • Gölpek, F., Adalet ve Etkinlik Amaçları Bakımından Yükseköğretimde Finansman Politikası: Türkiye Örneği, (doktora tezi), Uludağ Üniversitesi, Bursa, 2008.
  • Hans,W., Internationalization of Higher Education in Argentina, The World Bank, 59, USA, 2005.
  • Heath, J.A., “The Financing and Provisioning of Education and Health Services in Developing Countries: Review Article”, Economics of Education Review 17(3), June, (1998), 359-362.
  • Hertz, T., “Upward Bias in the Estimated Returns to Education: Evidence from South Africa”, American Economic Rewiev 93(3), June, (2003), 1354-1368.
  • Hicks, N.L., Eğitim ve Ekonomik Büyüme. (Çev:Yüksel Kavak ve Berrin Burgaz), Pegem Yayınları, 47-67, Ankara, 1994.
  • Kesik, A., Yükseköğrenimde Yeni Bir Finansman Modeli Önerisi: Bütünsel Model, Maliye Bakanlığı, AraĢtırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu BaĢkanlığı Yayın No:2003/362, Ankara, 2005.
  • Le Grand, J. and Robinson, R., The Economics Of Social Problems, McMillan Press, London, 1984.
  • OECD, 2010 Education at a Glanca: Indicators, www.oecd.org/bookshop, (17-March- 2011).
  • Psacharopoulos, G., “Returns to Educatıon: A further Update International and Implications”, The Journal of Human Resource, 20 (4), (1985), 96-119.
  • Psacharopoulos, G and Woodhall, M.. Education for Development: An Analysis of Investment Choices, Oxford University Press, Oxford, 1985.
  • Psacharopoulos , G. and Ying Chu N., “Earnings and Education in Latin America”, Education Economics, 2(2), (1994), 328-251.
  • Psacharopoulos, G. and Papakonstantinou, G., “The Real University Cost in a–FreeHigher Education Country”, Economics of Education Review, 24, (2005), 103-108.
  • Psacharopoulos, G., “Funding Universities for Efficiency And Equity: Research Findings Versus Petty Politics”, Educatio Economics, 16(3), September, (2008), 245-260.
  • Rozada, M.G. and Menendez, A., “Public University in Arjantina: Subsidizing The Rich?”, Economics of Education Review 21, (2002), 341-351.
  • Saxton, J., Investment in Education: Private and Public Returns, Joint Economic Committee United States Congress, January, 2000.
  • Sheehan, J., The Economics of Educatio, University College, Dublin, 1973.
  • Siphambe, H.K., “Rates of Return to Education in Bostwana”, Economics of Education Review 19(3), June, (2000), 291-300.
  • Tatlıoğlu, Ġ., Yüksek Öğretimde Finansman Sorunu ve Borçlanma Yöntemi: Uygun Alternatif Metotların GeliĢtirilmesi Açısından Analitik Bir YaklaĢım, (Doktora Tezi), Uludağ Üniversitesi, Bursa, 1990.
  • The World Bank, World Development Repory, Washington DC, 71, 1980.
  • TÜĠK. 2011 Yılı ĠĢsizlik Rakamları. Haber Bülteni. Sayı:79, http://www.tuik.gov.tr, (17-March- 2011).
  • Türkmen, F., Eğitimin Ekonomik ve Sosyal Faydaları ve Türkiye’de Eğitim Ekonomik Büyüme ĠliĢkisinin AraĢtırması, DPT: Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü Yayın No:2655, Ankara, 2002.
  • Vawda, A., Human Development Network, Education Team and East Asia and Pacific Regio, Human Development Sector Unit, The World Bank, Washington, DC, 2001.
  • Vedder, R., “Private-Social Returns to Higher Education: Some New Cross-Secional Evidence”, Journal of Labor Research, 25(4), Fall, (2004), 677-686.
  • Wabu, G. and Schultz, T., “Education Returns Acroos Quantiles of the Wage Function: Alternative Explanations for Returns to Education by Race in South Africa”, American Economic Rewiev 86(3), June, (1996), 584-609.
  • Weidman, J.C., “Diversifying Finance of Higher Education Systems in the Third World: The Cases of Kenya and Mongolia”, Education Policy Analysis Archives 3(5), February, 1995, 127-139
  • Woodhall,M., Economics of Education: A Review, Economics of Education Research and Studies, Pergamon Press, 1-8, Oxford, 1987.
  • Woodhall, M., Eğitim Ekonomisi: Toplu Bir BakıĢ, (Çev: Yüksel Kavak ve Berrin Burgaz). Ankara: Pegem Yayınları No.14, Ankara, 1994.
Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1302-1966
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1999
  • Yayıncı: Afyon Kocatepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

MALİ ŞOKLARIN MAKROEKONOMİK DEĞİŞKENLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Zekeriya YILDIRIM,

SANAYİ İŞLETMELERİNE VERİLEN TEŞVİKLERİN"TMS 20: DEVLET TEŞVİKLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ VE DEVLET YARDIMLARININ AÇIKLANMASI" STANDARTI IŞIĞINDA İNCELENMESİ VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Feyyaz YILDIZ, , Yusuf TOPAL, Burak KÜÇÜKKAHRAMAN

SANAYİ İŞLETMELERİNE VERİLEN TEŞVİKLERİN"TMS 20: DEVLET TEŞVİKLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ VE DEVLET YARDIMLARININ AÇIKLANMASI" STANDARTI IŞIĞINDA İNCELENMESİ VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

, Feyyaz YILDIZ, Yusuf TOPAL, Burak KÜÇÜKKAHRAMAN

NEOLİBERALİZM BAĞLAMINDA SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMANIN MERKEZ VE ÇEVRE ÜLKELER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Aygül KILINÇ,

BANKA ÇAĞRI MERKEZLERİNDE BEKLEME VE MÜŞTERİ İLİŞKİLER YÖNETİMİ: BİR KAMU BANKASI UYGULAMASI

Halim KAZAN, , Ahmet ERGÜLEN, Nermin ÇORUHLU

MUHASEBE SKANDALLARININ ÖNLENMESİNDE İÇ KONTROL SİSTEMİNİN ETKİNLEŞTİRİLMESİ

Metin ATMACA,

İNŞAAT SEKTÖRÜNE KÜRESEL BAKIŞ

Rana EŞKİNAT, , Filiz TEPECİK

SERBEST PİYASA EKONOMİSİNE GEÇİŞ SÜRECİNDE TÜRKİYE'DE UYGULANAN PARA POLİTİKALARI İLE İLGİLİ TARTIŞMALAR

Abdullah TAKIM, , Mehmet İSLAMOĞLU

İŞ ETİĞİ VE İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ İLİŞKİSİ: İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ FONKSİYONLARI BAZINDA BİR TARTIŞMA

Serkan BAYRAKTAROĞLU, , Sevdiye ERSOY YILMAZ

SAĞLIK HİZMETLERİNDE BENİMSENEN LİDERLİK TİPLERİNİN BELİRLENMESİ: ÖZEL BİR HASTANE ÖRNEĞİ

Belma KEKLİK,